Białoruś otwiera granice. Co możecie tam zobaczyć poza zamkami Radziwiłłów? Zdziwicie się, jak dużo

Białoruś znosi wizy dla Polaków. Co prawda zezwala jedynie na pięciodniowy pobyt, a do tego stawia warunek, że przyjezdni muszą przekroczyć granicę tylko na lotnisku w Mińsku, to jednak decyzja jest ogromnym postępem w relacjach polsko-białoruskich. Jeszcze nigdy w historii po 1991 roku podróż po dawnych ziemiach Wielkiego Księstwa Litewskiego nie była tak prosta!

A jest co zwiedzać. Zachodnia Białoruś to ziemie dawnej Rzeczpospolitej Obojga Narodów, która zostawiła za Bugiem swoje ślady. Zabytki, takie jak zamek Radziwiłłów w Nieświeżu, ruiny zamku Mendoga czy dom Adama Mickiewicza, zachwycą nie tylko wielbicieli historii. Białoruś to przede wszystkim niezdominowana przez człowieka przyroda, która z pewnością przypadnie do gustu miłośnikom Warmii i Mazur.

Ale najbardziej zdziwicie się na widok Mińska – stolicy dawnej radzieckiej republiki. Miasto zostało zniszczone podczas II wojny światowej i osobom, które nie miały okazji go odwiedzić, kojarzy się bardziej z sowieckim betonem niż nowoczesną metropolią. Podczas wizyty w Mińsku przetrzecie oczy ze zdumienia. Reżim prezydenta Aleksandra Łukaszenki dołożył wszelkich starań, by rozprawić się ze stereotypem miasta-skansenu.

Co warto zobaczyć na Białorusi? – zobacz w naszej galerii!

Zobacz także na mapie, które kraje dysponują najsilniejszymi paszportami świata. Do ilu państw Polacy mogą wjeżdżać bez wizy? Kliknij, aby zobaczyć dane:

Zamek w Mirze

Rezydencja książąt Radziwiłłów znajduje się niedaleko polskiej granicy – w okolicach Nowogródka i Grodna. Została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO i trzeba przyznać, że Białorusini dołożyli wszelkich starań, by zabytek stał się chlubą regionu.

Zamek został zbudowany na przełomie XV wieku w stylu gotyckim, a w XVI wieku na mocy testamentu spadkobierców miejscowego starosty przeszedł w ręce Radziwiłłów. Książęta przebudowali go na modłę renesansową, dostawili pałac i przyozdobili budynek dekoracyjnymi portalami, balkonami i gankami.

Budynek był świadkiem wielu wojen między Polakami a Moskalami. W XVII w. został choćby zdobyty przez Samuela Kmicica, na którym wzorował się Henryk Sienkiewicz, tworząc postać Andrzeja Kmicica w powieści „Potop”. Podczas powstania kościuszkowskiego na terenach zamku doszło do bitwy, znanej jako bitwa pod Mirem.

Zamek był też świadkiem zabójstwa wielu Polaków podczas rewolucji bolszewików, a podczas II wojny światowej – masakry na Żydach dokonanej przez Niemców.

Polecamy także: 10 najdroższych miast świata. Życie w tych metropoliach kosztuje miliony dolarów

Zamek w Nieświeżu

To kolejna rezydencja książąt Radziwiłłów. W XV wieku król Kazimierz Jagiellończyk przekazał ją bojarowi litewskiemu Niemirowiczowi, a w kolejnych dekadach po kądzieli odziedziczyli ją Radziwiłłowie.

Pałac był wielokrotnie przebudowywany na przestrzeni wieków: na modłę barokową, klasycystyczną, neogotycką oraz angielską. Lata jego świetności przypadają na czasy Karola Stanisława Radziwiłła, ps. „Panie Kochanku” - znanego z przepychu i rozpustnego życia przeciwnika Stanisława Augusta Poniatowskiego.

Zamek wielokrotnie też wpadał w ręce Rosjan: podczas konfederacji barskiej w XVIII w. oraz w 1812 roku jako odwet za nielojalność Radziwiłłów w czasie wypraw napoleońskich. Znacząco ucierpiał podczas I wojny światowej. W okresie międzywojennym zamek w Nieświeżu zasłynął m.in. ze spotkania marszałka Józefa Piłsudskiego z polskimi arystokratami.

Po II wojnie Polacy zostali wygnani z terenów Nieświeża, a ziemie zostały wcielone do Białorusi. Sowieci, którzy zwalczali arystokrację, nie szanowali jednak historycznej wartości zamku i dzieł sztuki, przez co posiadłość popadła w ruinę.

Obecnie zespół zamkowy jest jednym z narodowych pomników historii i kultury, a Białorusi inwestują w renowację posiadłości, która kosztowała już ponad 56 mln dolarów. Z inicjatywy m.in. Polaków rezydencja została wpisana na listę UNESCO. Dzięki tym staraniom na jej terenie wciąż mogą odbywać się bale potomków Radziwiłłów.

Polecamy także: 10 najdroższych miast świata. Życie w tych metropoliach kosztuje miliony dolarów

Białoruska część Puszczy Białowieskiej

Ten pomnik przyrody możemy zobaczyć, przekroczywszy granicę z Białorusią na rowerze lub pieszo na przejściu Grudki-Piererow.

Ale nie tylko 600-letnie drzewa i dziewicza natura, nietknięta przez człowieka, są warte uwagi w tym regionie. Na obszarze parku narodowego można obejrzeć ślady człowieka pierwotnego epoki mezolitu, a także kurhany, kompleks „Wiskuli” (miejsce, gdzie doszło do decyzji o rozpadzie ZSRR), dwór hrabiego Tyszkiewicza, a także starodawną Białą Wieżę i pomniki architektury.

Białoruska część Puszczy to też doskonałe miejsce na wycieczki rowerowe, konne albo samochodowe. Administratorzy oferują też bogatą bazę hotelową i domki letniskowe, w których można wypocząć od miejskich hałasów.

Polecamy także: 10 najdroższych miast świata. Życie w tych metropoliach kosztuje miliony dolarów

Plac Zwycięstwa w Mińsku

Jeśli zgubisz się w stolicy Białorusi, szukaj obelisku na Placu Zwycięstwa. To główny punkt orientacyjny w centrum miasta i miejsce spotkań mieszkańców.

Pomnik upamiętnia zwycięstwo ZSRR nad III Rzeszą w czasie II wojny światowej. Znajduje się tam także nieustannie płonący „wieczny ogień”. Na monumencie zobaczymy symbolikę radziecką (czerwona gwiazda), a także postaci żołnierzy, którzy brali udział w wojnie.

Spacer po centrum miasta w okolicach Placu pozwoli przełamać stereotypy dotyczące Białorusi. Choć monumentalne pomniki przypominają architektoniczny rozmach słusznie minionej epoki, to miasto nie stwarza wrażenia betonowego skansenu. Prezydent Łukaszenka dołożył wszelkich starań, by stolica była chlubą jego małego imperium: wszędzie rosną kwiaty, na ulicach jest bardzo czysto, infrastruktura jest nowoczesna. To charakterystyczna cecha państw milicyjnych, w których zwykle panuje ład i porządek. Niemniej jednak miasto wywiera na turystach duże wrażenie.

Polecamy także: Ranking najsilniejszych paszportów na świecie. Najwygodniej mają Niemcy. Jak wypadają Polacy? [INTERAKTYWNA MAPA]

Pałac Rumiancewów i Paskiewiczów w Homlu

Miasto znajduje się we wschodniej części kraju, relatywnie daleko od polskiej granicy. Niemniej jednak warte jest odwiedzenia ze względu na Pałac i zabytkową kaplicę Paskiewiczów.

Pałac został zbudowany w XVIII wieku przez właściciela Homla - rosyjskiego pułkownika Piotra Rumiancewa-Zadunajskiego, który otrzymał miasto od carycy Katarzyny II po I rozbiorze Polski. W XIX w. kompleks przeszedł w ręce Iwana Paskiewicza, namiestnika Królestwa Polskiego, który przebudował pałac. Rewolucja bolszewicka upaństwowiła zabytek, a po II wojnie, podczas której pałac został zniszczony – przerobiono obiekt na Muzeum Pionierów. Dzięki temu jednak przetrwał, a z czasem przywrócono mu XVIII-wieczny wygląd.

Polecamy także: Ranking najsilniejszych paszportów na świecie. Najwygodniej mają Niemcy. Jak wypadają Polacy? [INTERAKTYWNA MAPA]

Sobór św. Zofii w Połocku

To jedna z pierwszych chrześcijańskich budowli, która powstała na terenie dzisiejszej Białorusi jeszcze w XI wieku. Na przestrzeni wieków zmieniało się jednak „wyznanie” katedry: z prawosławnej na grekokatolicką, potem znów na prawosławną. Obecnie pełni funkcję obiektu kulturalnego.

Połock przez wiele dekad znajdował się na terenie Rzeczpospolitej, w czasach cara Piotra I miasto oraz sobór zostały jednak zniszczone. Odbudowana w XVIII wieku budowla nawiązywała już wystrojem do tradycji bizantyjskich, choć wiele elementów (np. organy na chórze albo ołtarze przy kolumnach) przypominało o wpływach katolicyzmu w regionie. Po odzyskaniu obiektu przez prawosławnych wiernych nie zmieniono jej układu na ruski, tak jak robiono to z innymi budowlami sakralnymi.

W czasach komunizmu sobór trafił w ręce państwa i został przerobiony na muzeum. Obecnie wyznawcy prawosławia starają się odzyskać świątynię – bez skutku, mimo że reżim Łukaszenki sprzyja religijnym nastrojom. Od czasu do czasu zezwala jednak na nabożeństwa.

Polecamy także: 10 najdroższych miast świata. Życie w tych metropoliach kosztuje miliony dolarów

Muzeum Wielkiej Wojny Ojczyźnianej w Mińsku

Wielka Wojna Ojczyźniana – czyli II wojna światowa w postsowieckim nazewnictwie – to najważniejsze wydarzenie w dziejach ZSRR. Stanowi mit założycielski nowego państwa stalinowskiego, który od czasu wojny zmienił swoją politykę względem obywateli. Wydarzenie miało zespolić różnorodnych „poddanych” w jedno społeczeństwo, hołdujące patriotycznym wartościom (wcześniej większy nacisk stawiano na walkę klasową i industrializację niż na hasła narodowe).

Mit Wielkiej Wojny Ojczyźnianej jest na Białorusi bardzo silny i przypomina o tragicznych losach Mińska w tamtym okresie. Miasto – podobnie jak Warszawa – zostało wówczas niemal doszczętnie zniszczone przez Niemców. Muzeum ma przypominać o jego historii oraz o wielkości dawnego imperium, którego system zakonserwował reżim Aleksandra Łukaszenki.

Polecamy także: Ranking najsilniejszych paszportów na świecie. Najwygodniej mają Niemcy. Jak wypadają Polacy? [INTERAKTYWNA MAPA]

Kościół katolicki św. Szymona i Heleny w Mińsku

Ze względu na kolor cegły, sprowadzonej spod Częstochowy, nazywany jest „Czerwonym Kościołem”. Został zbudowany przed I wojną światową, a polsko-białoruski fundator Edward Woyniłłowicz nadał mu nazwę na cześć swoich dzieci.

Przed II wojną światową bolszewicy przerobili obiekt na kino. Wskutek protestów polskiej mniejszości na Białorusi jeszcze przed rozpadem ZSRR Czerwony Kościół został zwrócony katolikom w Mińsku. Kilka lat temu pobliskiej ulicy władze nadały imię Edwarda Woyniłłowicza.

Polecamy także: 10 najdroższych miast świata. Życie w tych metropoliach kosztuje miliony dolarów

Jeziora Brasławskie

To grupa ok. 50 jezior, leżących w obwodzie witebskim w północno-wschodniej części Białorusi. Znajdują się na obszarze polodowcowym w otoczeniu malowniczych pagórków - kem i oz. Z pewnością przypadną do gustu wielbicielom wypoczynku na Mazurach.

Polecamy także: 10 najdroższych miast świata. Życie w tych metropoliach kosztuje miliony dolarów

Grodno – miasto nad Niemnem

To stare białoruskie miasto z bogatą historią i niezwykle bliskie sercu Polaka. Zostało założone jeszcze w XII wieku przez Rusinów, a w XVI wieku weszło w skład Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Przez wiele lat mieszkał w nim król Stefan Batory, było też siedzibą Radziwiłłów, Sapiehów, Puchalskich i Ogińskich. W czasie powstania o Grodno walczył sam Tadeusz Kościuszko.

W 1921 roku, po wojnie polsko-bolszewickiej, miasto weszło w skład II Rzeczpospolitej i postało w niej do końca II wojny światowej. Obecnie co czwarty mieszkaniec Grodna deklaruje się jako Polak.

Co warto zobaczyć w mieście? Ot, choćby Stary Zamek królewski - miejsce śmierci króla Kazimierza Jagiellończyka i Stefana Batorego; Nowy Zamek – letnia rezydencja królów Polski; Dom Elizy Orzeszkowej, autorki powieści „Nad Niemnem”. A także liczne zabytkowe cerkwie, klasztory i katolickie kościoły.

Polecamy także: 10 najdroższych miast świata. Życie w tych metropoliach kosztuje miliony dolarów

Brześć nad Bugiem

Brześć jest jedną z najstarszych miejscowości na Polesiu. Jeszcze we wczesnym średniowieczu powstał tu gród, który w 1020 roku do Polski włączył Bolesław Chrobry. Na przestrzeni wieków zdobywali go i tracili książęta litewscy i Rosjanie.

To w Brześciu król Władysław Jagiełło planował z innymi wodzami bitwę z zakonem krzyżackim, która rozegrała się w 1410 roku pod Grunwaldem. Tutaj też podpisano unię brzeską między katolikami a prawosławnymi, na mocy której powstał Kościół unicki. Z kolei w okresie międzywojennym w mieście odbył się głośny proces więźniów politycznych, w tym Wincentego Witosa czy Wojciecha Korfantego. Polska straciła Brześć po II wojnie światowej.

W Brześciu zobaczymy wiele obiektów sakralnych, które przypominają obecność Polaków w mieście. To choćby: cmentarz żołnierzy z wojny w 1920 roku, kościoły i klasztory. W mieście znajduje się też mnóstwo budynków państwowych z czasów II RP, np. Kasyno Urzędnicze, hotel oficerski i bank.

Polecamy także: 10 najdroższych miast świata. Życie w tych metropoliach kosztuje miliony dolarów