Odpowiednia dieta to lepsze i dłuższe życie. Tę prawdę zna niemal każdy, jednak zdecydowana większość z nas wciąż je - przynajmniej od czasu do czasu - niezdrowo. Dietetycy i lekarze biją na alarm. 12 milionów Polaków cierpi na choroby dietozależne1, czyli takie, których moglibyśmy uniknąć, świadomie komponując swój jadłospis. Dlaczego sami sobie szkodzimy, kupując nieodpowiednią żywność?
Nie zawsze wina leży po naszej stronie. Polacy zaczęli już zwracać uwagę na to, by jedzenie było wartościowe i miało odpowiedni skład. Według raportu grupy spółek DANONE pt. „Planeta. Zdrowie. Przyszłość” coraz więcej Polaków deklaruje, że odżywia się zdrowiej, niż kiedyś. Najwyższy odsetek takich deklaracji w 2019 roku odnotowano wśród rodzin z dziećmi i wyniósł on 49%. W porównaniu z rokiem 2010 wzrósł o 9%.2
Jednak wśród ogromnej ilości produktów w sklepach, czasami po prostu trudno wybrać te właściwe. Czym się najczęściej kierujemy przy podejmowaniu decyzji? Prawda jest taka, że zwykle kupujemy „oczami”. Zielone opakowania, napisy „eko” czy „bio” informują, że produkt zawiera składniki pochodzenia ekologicznego. Jednak tajemnica doboru naprawdę wartościowych produktów do diety polega nie tylko na analizowaniu ich pod kątem pochodzenia, ale głównie odpowiednich proporcji składników odżywczych w nich zawartych. Tylko zbilansowana dieta pozwala unikać niedoboru czy nadmiaru określonych składników odżywczych.
Jak wybierać świadomie?
Co robić, by mądrze kupować i odpowiednio jeść? Po pierwsze: trzeba poznać wartość odżywczą oferowanego produktu, to oczywiste. Wszyscy producenci są zobligowani do umieszczania na opakowaniach szczegółowych informacji o tym, co jest w środku. Bez trudu dowiemy się więc, ile dany produkt zawiera białka, tłuszczu czy węglowodanów. Ale czy są to właściwe proporcje? Czy tyle akurat potrzebujemy, by zaspokoić potrzeby organizmu i nie dostarczyć mu niczego w nadmiarze? Nie każdy ma taką wiedzę, a trzeba pamiętać, że informacja o składzie to nie to samo co informacja, jaką wartość odżywczą ma dany produkt.
Po drugie, studiowanie treści etykiet nie dla wszystkich jest proste. Opisy są zwykle wydrukowane małą czcionką, a nie wszystkie sklepy mają dobre, przyjazne dla oczu oświetlenie, co dla osób starszych lub z gorszym wzrokiem może stanowić wyzwanie. Poza tym nawet gdybyśmy chcieli i mogli analizować wszystkie etykiety przed zakupem, byłoby to czasochłonne. A przecież nie chcemy i nie zawsze możemy, zwłaszcza teraz, spędzać w sklepach całego dnia.
Dlatego właśnie z pomocą konsumentom przychodzą firmy, które oznaczają wartość odżywczą swoich produktów czytelną i dobrze widoczną etykietą Nutri-Score, ułatwiając klientom szybki i właściwy wybór. Jednym z pierwszych producentów w Polsce, który wprowadził takie oznaczenie na opakowaniach, jest Danone.
Nutri-Score to bardzo czytelny przekaz, który ułatwia konsumentom szybkie podejmowanie właściwych decyzji przy wyborze żywności na półkach sklepowych. A dobre decyzje to inwestycja we własne zdrowie na długie lata.
Nutri-Score – pięć liter, pięć kolorów
System Nutri-Score jest bardzo przejrzysty. Mamy tu skalę tylko pięciu liter i odpowiadających im kolorów.
- A i B – kolor zielony, oznaczają produkty które warto spożywać częściej lub w większych ilościach (np. chleb razowy lub warzywa)
- C – żółty kolor pośrodku skali oznacza żywność, którą powinniśmy spożywać w sposób umiarkowany
- D i E – umieszczone na pomarańczowym i czerwonym tle oznaczają produkty, które należy spożywać rzadziej (np. słodycze) lub w mniejszych ilościach (np. masło), bo zawierają więcej składników, które należy ograniczać np. tłuszczów nasyconych, cukrów czy soli
Pięciobarwny znaczek na opakowaniach wybranych produktów Danone jest widoczny od razu. Wystarczy rzut oka, by wiedzieć, czy w danym produkcie stosunek wartościowych składników odżywczych do tych mniej pożądanych jest korzystny dla naszego zdrowia.
Jak się oblicza Nutri-Score?
Naukowcy, którzy opracowali system Nutri-Score, określili, jakie składniki są korzystne dla naszego zdrowia, a spożycie których należy ograniczać. Do składników korzystnych, których spożycie należy promować zaliczyli:
- białko
- błonnik
- warzywa, owoce, orzechy
Składniki, które należy w diecie ograniczać:
- wartość energetyczna
- zawartość cukrów
- zawartość tłuszczów nasyconych
- zawartość soli
Przy obliczaniu oceny w skali Nutri-Score bierze się pod uwagę zawartość składników. Zawartość każdego z nich jest punktowana, a im jest go jest więcej w 100 gramach lub 100 ml produktu, tym większą liczbę punktów mu się przypisuje. Po ustaleniu ile punktów należy przyznać za energię, tłuszcze nasycone, białko, błonnik i inne składniki odżywcze wpływające na wartość odżywczą produktu, należy zsumować punkty za składniki do ograniczenia i odjąć od nich zsumowane punkty za składniki pozytywne. Łączny wynik pozwala zaklasyfikować żywność do jednej z pięciu klas wartości: od A do E. Naukowcy i eksperci opracowali system, który wykonuje więc dla nas potrzebną pracę, dzięki której zakupy zrobimy szybko i nie pomylimy się przy wyborze odpowiednich produktów.
Nutri-Score w Europie
System oznaczeń Nutri-Score nie jest obowiązkowy, ale wprowadzono go z powodzeniem w kilku krajach Europy. Konsumenci uważają, że jest pomocny w podejmowaniu decyzji zakupowych.3 Pięciobarwna etykieta jest wiarygodna. To dlatego firma Danone zdecydowała się umieszczać pięciokolorowe oznaczenia na opakowaniach swoich produktów. Jej produkty mleczne są oznaczone w przedziale od A do D w skali oceny Nutri-Score.
Na przykład, wybrane warianty Actimel i Activia mają ocenę A, naturalne jogurty Danone mają ocenę B, a Danio – w zależności od smaku – jest oznaczone literą B lub C. Z kolei trzy smaki jogurtów Fantasia są oznaczone jako D. Ta szeroka rozpiętość oceny pokazuje, że w portfolio firmy są zarówno produkty, które powinny stanowić podstawę diety, jak również produkty z kategorii tzw. „przyjemnościowych”, które powinno się spożywać w mniejszej ilości lub rzadziej.
1 Gazetalekarska.pl, „12 mln Polaków cierpi na choroby dietozależne”, ( https://gazetalekarska.pl/?p=37355)
2 Raport „Planeta.Zdrowie.Przyszłość” - Badania TGI Instytutu Kantar dotyczące m.in. nawyków żywieniowych Polaków; wyniki obejmują lata 2010 –listopad 2019
3 Badanie online (CAWI) z panelu Kantar, dla Danone, Nutri-Score, Warszawa; 23.07.2020. Wynik na grupie 135 użytkowników produktów mlecznych w wieku 18-65, którym wyjaśniono sposób czytania Nutri-Score
Materiał powstał z udziałem marki Danone.
