Z pewnością znasz taki typ kobiet, które pozostają szczupłe nawet bez siłowni, chociaż ich dieta wywołuje zazdrość – na śniadanie rogaliki, na kolację pizza, między tym przekąski w postaci słodkich muffinków... To zasługa szybkiej przemiany materii, nic więc dziwnego, że pytanie, jak ją przyspieszyć, męczy umysły wielu kobiet. Czym jest metabolizm, czy można na niego wpływać i jak to robić poprawnie?
Czym jest metabolizm?
Metabolizm – inaczej przemiana materii – jest mechanizmem przetwarzania żywności w energię. Działa non stop: kalorie są spalane niezależnie od tego, czy uprawiasz sport, czy leżysz na kanapie. Z każdą minutą zamieniają się w paliwo, które pozwala Twojemu ciału oddychać, odzyskiwać siły i napędzać krew przez żyły. Szybkość, z jaką zachodzą te procesy, to sprawa indywidualna. Stwierdzenie, że metabolizm jest regulowany przez czynnik genetyczny, jest częściowo prawdziwe, ale to Twój styl życia odgrywa znaczącą rolę w tej kwestii.
Co wpływa na przemianę materii?
Istnieje wiele czynników, które mogą w jakiś sposób wpłynąć na metabolizm – na przykład, sposób w jaki Twój organizm przetwarza cukier lub reaguje na ćwiczenia. Wiele zależy też od tarczycy, która produkuje hormony określające tempo przemiany materii, wpływające na układ sercowo-naczyniowy i trawienny, wspomagające wzrost mięśni oraz utrzymujące zdrowie kości i dobry nastrój.
Co spowalnia metabolizm?
Nawyk częstego spożywania niezdrowych przekąsek wywołuje ostrą emisję insuliny. Hormon ten odpowiada za regulację poziomu cukru we krwi, ale jego skoki prowadzą do tego, że organizm zaczyna przekształcać nadmiar cukru w tłuszcz, a nie w energię. Wysokie obciążenie organizmu przyczynia się do produkcji kortyzolu, hormonu stresu, który zakłóca pracę tarczycy i destabilizuje poziom insuliny. Rezultat – chociaż ciężko trenujesz, Twój metabolizm zwalnia, a ciało ponownie gromadzi tłuszcz.
Niektóre produkty, w tym te, które uważamy za przydatne, blokują wchłanianie jodu przez organizm, a to z kolei może prowadzić do wzrostu gruczołu tarczycy i problemów z przemianą materii. Goitrogeny, bo o nich mowa, znajdują się w wielu pokarmach, w tym w jarmużu, brokułach, brukselce, tofu, truskawkach, nasionach lnu, i w wielu innych warzywach, owocach oraz orzechach. Nie oznacza to jednak, że należy je całkowicie wyeliminować z diety – dotyczy to jedynie osób cierpiących na niedobór jodu lub przewlekłe choroby tarczycy.
Jak przyspieszyć przemianę materii?
Po pierwsze, najpierw musisz zadbać o odpowiedni relaks, ponieważ brak snu spowalnia metabolizm. Nie powinnaś spać mniej niż siedem godzin dziennie, jeśli nie chcesz walczyć z nadwagą. Po drugie, uprawiaj sport, ale umiarkowanie: spaceruj do pracy, ćwicz jogę wieczorem lub rano. Treningi o dużej intensywności, które wymagają dużego wysiłku, nie powinny trwać dłużej niż 8–12 minut.
Jeśli chodzi o odżywianie, sprawdzi się dieta bogata w białka, warzywa, zioła i owoce. Przydatne są także węglowodany złożone – pozwalają uniknąć ostrego uwalniania insuliny do krwi, utrzymując stabilny metabolizm i minimalizując ostre ataki głodu. Rafinowany cukier destabilizuje organizm, spowalniając metabolizm i prowokując gromadzenie się masy tłuszczowej.
Ponadto, w celu przyspieszenia metabolizmu wskazane są dobre tłuszcze jednonienasycone (znajdziesz je w oleju kokosowym, oliwkach i awokado) oraz tłuszcze wielonienasycone (omega-3 i omega-6). Regulują poziom cholesterolu i cukru we krwi, wspomagają pracę komórek, oraz promują wchłanianie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, takich jak witamina E.
Czy powinnaś zmieniać swój metabolizm?
Jak każdy wewnętrzny system organizmu, metabolizm jest sprawą skomplikowaną i delikatną, dlatego musi być traktowany ostrożnie. Ważne jest podejście systematyczne, a nie wyścig o chwilowy rezultat, ponieważ każda ekspresowa dieta tylko szkodzi i spowalnia przemianę materii.
Bez względu na to, jak banalnie to brzmi, każdy przypadek jest indywidualny, a Ty nie jesteś zobowiązana do przyspieszania lub spowalniania metabolizmu. Ważniejsze jest poznanie własnego ciała i zapewnienie sobie najbardziej odpowiedniego pożywienia. Jeśli nie jesteś w stanie dostosować diety, postaraj się prowadzić dziennik żywności lub skontaktuj się ze specjalistą, który Ci pomoże.
