Zestawienie filmów o narkotykach otwiera opowieść o Christiane F, nastolatce i narkomance z Berlina. Książka, na motywach której powstał film, biła rekordy popularności w latach 90. i na przełomie wieków. To świadectwo tamtych czasów, ale także uniwersalny przekaz, który w przejmujący sposób odkrywa naturę uzależnienia. Przegląd obejmuje również szereg klasyków, psychodeliczne obrazy kinowe, filmowe biografie sławnych narkomanów czy filmy na faktach o handlu i przemycie narkotykowym.
Spis treści:
- My, dzieci z dworca Zoo (1981) – najbardziej wstrząsający film o narkotykach w historii kina
- Requiem dla snu (2000) – film o uzależnieniach Darrena Aronofsky'ego
- Trainspotting (1996) – film o narkomanach, od których nie można uciec
- Climax (2018) – film o imprezach i narkotykach Gaspara Noé
- Mój piękny syn (2018) – film o narkotykach dla nastolatków i rodziców
- Przemytnik (2018) – film o handlu narkotykami
- Że życie ma sens (2000) – polski film o narkotykach
- Weź swoje pigułki (2018) – film dokumentalny o narkotykach
- Blow (2001) – film o narkomanach na faktach
- Spacer po linie (2005) – film biograficzny o Johnnym Cashu
- Najlepszy (2017) 8,0 – polski film o sporcie i narkotykach
- Pozostałe filmy o narkotykach i narkomanach
My, dzieci z dworca Zoo (1981) – najbardziej wstrząsający film o narkotykach w historii kina
Film „My, dzieci z dworca Zoo” jest ekranizacją książki z 1978 r, napisanej przez dwójkę niemieckich dziennikarzy – Kaja Hermanna i Horsta Riecka. Książka jest zapisem rozmów z Christiane F. – nastolatką, która po raz pierwszy sięgnęła po narkotyki w wieku 12. lat.
W filmowej wersji dziewczyna (Natja Brunckhorst) ma lat 14, mieszka w Berlinie, na jednym z dużych blokowisk. W klubie poznaje niewiele starszego od niej chłopaka, Detlefa (Thomas Haustein), który jest uzależniony od heroiny. Jak wiele innych nastolatków w latach 70. w Berlinie, umawiają się z dilerami pod dworcem Zoo. Tam czekają też na klientów, aby zarobić na kolejną działkę.
Gościem specjalnym filmu był David Bowie. Koncert, który zgodnie z fabułą miał miejsce w Berlinie, w rzeczywistości kręcony był w Nowym Jorku.
W 2021 r. powstał miniserial (8 odcinków) pod tym samym tytułem. W roli Christiane wystąpiła Jana McKinnon.
Requiem dla snu (2000) – film o uzależnieniach Darrena Aronofskiego
„Requiem dla snu” to cztery przeplatające się historie osób, dla których nałóg stał się receptą na samotność lub sposobem na realizację marzeń. Sara (Ellen Burstyn) jest starszą kobietą. Jej główną rozrywką jest oglądanie telewizyjnych teleturniejów. Kiedy zostaje zaproszona do udziału w jednym z nich, bierze tabletki na odchudzanie, aby jak najlepiej wypaść przed kamerą.
Jej syn, Harry (Jared Leto) i jego najlepszy przyjaciel, Tyrone (Marlon Wayans) zajmują się handlem narkotykami. Chcą w łatwy sposób zdobyć pieniądze na lepsze życie. Jednocześnie sami są uzależnieni od heroiny. Harry planuje zainwestować swoją część w butik dla Marion (Jennifer Connelly), która marzy o prowadzeniu własnego biznesu. Jedna pigułka lub jedna strzykawka więcej stopniowo wszystko psują.
„Requiem dla snu” Aronofskiego to przejmujące studium uzależnienia. Na brawa zasługują świetne zdjęcia, muzyka i montaż. Film zdobył Złotego Satelitę w 2001 r. (najlepsza aktorka w dramacie – Ellen Burstyn) i dwie nagrody Independent Spirit (również w 2001) r. – ponownie za rolę Sary i za najlepsze zdjęcia.
Trainspotting (1996) – film o narkomanach, od których nie można uciec
Fabuła filmu „Trainspotting” rozgrywa się w latach 80. XX w. w Edynburgu. Głównym bohaterem jest Mark Renton (Ewan McGregor) – chłopak uzależniony od heroiny. Czas spędza na imprezach i narkotykowych odjazdach w towarzystwie przyjaciół – Begbie (Robert Carlyle), Sick Boya (Jonny Lee Miller), Spuda (Ewen Bremner) i Diane (Kelly Macdonald). W pewnym momencie postanawia zerwać z nałogiem. Jednak jego przeszłość i kumple ciągną się za nim, nie pozwalając mu na zmianę.
„Trainspotting” w reżyserii Danny’ego Boyle’a to jeden z najgłośniejszych filmów o narkotykach w historii kina. Tytuł został doceniony przez krytyków, zdobywając szereg nominacji i nagród, w tym BAFTA (1996) za najlepszy scenariusz adaptowany. Film powstał na podstawie książki autobiograficznej Irvine’a Welsha.
W 2017 r. Danny Boyle zrobił „T2: Trainspotting” – w filmie poznajemy dalsze losy Marka Rentona i jego kumpli z Edynburga. W rolach głównych ponownie: Ewan McGregor, Ewen Bremner i Kelly Macdonald.
Climax (2018) – film o imprezach i narkotykach Gaspara Noé
„Climax” to film o grupie tanecznej, która przeprowadza nabór do zespołu. Po przesłuchaniu ma miejsce impreza w trakcie której okazuje się, że ktoś dosypał do sangrii LSD.
Psychodeliczny obraz w reżyserii Gaspara Noé to roztańczony dramat, którego elementy stopniowo rozpadają się na drobne części. Układ ciał zmienia się jak szkiełka w kalejdoskopie, naprzemiennie budując i rozładowując napięcie.
Główną bohaterką jest Selva (Sofia Boutella), choreografka, której taniec stanowi jedną z najlepszych scen w filmie. Pomysł na „Climax” został doceniony przez krytyków, o czym świadczy nagroda Art Cinema na MFF w Cannes w 2018 r.
Zobacz także: Filmy o tańcu – nowe tytuły i hity sprzed lat
Mój piękny syn (2018) – film o narkotykach dla nastolatków i rodziców
Kolejny tytuł to opowieść o narkotykach, które stają się sprawą całej rodziny. Nic (Timothée Hal Chalamet) otoczony jest czułą opieką rodziców, jednak to mu nie wystarcza. Chce żyć na własną rękę, samodzielnie podejmować decyzje, a nie tylko realizować plany ojca (Steve Carell). Nastolatek sięga po narkotyki, które dają mu poczucie wolności.
Film „Mój piękny syn” w reżyserii Felixa Van Groeningen może być przestrogą dla nastolatków, ale przede wszystkim jest ważną opowieścią dla rodziców. To historia, która uczy zrozumienia i stawia pytania o zakres bezwarunkowej miłości.
Przemytnik (2018) – film o handlu narkotykami
Film Clinta Eastwooda opowiada o 80-latku, Earlu Stone (Clint Eastwood), który jest pogrążony w długach. W chwili, gdy bank ma przejąć jego biznes, mężczyzna dostaje propozycję pracy. Nieświadomy tego, co ma przewozić, staje się przemytnikiem narkotykowym – działającym na zlecenie meksykańskiego kartelu.
Wszystko idzie zgodnie z planem dopóki przejażdżki Earla nie wzbudzają zainteresowania DEA. Ze szczególną wnikliwością przygląda mu się agent Colin Bates (Bradley Cooper).
„Przemytnik” to film, który do trudnych tematów podchodzi z lekkością i dystansem. Równolegle z historią dotyczącą handlu narkotykami, poznajemy przeszłość Earla. Czas mija i 80–latek ma ostatnią szansę na odzyskanie rodziny.
Że życie ma sens (2000) – polski film o narkotykach
„Że życie ma sens” to opowieść o niezależnej grupie filmowej, która próbuje przełamać stagnację twórczą. Akcja rozgrywa się na blokowisku w Zielonej Górze. Niespodziewanie w grupie filmowców pojawia się chłopak, który proponuje eksperymenty z narkotykami.
Zdjęcia do filmu trwają dwa lata, a sam montaż zajmuje trzy miesiące. Po tym czasie film ma premierę w Koszalinie, gdzie spotyka się z pozytywnym odbiorem krytyków, zdobywając Grand Prix festiwalu „Młodzi i film”.
„Że życie ma sens” jest jednym z najbardziej znanych filmów niezależnych, które trafiły do oficjalnego obiegu. W filmie wykorzystano hip–hopowe kawałki, m.in. zespołu Kaliber 44. Reżyseria: Grzegorz Lipiec, koszt produkcji: 4 tys. złotych.
Weź swoje pigułki (2018) – film dokumentalny do narkotykach
„Take your pills” to dokument o lekach stymulujących, takich jak Adderall, które nazywane są narkotykami XXI wieku. Tzw. „smart drugs” to popularne używki w Stanach Zjednoczonych. Lek na bazie amfetaminy jest stosowany w leczeniu ADHD. U osób ze zdiagnozowaną chorobą pomaga w koncentracji. Z kolei u zdrowych wywołuje odwrotny efekt – pobudza, a przy okazji poprawia samopoczucie. Po Adderall sięgają osoby pracujące intelektualnie, często na wysokich stanowiskach.
Alison Klayman, autorka dokumentu, zadaje pytanie o przyczyny popularności tabletek. Rozmawia z osobami, które sięgają po stymulatory. Przygląda się ich działaniu i skutkom ubocznym.
Blow (2001) – film o narkomanach na faktach
Wróćmy jednak do filmów fabularnych. Czas na produkcje oparte na faktach. Film „Blow” w reżyserii Teda Demmego to opowieść bazująca na życiorysie dilera i przemytnika narkotyków George’a Jacoba Junga (Johnny Depp). Chłopak zaczyna od marihuany, jednak szybko okazuje się, że kokaina przynosi o wiele większy dochód.
George tworzy narkotykowe imperium wraz ze swoim kumplem, Diego (Jordi Mollà). Podczas podróży do Kolumbii poznaje Pabla Escobara. Zakochuje się w Mirthe (Penelope Cruz) i ma dużo kasy. Jednak FBI cały czas depcze mu po piętach.
Tym, co najbardziej porusza w filmie jest cena, jaką można zapłacić za tak ryzykowny biznes. I wcale nie chodzi o więzienie – tylko o samotność, która jest o wiele trudniejsza i bardziej dotkliwa niż oficjalna kara wymiaru sprawiedliwości.
Spacer po linie (2005) – film biograficzny o Johnnym Cashu
„Spacer po linie” to z kolei film biograficzny o Johnnym Cashu (Joaquin Phoenix). Amerykański muzyk, znany z przejmującego barytonu, nie stronił od narkotyków. To, jak sobie z nimi radził, jest jednym z kilku tematów, które porusza reżyser, James Mangold. Inne to trudna relacja z ojcem, który obwiniał go za śmierć swojego drugiego syna, druga wielka miłość – do June Carter (Reese Witherspoon) i oczywiście, kariera muzyczna.
Film przyniósł światowy sukces, o czym świadczą liczne nagrody:
- Oscar w 2006 r. – za najlepszą rolę żeńską dla Reese Witherspoon,
- trzy Złote Globy – w kategoriach: najlepsza komedia lub musical, najlepszy aktor w komedii lub musicalu (Joaquin Phoenix) i najlepsza aktorka w komedii lub musicalu (Reese Witherspoon),
- dwie nagrody BAFTA – dla najlepszej aktorki pierwszoplanowej (Reese Witherspoon) i za najlepszy dźwięk.
Zobacz także: Filmy muzyczne – historie z piosenką w roli głównej
Najlepszy (2017) 8,0 – polski film o sporcie i narkotykach
Ostatni tytuł w zestawieniu, pomimo trudnego tematu, napawa optymizmem. „Najlepszy” to biografia Jerzego Górskiego (Jakub Gierszał) – byłego narkomana, który wyszedł z nałogu i wygrał mistrzostwa świata w triathlonie.
Akcja filmu rozgrywa się w latach 80. XX w. Jurek Górski ma talent, jednak bez pomocy innych, nie jest w stanie osiągnąć sukcesu. Na szczęście poznaje dwie kobiety, które odgrywają kluczową rolę w jego życiu. Nie bez znaczenia jest też spotkanie z Markiem Kotańskim (Janusz Gajos) podczas odwyku w ośrodku dla narkomanów.
Reżyser, Łukasz Palkowski, przypomina życiorys zapomnianego w Polsce sportowca. Historia Jerzego Górskiego pokazuje niezwykłą siłę i determinację człowieka, który dzięki ciężkiej pracy może pokonać nałóg. Film zdobył sześć nagród na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni w 2017 r.
Pozostałe filmy o narkotykach i narkomanach
Poniżej kilka innych tytułów, które w ciekawy sposób poruszają temat narkotyków i uzależnienia. Filmy po 2000 r. w kolejności chronologicznej:
- Traffic (2000) – film o walce z narkotykami, ukazujący trzy różne perspektywy – ojca, żony i policjanta. Reżyseria: Steven Soderbergh,
- Maria łaski pełna (2004) – film o kobiecie–przemytniczce w reżyserii Joshuy Marston,
- Wolność jest darem Boga (2006) – polski dokument o narkomanach w Warszawie. Reżyseria: Cezary Ciszewski,
- Przez ciemne zwierciadło (2006) – film animowany dla dorosłych o środowisku narkomanów i dilerów. Reżyseria: Richard Linklater,
- Boski chillout (2008) – komedia kryminalna z wątkiem narkotykowym. Reżyseria: David Gordon Green,
- Wkraczając w pustkę (2009) – film o dilerze narkotyków w reżyserii Gaspara Noé,
- Kochając Pabla, nienawidząc Escobara (2017) – filmowa biografia Pablo Escobara. W rolach głównych: Javier Bardem i Penelope Cruz. Reżyseria: Fernando León de Aranoa.
