Filmy o górach można podzielić na kilka kategorii. Dużą część stanowią dokumenty lub fabularyzowane biografie. Opowiadają one o najważniejszych światowych wyprawach, najczęściej w Himalaje. Inne to filmy o wspinaczce, które jednak znacznie różnią się od zdobywania ośmiotysięczników. Kolejną kategorią są dramaty, których akcja rozgrywa się w górach. Ich niewzruszona potęga pomaga przepracować wiele trudnych tematów. Poza tym, są także filmy przygodowe, w tym animowane, w których góry podkręcają spektakularność wydarzeń.
Spis treści:
- Siedem lat w Tybecie (1997) – film biograficzny o górach
- Pomiędzy nami góry (2017) – film katastroficzny o górach
- 127 godzin (2010) – film o górach na faktach
- Jurek (2014) – polski film dokumentalny o górach
- Everest (2015) – film o przetrwaniu w górach
- The Dawn Wall (2017) – film dokumentalny o wspinaczce
- Infinite Storm (2022) – film o samotnych wyprawach w góry
- O Yeti! (2019) – film o górach dla dzieci
- Pozostałe filmy o górach
Siedem lat w Tybecie (1997) – film biograficzny o górach
Jest to opowieść o alpiniście (Brad Pitt), który w wieku 32 lat zostawia ciężarną żonę, aby wyruszyć na podbój Nanga Parbat (8126 m n.p.m.) w Himalajach – jednej z najwyższych gór na świecie. Wyprawę utrudnia wybuch II wojny światowej. W toku działań wojennych Heinrich Harrer trafia do brytyjskiego obozu jenieckiego. Jednak udaje mu się z niego wydostać. W końcu dociera do Tybetu, gdzie osobiście poznaje Dalajlamę.
Film w poruszający sposób pokazuje drogę, która prowadzi głównego bohatera do przewartościowania podstawowych pojęć, takich jak pasja czy miłość. W czasie pobytu w Himalajach, Heinrich Harrer dostaje dokumenty rozwodowe od żony, a także list od syna. Jest w nim napisane, że chłopiec nie chce utrzymywać kontaktu z ojcem. W 1951 r. alpinista wraca do rodzinnej Austrii. Odnajduje syna i postanawia zbudować z nim zupełnie nową relację.
Film „Siedem lat w Tybecie” w reżyserii Jeana–Jacquesa Annauda powstał na motywach książki autobiograficznej Heinricha Harrera. Alpinista opisał w niej swoją podróż do Tybetu. Książka powstała w 1952 r., została opublikowana w latach 90.
Pomiędzy nami góry (2017) – film katastroficzny o górach
„Pomiędzy nami góry” to także adaptacja książki. Jednak tym razem pierwowzorem jest powieść – autorstwa amerykańskiego pisarza, Charlesa Martina. Głównymi bohaterami są dziennikarka, Alex Martin (Kate Winslet) i neurochirurg, Ben Bass (Idris Elba). Spotykają się na lotnisku, czekając na samolot do Nowego Jorku. Ich lot zostaje odwołany, więc z pośpiechu decydują się wynająć awionetkę.
Krótko po starcie samolot rozbija się. Alex i Ben żyją, jednak zostają całkowicie odcięci od świata. Znajdują się w wysokich, pokrytych lodem i śniegiem górach, daleko od jakiejkolwiek cywilizacji.
Film w reżyserii Hany’ego Abu–Assada to melodramat, którego historia osadzona jest w pięknych górskich plenerach. Zdjęcia były kręcone w Londynie i Vancouver (w Kanadzie), gdzie znajdują się trudno dostępne góry o stromych stokach i wysokości sięgającej ponad 1500 m n.p.m.
127 godzin (2010) – film o górach na faktach
To film biograficzny, który opowiada o alpiniście, Aronie Ralstonie (James Franco). Jego akcja rozgrywa się w 2003 r. Mężczyzna podróżuje samotnie po Utah. Spadający nagle głaz blokuje mu możliwość ruchu. Alpinista z dużym doświadczeniem w terenie zostaje uwięziony w szczelinie bez telefonu i kontaktu z ludźmi. Może polegać tylko na sobie. W ciągu dramatycznych 5. dni (127 godzin) walczy o przetrwanie i wraca wspomnieniami do najważniejszych chwil swojego życia.
Reżyserem filmu „127 godzin” jest Danny Boyle, znany z oscarowego hitu – „Slumdog. Milioner z ulicy” (2008). Film o górach został równie dobrze oceniony przez krytyków, o czym świadczą liczne nominacje do Oscarów czy nagród BAFTA. Na uwagę zasługuje piosenka z filmu „If I rise” w wykonaniu Dido, za którą film otrzymał nagrodę Critics’ Choice w 2011 r.
Jurek (2014) – polski film dokumentalny o górach
Dokument Pawła Wysoczańskiego przybliża postać największego polskiego himalaisty, Jerzego Kukuczki. Pokazuje jego drogę do sławy i wypraw na międzynarodową skalę. Film tworzą nagrania, zdjęcia archiwalne, rozmowy z rodziną i przyjaciółmi. Rysują one szerszy kontekst życia himalaisty. W dużej mierze są to lata 80. w Polsce – trudne i pełne paradoksów, ale także ideałów, które były ważniejsze niż sława i pieniądze.
Jerzy Kukuczka urodził się w Katowicach, w 1948 r. Zdobył koronę Himalajów i Karakorum. Zmarł podczas wyprawy na Lhotse w 1989 r.
Film „Jurek” nie skupia się jednak na jego tragicznej śmierci – pokazując jego wcześniejsze wyprawy i codzienne życie. Dokument został nagrodzony na Festiwalu Mediów w 2016 r., festiwalu filmowym Moc Gór (Grand Prix w 2015 r.) i Off Cinema (nagroda publiczności).
Everest (2015) – film o przetrwaniu w górach
Jest to kolejny w zestawieniu film biograficzny, który tym razem opowiada historię ośmiu himalaistów. Akcja ma miejsce w 1996 r. Pod przewodnictwem Roba Halla (Jason Clarke) najlepsi wspinacze świata wspólnie wyruszają na Mount Everest. Atak na szczyt ma się odbyć w krótkim oknie pogodowym. Niestety, burza śnieżna nadciąga wcześniej niż przewidywały prognozy, a członkowie ekspedycji muszą zmierzyć się z potężnym żywiołem.
„Everest” w reżyserii Baltasara Kormakura w widowiskowy sposób i z gwiazdorską obsadą przedstawia prawdziwą historię. Nacisk położony jest na siłę natury, która w jednej sekundzie może zakończyć kruche, ludzkie życie. Film jednak stroni od patetyzmu i emocji, skupiając się na akcji i walce o przetrwanie.
W rolach głównych: Jason Clarke (jako Rob Hall), Jake Gyllenhaal (jako Scott Fischer), Josh Brolin (jako Beck Weathers), Emily Watson (jako Helen Wilton), Robin Wright (jako Peach Weathers) i Keira Knightley (jako Jan Hall).
Zobacz także: Filmy akcji – rozrywka na wysokich obrotach
The Dawn Wall (2017) – film dokumentalny o wspinaczce
To fascynujący dokument o wspinaczce na 900–metrową ścianę skały El Capitan w parku Yosemite w Kalifornii. Pionowego podejścia podejmują się dwaj wspinacze i przyjaciele – Tommy Caldwell i Kevin Jorgeson. Tommy wspina się od dziecka. Ekstremalnym sportem zaraził go ojciec, którego szybko prześcignął w technice i osiągnięciach. Kiedy, podczas wyprawy do Kirgistanu, Tommy traci palec, wszyscy myślą, że to koniec jego kariery. Jednak pasja i chęć realizacji marzeń dostarczają mu nadludzkiej energii, która umożliwia przekraczanie kolejnych granic.
Film „The Dawn Wall” w reżyserii Josha Lowella i Petera Mortimera jest zrealizowany z wyjątkową precyzją. Dzięki świetnym możliwościom technologicznym kamera znajduje się tuż obok wspinaczy. Mamy wrażenie, że razem z nimi wchodzimy na ścianę i spadamy podpięci do liny.
Tommy i Kevin spędzili na Dawn Wall kilka tygodni. Zatem widzimy nie tylko ich kolejne podejścia, ale także obóz, który umożliwia im przetrwanie na pionowym stoku.
Infinite Storm (2022) – film o samotnych wyprawach w góry
„Infinite Storm” w reżyserii Małgorzaty Szumowskiej jest opowieścią o kobiecie. Pam (Naomi Watts) cyklicznie wyrusza na samotne wyprawy w góry, które są dla niej formą psychoterapii. Walka ze słabościami ciała i żywiołem pomaga bohaterce przepracować przeszłość. Podczas wędrówki Pam spotyka mężczyznę (Billy Howle), który, wyczerpany do granic możliwości, nie jest w stanie sam wrócić ze szlaku. Postanawia mu pomóc, ryzykując własnym życiem.
Akcja filmu rozgrywa się w Górach Białych w stanie New Hampshire (USA). Jednak zdjęcia były kręcone w Słowenii – w wąwozie Kamniška Bistrica, ośrodku narciarskim Krvavec, a także na płaskowyżu Velika Planina. Kadry uchwycone przez Michała Englerta niewątpliwie zasługują na brawa. Ukazują wszechmiar i potęgę przyrody, którą człowiek może poznać, ale nie może jej zdobyć.
Zobacz także: Filmy psychologiczne, wobec których nie przejdziesz obojętnie
O Yeti! (2019) – film o górach dla dzieci
„O Yeti!” to animowana opowieść o nastolatce o imieniu Yi, która mieszka w zatłoczonym Szanghaju. Dziewczyna codziennie wieczorem gra na skrzypcach i marzy o wielkich przygodach. Pewnego razu na dachu wieżowca spotyka Yeti i postanawia odprowadzić go do domu. Razem z dwójką przyjaciół wyruszają na wyprawę w najwyższe góry świata – Himalaje.
Film animowany w reżyserii Jilla Cultona jest piękną opowieścią o podróży, która pomaga odnaleźć siebie. Film został pozytywnie oceniony przez krytyków, zdobywając liczne nominacje na festiwalach filmowych w 2020 i 2021 r. Ocena na Filmwebie: 7,1.
Pozostałe filmy o górach
Poniżej lista filmów fabularnych, animowanych, przygodowych, dramatów, komedii i dokumentów o górach. Kolejność chronologiczna:
- Spirala (1978) – polski film o górach w reżyserii Krzysztofa Zanussiego, którego akcja rozgrywa się w Tatrach,
- Krzyk kamienia (1991) – film przygodowy o rywalizacji w zdobywaniu szczytu Cerro Torre w Patagonii, reżyseria: Werner Herzog,
- K2 (1991) – film o wyprawie na Karakorum w reżyserii Franca Roddama,
- Na krawędzi (1993) – film sensacyjny z Sylvestrem Stallone o alpinistach i terrorystach w Górach Skalistych, reżyseria: Renny Harlin,
- Alive, dramat w Andach (1993) – film katastroficzny, którego akcja rozgrywa się w wysokich górach Urugwaju, reżyseria: Frank Marshall,
- Granice wytrzymałości (2000) – film o akcji ratunkowej na K2, reżyseria: Martin Campbell,
- Czekając na Joe (2003) – film na faktach, rekonstruujący zdobycie szczytu Siula Grande w Andach (Peru), reżyseria: Kevin Macdonald,
- Północna ściana (2008) – film o niemieckich alpinistach, którzy podejmują się zdobycia „ściany śmierci” góry Eiger, aby udowodnić wyższość rasy aryjskiej. Reżyseria: Philipp Stölzl,
- Nanga Parbat (2010) – film o wyprawie braci Messnerów na ośmiotysięcznik, reżyseria: Joseph Vilsmaier,
- Wspinaczka (2017) – komedia romantyczna o górach w reżyserii Ludovica Bernarda,
- Mała stopa (2018) – film animowany o Yeti,
- Free Solo: ekstremalna wycieczka (2018) – dokument o wspinaczce bez zabezpieczeń na ścianę El Capitan, reżyseria: Jimmy Chin, Elizabeth Chai Vasarhelyi,
- Alpinista (2021) 7,9 – film dokumentalny o samotnym podróżniku i wspinaczu, Marcu–André Leclerc. Reżyseria: Peter Mortimer,
- Broad Peak (2022) – polski film o biograficzny o Macieju Berbece i jego wyprawie na Broad Peak, reżyseria: Leszek Dawid.
