Grał w największych polskich hitach - Czarnych chmurach, Stawce większej niż życie, Rejsie czy Czterdziestolatku. „Był jednym z tych aktorów, których twarz i niepowtarzalny głos widzowie kojarzą, lecz nazwisko już może mniej”, mówiła Katarzyna Wajda z Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego w rozmowie z PAP. Ryszard Pietruski przez całe życie pozostawał wierny swoim przekonaniom i nigdy nie odpuszczał. Jak wygląda jego historia?
Ryszard Pietruski kilkukrotnie uniknął śmierci
Ryszard Pietruski urodził się 7 października 1922 roku niedaleko Wejherowa, ale dzieciństwo i młodzieńcze lata spędził we Lwowie. Nie każdy wie, że kilkukrotnie umykał śmierci. Zanim związał się z aktorstwem imał się różnych zajęć, by zarobić na życie. Pewnego razu pracował przy odśnieżaniu dachów. W pewnym momencie poślizgnął się na lodzie i niewiele brakowało, by spadł z trzeciego piętra. W ostatniej chwili chwycił się gzymsu. Potem pracował jako kelner w restauracji, gdzie bywali niemieccy okupanci. Pech chciał, że z kieszeni wypadła mu broń, jednak ten fakt pozostał niezauważony przez zgromadzonych.
W czasie II wojny światowej wielokrotnie ryzykował życiem w obronie ojczyzny. Ryszard Pietruski brał udział w walkach wolnościowych na Wale Pomorskim. W 1944 roku działał w szeregach 4. Dywizji Piechoty im. Jana Kilińskiego. Podczas jednej z akcji uznano go za zmarłego i przez pomyłkę umieszczono na liście poległych żołnierzy. Zatrzymał przy sobie zdjęcie symbolicznego grobu w Złotowie, gdzie data śmierci – 2 lutego 1945 roku. Co prawda, Ryszard Pietruski został wtedy ranny i trafił do szpitala, ale szybko wrócił do pełni sił.
Czytaj też: Stroni od imprez, w mediach się nie pokazuje. Tak wygląda życie Wojciecha Mecwaldowskiego
Ryszard Pietruski jako Johnny Pope w sztuce „Kapelusz pełen deszczu” w Teatrze Klasycznym (Rozmaitości), Warszawa, 1960 rok
Nie było mu dane zagrać głównej roli. Swoją charyzmą kradł uwagę widza
Ryszard Pietruski po zakończeniu wojny postanowił związać się z branżą artystyczną. Pierwsze kroki stawiał w Teatrze Muzycznym Domu Wojska Polskiego w Warszawie. Następnie rozpoczął współpracę z teatrem Miejskim im. Stefana Jaracza w Olsztynie, potem przyszedł czas na kielecki teatr im. Żeromskiego, Teatr Dramatyczny w Szczecinie, Teatr im. Słowackiego w Krakowie. W 1948 roku zdał egzamin eksternistyczny.
Jednym z pierwszych filmów, w którym zagrał był Popiół i diament. Potem przyszedł angaż do produkcji Nikt nie woła czy Pigułki dla Aurelii. Fani pamiętają go także ze Stawki większej niż życie. W swoim dorobku Ryszard Pietruski miał ponad sto ról filmowych oraz liczne kreacje teatralne. Czy to dramat, czy komedia, a może kino akcji – potrafił się odnaleźć w każdym gatunku. Był mistrzem drugiego planu, zazwyczaj otrzymywał role czarnych charakterów. Niestety, Ryszardowi Pietruskiemu nie było dane zaistnieć w tytułowej kreacji. Jednak dzięki swojej charyzmie i naturalności szybko skupiał na sobie uwagę widza.
„Był mistrzem dalszego planu, który pozwalał się zauważyć i dobrze zapamiętać”, mówiła Katarzyna Wajda z Filmoteki Narodowej – Instytutu Audiowizualnego w rozmowie z PAP. Pojawił się w Rejsie, Popiołach, Polowaniu na muchy, Skąpanych w ogniu, Doktor Ewie, Wakacjach z duchami, Czterdziestolatku, Gangsterach i filantropach, Dzięciole, Brunecie wieczorową porą, Alternatywach 4.
Ryszard Pietruski na planie serialu „Alternatywy 4”, 1981-1982, odcinek 1. Reżyseria: Stanisław Bareja
Ryszard Pietruski zajmował się także pisaniem scenariuszy. Tak przy współpracy z Antonim Gruzińskim powstał serial Czarne chmury, gdzie aktor wcielił się w rolę Kacpra Pilcha. „Rysio był bardzo zaangażowany w ten serial, a jako współautor scenariusza miał wpływ na obsadę. Był niezwykle ambitny. Na planie, mimo obecności doświadczonych kaskaderów, chciał tak jak i ja, wszystko robić sam. Reżyser miał z nami utrapienie”, opowiadał Leonard Pietraszak.
Ryszard Pietruski - człowiek z sercem na dłoni
Artysta angażował się również w działalność charytatywną. Był pomysłodawcą spektakli Artyści Dzieciom. Jak wspominali jego koledzy, był człowiekiem z sercem na dłoni, życzliwym i serdecznym. Mimo że życie go nie oszczędzało, zawsze się uśmiechał i nie szukał negatywów. Jerzy Gruza mówił o nim: „Był fantastycznym facetem z sercem na dłoni, aktorem o ogromnej charyzmie i człowiekiem, który — choć życie nie szczędziło mu kopniaków — zawsze miał uśmiech na twarzy”. To potwierdzają inni współpracownicy. Ryszard Pietruski cieszył się sympatią środowiska artystycznego. „Lubił, gdy się o nim mówiło, ale też śmiał się ze swoich słabostek. Niekwestionowany mistrz anegdoty i błyskotliwej riposty. Nieobca mu była autoironia”, pisało o nim Życie na gorąco.
Nie każdy pamięta, że Ryszard Pietruski przez dziesięć lat pełnił funkcję dyrektora Operetki Warszawskiej (dziś Teatru Muzycznego Roma). Niektórzy chcieli go zdyskredytować i pozbawić stanowiska. „Pewnego dnia 1981 r. w różnych punktach Warszawy pojawił się odpis jego dyplomu. Kiepskie oceny miały zdyskredytować aktora w oczach publiczności”, przypomniało Życie na Gorąco. Tymczasem to zachęciło publiczność do częstszych wizyt w teatrze. A sam aktor nie za bardzo się tym przejął: „Nie wiem, komu zależy, żeby mnie zdyskredytować i nie dbam o to. Robię swoje”.
Ostatni raz Ryszard Pietruski zagrał w filmie Wirus w reżyserii Jana Kidawy-Błońskiego. Produkcja pojawiła się w kinach tuż po śmierci aktora.
Ryszard Pietruski – prywatnie, miłość, rodzina
Pierwszą żoną aktora była Maria Homerska, uczestniczka Powstania Warszawskiego. Poznali się na deskach olsztyńskiego teatru. Zakochani powitali na świecie córkę, Magdalenę. Choć ich małżeństwo nie przetrwało próby czasu pozostali w bardzo dobrych relacjach. Ryszard Pietruski związał się potem z Hanną Buczkowską-Pietruską.
Artysta odszedł 14 września 1996 roku. Przyczyną jego śmierci był zawał serca. "Po prostu pękło mu serce", mówił Jerzy Gruza. Aktor spoczął na warszawskich Powązkach.
Źródło: Dzieje.pl, Wp.pl Plejada.pl
Ryszard Pietruski, Warszawa 02.1981.
