Filmy o ekologii można podzielić trzy kategorie. W pierwszej znajdują się dokumenty przyrodnicze – o zwierzętach, roślinach czy ekosystemach w mikro lub makroskali. Druga kategoria to filmy dokumentalne o ochronie środowiska – zwracające uwagę na problem globalnego ocieplenia czy przemysłowej hodowli zwierząt. Ostatnie to filmy fabularne, w tym także animowane, z przyrodą w roli głównej – dramaty, kino przygodowe i familijne.
Spis treści:
- Rzeka (2021) – film dokumentalny z narracją Willema Dafoe i muzyką Radiohead
- Ścigając arktyczny lód (2012) – fotograficzny dokument ekologiczny o topniejących lodowcach
- Cowspiracy (2014) – ekologiczny film dokumentalny o hodowli zwierząt
- Wszystko za życie (2007) – film fabularny z przyrodą na pierwszym planie
- WALL-E (2008) – film ekologiczny dla dzieci
- Księżniczka Mononoke (1997) - film animowany dla dorosłych
- Avatar (2009) – film przygodowy o relacji człowieka z przyrodą
- Królestwo (2015) – familijny film przyrodniczy
- Z nurtem życia (2017) - polski film o ekologii
- Inne filmy o ekologii, które warto obejrzeć
Rzeka (2021) – film dokumentalny z narracją Willema Dafoe i muzyką Radiohead
Willem Dafoe to amerykański aktor znany z takich produkcji jak „Święci z Bostonu”, „Missisipi w ogniu” czy „Dzikość serca”. Tym razem możemy usłyszeć jego dostojny i lekko chrapliwy głos w opowieści o rzekach. Widzimy je w filmie z lotu ptaka. Stanowią one naturalne tętnice, które pompują życiodajną energię do organizmu, jakim jest planeta Ziemia.
Narracja do filmu „Rzeka” momentami brzmi patetycznie, ale w połączeniu ze spektakularnymi zdjęciami i genialną muzyką, skomponowaną przez Radiohead, Jonny’ego Greenwooda i Australijską Orkiestrę Kameralną, tworzy spójną kompozycję. Film otrzymał dwie główne nagrody na festiwalu AACTA w 2022 r. w kategoriach: najlepszy film dokumentalny i najlepsza muzyka oryginalna (w filmie dokumentalnym).
Ścigając arktyczny lód (2012) – fotograficzny dokument ekologiczny o topniejących lodowcach
To z kolei poruszający obraz filmowy, który pokazuje tempo i skalę zmieniającego się klimatu. Znany fotograf, James Balog, pracujący dla National Geographic, za pomocą kamer rejestrujących obraz przez kilka lat, dokumentuje proces topnienia lodowców. Jest przerażonym tym, jak szybko znikają góry lodowe.
Zdjęcia do dokumentu „Ścigając arktyczny lód” robione były codziennie przez trzy lata w Grenlandii, Islandii i USA – w stanie Montana i na Alasce. Z tysięcy fotografii powstały filmy poklatkowe, na których widać, jak obłamują się ogromne obryły lodu, a granica wiecznej zmarzliny cofa się nawet o kilkanaście kilometrów.
Cowspiracy (2014) – ekologiczny film dokumentalny o hodowli zwierząt
„Cowspiracy” to wstrząsający dokument o tym, jak bardzo hodowla bydła wpływa na klimat całej planety. Autorzy podkreślają wymiar polityczny problemu. Zwracają również uwagę na działania organizacji pozarządowych, za którymi stoją ogromne pieniądze. Nie zważając na konsekwencje, Kip Andersen i Keegan Kuhn, szukają osób odpowiedzialnych za światową gospodarkę. Zadają konkretne pytania w poszukiwaniu rozwiązań, które pozwoliłoby na bardziej zrównoważony rozwój.
Po ukazaniu się filmu, wiarygodność autorów została wielokrotnie podważana. Twórcy jednak nie wycofali swoich tez. Powołują się na prace naukowe Goodlanda i Anhanga z World Watch Institute, z których wynika, że 51% produkcji gazów cieplarnianych pochodzi z przemysłowej hodowli zwierząt.
Film ma w sobie dużo energii i niejedną osobę przekonał do przejścia na weganizm. Został przetłumaczony na język hiszpański i niemiecki, a napisy powstały w dziesięciu innych językach. Dokument został nagrodzony na południowoafrykańskim festiwalu filmowym w 2015 r. Producentem zaktualizowanej wersji (dostępnej na Netfliksie) jest Leonardo DiCaprio.
Wszystko za życie (2007) – film fabularny z przyrodą na pierwszym planie
Do filmów przyrodniczych jeszcze wrócimy. Tymczasem – film fabularny o podstawowej ludzkiej potrzebie, jaką jest więź człowieka z naturą. „Wszystko za życie” w reżyserii Seana Penna opowiada o młodym chłopaku, Chrisie (Emile Hirsch), który po studiach postanawia wyruszyć w podróż autostopem na Alaskę. Marzy o tym, aby uciec od cywilizacji i zamieszkać bliżej natury. Podróż zajmuje mu półtora roku. W tym czasie poznaje wiele ciekawych i inspirujących ludzi, którzy mają wpływ na jego światopogląd.
„Wszystko za życie” to film na faktach, który powstał na podstawie książki Jona Krakauera pod tym samym tyłem. Christopher Johnson McCandless żył w latach 1968–1992. Zmarł po wielomiesięcznej wędrówce w okolicach Parku Narodowego Denali. Podróżował i pisał pamiętniki.
Film zdobył Złote Globy w 2008 za najlepszą piosenkę – „Guaranteed”, w wykonaniu Eddiego Veddera.
Zobacz także: Filmy motywacyjne, która ładują baterie
WALL-E (2008) – film ekologiczny dla dzieci
Fabuła filmu wybiega w daleką przyszłość. Planeta Ziemia jest w całości pokryta śmieciami. Ludzkość ewakuowano na luksusowy statek kosmiczny Aksjomat. Na Ziemię wysłano roboty WALL-E, które miały posprzątać planetę, jednak misja po pięciu latach skończyła się fiaskiem.
Na zdegradowanej planecie przetrwał jednak jeden z robotów – WALL-E, który wykształcił w sobie zdolność twórczego myślenia i okazywania uczuć. Żyje samotnie do czasu, gdy spotyka robotkę EVE. Tym razem została ona przysłana na Ziemię po to, aby poszukać oznak życia.
„WALL-E” to produkcja połączonych sił Pixara i Disneya w reżyserii Andrew Stantona. W 2009 r. film zdobył wiele nagród na międzynarodowych festiwalach, m.in.:
- Oscara w kategorii: najlepszy długometrażowy film animowany,
- Złote Globy – również jako najlepszy film animowany
- Saturny
- i Kryształową Statuetkę w kategorii: ulubiony film rodzinny.
Księżniczka Mononoke (1997) - film animowany dla dorosłych
Japońska animacja w reżyserii Hayao Miyazakiego opowiada o konflikcie pomiędzy ludźmi, którzy niszczą przyrodę, a strażnikami lasu. Głównym bohaterem jest Ashitaka. Ratuje on swoją wioskę przed zamienionym w demona bogiem–dzikiem o imieniu Nago. Ten jednak, zanim zostaje pokonany, rzuca klątwę na Ashitakę. Młody książę musi udać się do miasta, z którego pochodził Nago, aby dowiedzieć się, dlaczego został on zamieniony w demona.
Ashitaka dociera do miasta w zachodnich krainach, którego mieszkańcy zajmują się wydobywaniem żelaza i produkcją broni. W tym celu eksploatują przyrodę i wycinają lasy. Jedną z mieszkanek lasu jest San – wilczyca, która zna ludzki język.
Film zdobył światową sławę, a jego twórca zyskał miano jednego z najsłynniejszych twórców filmów animowanych na świecie. Z innych tytułów w reżyserii Hayao Miyazakiego warto wymienić:
- Ponyo (2008) – film o chłopcu, który przyjaźni się z rybią księżniczką,
- Ruchomy zamek Hauru (2004) – o Sophie, która (zamieniona w starą kobietę) wyrusza w magiczną podróż,
- Spirited Away: w krainie Bogów (2001) – o magicznej krainie, w której gubi się Chihiro i jej rodzina,
- Mój sąsiad Totoro (1988) – o dziewczynkach, które poznają magiczne stworzenia zamieszkujące las.
Zobacz także: Najlepsze filmy animowane nagrodzone Oscarem – TOP 5
Avatar (2009) – film przygodowy o relacji człowieka z przyrodą
Jake Sully, sparaliżowany weteran wojenny, otrzymuje propozycję zastąpienia swojego brata bliźniaka w programie Avatar. Badania, prowadzone przez korporację RDA na Pandorze – księżycu zamieszkałym przez humanoidalną rasę Na’vi, mają na celu pozyskanie drogiego minerału o tajemniczej nazwie unobtainium.
Fabuła filmu „Avatar” jest prosta i bazuje na klasycznym motywie Pocahontas. Jake, w ciele swojego Avatara, poznaje córkę wodza Na’vi, która uczy go języka i otwiera oczy na piękną i dziką przyrodę.
Film w reżyserii Jamesa Camerona zdobył trzy Oscary i trzydzieści innych nagród na międzynarodowych festiwalach. Na brawa zasługują efekty specjalne, scenografia, zdjęcia i montaż. „Avatar” emitowany w technologii 3D pobił rekordy popularności w kinach. Doczekał się kontynuacji pt. „Avatar: istota wody” (2022).
Królestwo (2015) – familijny film przyrodniczy
Wracamy do dokumentów. „Królestwo” to malowniczy obraz kinowy twórców kultowych filmów o przyrodzie – „Mikrokosmosu” (1996), „Makrokosmosu” (2001) i „Oceanów” (2009). Jacques Perrin i Jacques Cluzaud zabierają nas tym razem do lasu, a jednym z plenerów jest obszar Puszczy Białowieskiej. To wyjątkowe miejsce na ziemi, które jako jedne z nielicznych pozostało nietknięte działalnością człowieka.
W filmie można z bliska zobaczyć dzikie zwierzęta – lisy, żubry, łosie, wilki i jelenie. Mamy okazję podpatrzeć, jak zachowują się one w swoim naturalnym środowisku. Jesteśmy świadkami wielu zabawnych, jak i pełnych grozy scen, które zostały uchwycone w przepięknych zdjęciach. W polskiej wersji filmu narrator mówi głosem Krystyny Czubówny.
Z nurtem życia (2017) - polski film o ekologii
Ostatnim filmem w rankingu jest polski dokument pt. „Z nurtem życia” w reżyserii Krzysztofa Sarapaty i Tomasza Kotasia. Na zdjęciach ukazane są magiczne meandry rzeki Skawy, które zniknęły pod lustrem zbiornika wodnego w Świnnej Porębie (województwo małopolskie), którego budowa została ukończona w 2017 r.
Film jest rodzajem pamiątki dla przyszłych pokoleń. To opowieść o miejscu, które było domem dla ponad 80 gatunków zwierząt. Obok świetnych zdjęć, wykonanych przez autorów dokumentów, kluczową rolę odgrywa muzyka przeplatająca się z relaksującymi dźwiękami natury i odgłosami zwierząt.
Inne filmy o ekologii, które warto obejrzeć
Poniżej lista filmów dokumentalnych i fabularnych o tematyce ekologicznej:
- Minimalizm: dokument o rzeczach ważnych (2015) – film w reżyserii Matta D’Avelli o tym, że dobra materialne są zbędne,
- Terra (2015) – film dokumentalny o relacji człowieka z naturą,
- Na śmietnik! O marnowaniu jedzenia (2017) – amerykański dokument Anny Chai i Nari Kye,
- Ginący świat (2015) – film przyrodniczy Marka Monroe o destrukcyjnej działalności człowieka,
- Krowa (2021) – film w reżyserii Andrei Arnold, który przedstawia świat z perspektywy krowy Lumy,
- Niewidzialne demony (2021) – film w reżyserii Rahula Jaina o tonącej w smogu i brudzie stolicy Indii, New Delhi,
- Simona (2022) – film dokumentalny o polskiej badaczce Puszczy Białowieskiej, Simonie Kossak, więcej w rankingu filmów biograficznych,
- Wszyscy jesteśmy zwierzętami (2022) – opowieść o Sarze, działaczce na rzecz praw zwierząt hodowlanych,
- Duch śniegów (2021) – francuski dokument z muzyką Nicka Cave i zespołu The Bad Seeds, opisany w rankingu nowych filmów francuskich,
- Dobry rok (2006) – film obyczajowy, którego mocną stroną są zdjęcia słonecznej Prowansji, opisany w zestawieniu filmów dla dwojga,
- Jeździec wielorybów (2002) – opowieść o wnuczce wodza Maorysów w reżyserii Niki Caro,
- Lorax (2012) – film animowany o 12–latku, który wyrusza w podróż, aby odnaleźć drzewo Truffula.
