Filmy o szpitalach psychiatrycznych napawają grozą. Za zamkniętymi drzwiami ośrodków dla umysłowo chorych rozgrywają się sceny, o których nie mają pojęcia przeciętni „zjadacze chleba”. Jednak przestrzeń placówki to nie tylko miejsce pełne niepokojących złudzeń rozgorączkowanych umysłów lub intryg prowadzących placówkę. Terapia sprzyja zawiązywaniu niecodziennych relacji, a także przyjaźni, które rozpalają płomyk optymizmu i dają nadzieję.
Spis treści:
- Miejsce 13: Gothika (2003) – horror psychologiczny
- Miejsce 12: Eli (2019) – film o terapii eksperymentalnej
- Miejsce 11: Niepoczytalna (2018) – wołanie o pomoc
- Miejsce 10: Obłąkani (2014) – szpital, który skrywa tajemnicę
- Miejsce 9: Krzywe linie Boga (2022) – tajne śledztwo w szpitalu psychiatrycznym
- Miejsce 8: Obłęd (2005) – nietypowa resocjalizacja
- Miejsce 7: Całkiem zabawna historia (2010) – tygodniowa obserwacja w szpitalu psychiatrycznym
- Miejsce 6: Przerwana lekcja muzyki (1999) – rola przyjaźni w leczeniu zaburzeń osobowości
- Miejsce 5: Anioły wszechświata (2000) – islandzki „Lot nad kukułczym gniazdem”
- Miejsce 4: K–PAX (2001) – pacjent z odległej planety
- Miejsce 3: Przebudzenia (1990) – innowacyjne leczenie pacjentów w stanie katatonii
- Miejsce 2: Wyspa tajemnic (2010) – śledztwo w odizolowanym szpitalu psychiatrycznym
- Miejsce 1: Lot nad kukułczym gniazdem (1975) – zdrowy w ośrodku dla psychicznie chorych
Miejsce 13: Gothika (2003) – horror psychologiczny
Miranda Grey (Halle Berry) pracuje jako psychiatra w szpitalu dla umysłowo chorych. Pewnego dnia, wracając do domu, widzi na drodze tajemniczą postać. W ostatniej chwili skręca, unikając wypadku. Po kilku dniach budzi się jako pacjentka szpitala, nie mając pojęcia, co się wydarzyło i w jaki sposób tutaj trafiła.
Dopiero po chwili dowiaduje się od prowadzącego leczenie dr Pete'a Grahama (Robert Downey Jr.), że zabiła swojego męża. Sama nie jest w stanie sobie niczego przypomnieć. Co więcej, nikt nie chce wierzyć w jej poczytalność, a jedyną osobą, której jest w stanie zaufać jest jej była pacjentka, Chloe Sava (Penélope Cruz).
Halle Berry za odegranie roli głównej bohaterki w horrorze Mathieu Kassovitza otrzymała nagrodę Teen Choice w 2004 r.
Ocena na IMDb: 5,8.
Miejsce 12: Eli (2019) – film o terapii eksperymentalnej
Głównym bohaterem filmu „Eli” jest jedenastoletni chłopiec (Charlie Shotwell), cierpiący nie nietypową chorobę. Każdy kontakt ze światem zewnętrznym wywołuje u niego silną reakcję alergiczną. Aby móc funkcjonować w społeczeństwie, musi cały czas nosić kombinezon ochronny. Lekarze są bezradni, a jego rodzice zrozpaczeni.
W końcu znajdują placówkę, która wydaje się dla nich jedynym ratunkiem. W wysterylizowanym domu Eli może w końcu zdjąć kombinezon i przytulić się do rodziców (Kelly Reilly i Max Martini). Jednak okazuje się, że dom skrywa tajemnicę. Chłopak poznaje mroczny sekret placówki dzięki rozmowom przez okno z tajemniczą dziewczyną (Sadie Sink) w jego wieku.
Ocena na IMDb: 5,8.
Miejsce 11: Niepoczytalna (2018) – wołanie o pomoc
„Niepoczytalna” to hipnotyzujący thriller w reżyserii Stevena Soderbergha. Opowiada o kobiecie, uciekającej przed prześladującym ją mężczyzną. Sawyer Valentini (Claire Foy) przeprowadza się z Bostonu do Pensylwanii, zmienia pracę, numer telefonu, adres mailowy. Rozpoczyna nowe życie, ale to nie pomaga. Na każdym kroku widzi mężczyznę, który ją obserwuje.
Postanawia zgłosić się do szpitala psychiatrycznego po poradę. Wbrew swojej woli zostaje zamknięta w zakładzie. Jednym z lekarzy jest tajemniczy mężczyzna.
Ocena na IMDb: 6,4.
Miejsce 10: Obłąkani (2014) – szpital, który skrywa tajemnicę
Akcja „Obłąkanych” rozgrywa się w odosobnionym ośrodku dla umysłowo chorych. Placówką kieruje doktor Lamb (Ben Kingsley), szczycący się tym, że wbrew wcześniejszym tradycjom szpitala, wprowadził nowe, bezstresowe metody leczenia.
Do Stonehearst Asylum trafia stażysta, Edward Newgate (Jim Sturgess). Dr Lamb przestawia mu jedną z pacjentek – nieco nadpobudliwą, ale w pewien sposób fascynującą, Elizę Graves (Kate Beckinsale). Dzięki niej młody lekarz odkrywa mroczną tajemnicę szpitala.
Gotycki thriller w reżyserii Brada Andersona powstał na motywach opowiadania Edgara Allana Poe z 1845 r.
Ocena na IMDb: 6,8.
Miejsce 9: Krzywe linie Boga (2022) – tajne śledztwo w szpitalu psychiatrycznym
„Krzywe linie Boga” to hiszpański thriller w reżyserii Oriola Paulo. Główną bohaterką jest detektyw Alice Gould (Bárbara Lennie). Kobieta zgłasza się do szpitala psychiatrycznego jako pacjentka cierpiąca na paranoję, aby tak naprawdę dowiedzieć się, jakie były przyczyny śmierci jednego z podopiecznych placówki.
Scenariusz do filmu powstał w oparciu o powieść Torcuto Luca de Tena. Fabuła nawiązuje „Wyspy tajemnic” Martina Scorsese, a także klasyki horrorów Alfreda Hitchcocka i Stanleya Kubricka.
Ocena na IMDb: 7,0.
Miejsce 8: Obłęd (2005) – nietypowa resocjalizacja
Głównym bohaterem jest Jack Starks (Adrien Brody), weteran wojny w Iraku. Niesłusznie oskarżony za morderstwo zostaje skierowany do szpitala psychiatrycznego na terapię eksperymentalną. W trakcie leczenia doświadcza flashbacków z czasów pobytu na froncie. Udaje mu się przywołać także wydarzenia związane z zabójstwem policjanta, za co dostał wyrok.
Jack odnosi wrażenie, że podróżuje także w przyszłość. W wizjach spotyka kobietę (Keira Knightley), z której pomocą będzie próbował uniknąć śmierci.
Film w reżyserii Johna Maybury'ego otrzymał nominację do Saturnów w 2006 r.
Ocena na IMDb: 7,1.
Miejsce 7: Całkiem zabawna historia (2010) – tygodniowa obserwacja w szpitalu psychiatrycznym
Craig Gilner (Keir Gilchrist) to wrażliwy 16-latek, który myśli o samobójstwie. W ostatniej chwili wybiera jednak życie. Zgłasza się do szpitala z prośbą o pomoc, gdzie trafia na charyzmatycznego doktora Mahmouda (Aasif Mandvi).
Chłopak zostaje na tygodniowej obserwacji. W tym czasie poznaje innych pacjentów. Dużo czasu spędza na rozmowach z Bobbym (Zach Galifianakis), który twierdzi, że jest tu tylko na wakacjach. Nawiązuje także szczególną relację z Noelle (Emma Roberts) – dziewczyną po aktach samookaleczenia.
Komediodramat w reżyserii Ryana Flecka i Anny Boden powstał w oparciu o książkę Neda Vizziniego. Zoë Kravitz, która wystąpiła w roli Nii – szkolnego obiektu westchnień Craiga, otrzymała nominację do Czarnej Szpuli w 2011 r. „Całkiem zabawna historia” jest opisana również w naszym rankingu filmów o depresji.
Ocena na IMDb: 7,1.
Miejsce 6: Przerwana lekcja muzyki (1999) – rola przyjaźni w leczeniu zaburzeń osobowości
Film w reżyserii Jamesa Mangolda powstał w oparciu o autobiograficzną powieść Susanny Kaynsen. Akcja rozgrywa się latach 60. XX wieku na terenie zamkniętego szpitala psychiatrycznego. Dojrzewająca nastolatka (Winona Ryder) trafia tam po próbie samobójczej na prośbę swoich zdesperowanych rodziców.
Susanna spędza w ośrodku prawie 2 lata. Zostaje zdiagnozowana jako osobowość borderline – chwiejna emocjonalnie dziewczyna ma ciągłe poczucie pustki i problemy z akceptacją siebie. Paradoksalnie w terapii pomaga jej socjopatyczna Lisa (Angelina Jolie), z którą planuje ucieczkę z zakładu.
W 2000 r. Angelina Jolie za rolę Lisy w „Przerwanej lekcji muzyki” otrzymała Oscara, nagrodę na festiwalu Złote Globy i Critics' Choice jako najlepsza aktorka drugoplanowa.
Ocena na IMDb: 7,3.
Zobacz także: 7 najlepszych filmów o anoreksji
Miejsce 5: Anioły wszechświata (2000) – islandzki „Lot nad kukułczym gniazdem”
„Anioły wszechświata” to film w reżyserii Fridrika Thoar Fridrikssona opowiadający o mężczyźnie chorym na schizofrenię. Páll (Ingvar Sigurðsson) to wybitny muzyk, który traci kontakt z rzeczywistością po rozstaniu z dziewczyną. W szpitalu psychiatrycznym poznaje Óliego, który twierdzi, że jest autorem tekstów piosenek The Beatles, a także Viktora, podpisującego się nazwiskiem Hitlera.
Fabuła powstała w oparciu o książkę Einara Mára Guðmundssona, w której autor opisał historię swojego brata. Film zdobył Nagrodę Publiczności na Europejskiej Akademii Filmowej w 2000 r. za najlepszą rolę pierwszoplanową (Ingvar Sigurðsson), a także sześć nagród Edda (Islandzkiej Akademii Filmowej).
Ocena na IMDb: 7,4.
<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/T7Xtrj3UFB8?si=9xzi6xUvsdSiS4Br" title="YouTube video player" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture; web-share" allowfullscreen></iframe>
Miejsce 4: K–PAX (2001) – pacjent z odległej planety
Główny bohater „K–PAX” (Kevin Spacey) twierdzi, że jest kosmitą, który przebywa w szpitalu psychiatrycznym w celach badawczych. Jego spokój, inteligencja i wyjątkowo szczegółowy opisy planety K–PAX sprawiają, że inni pacjenci zaczynają mu wierzyć.
Jedynie prowadzący terapię dr Powell (Jeff Bridges) przypuszcza, że świat „prota” jest jedynie wytworem jego wyobraźni. Uważa, że to próba zamaskowania jakiejś szczególnej traumy z przeszłości.
Dramat w reżyserii Iaina Softleya powstał na motywach książki Gene'a Brewera. W powieści filmowy dr Mark Powell nosi nazwisko autora.
Ocena na IMDb: 7,4.
Miejsce 3: Przebudzenia (1990) – innowacyjne leczenie pacjentów w stanie katatonii
Akcja filmu rozgrywa się w Bronksie w 1969 r. Dr Malcolm Sayer (Robin Williams) podejmuje nową pracę w szpitalu dla umysłowo chorych. Jego pacjentami są osoby po śpiączkowym zapaleniu mózgu, od lat przebywające w stanie katatonii.
W pewnym momencie wpada na pomysł, jak im pomóc, a w wyniku eksperymentalnej terapii jeden z pacjentów na nowo budzi się do życia. Leonard Lowe (Robert De Niro) nie ma jednak pojęcia, w jaki sposób ma funkcjonować w zupełnie nowej dla niego rzeczywistości.
„Przebudzenia” to film oparty na faktach w reżyserii Penny Marshall. Fabuła powstała w oparciu o wspomnienia neurologa Olivera Sacksa. W produkcję zaangażowali się studenci z Yale (Lawrence Lasker i Walter F. Parkes), będący pod wrażeniem napisanej przez niego książki.
Obraz zdobył ogromny sukces, o czym świadczy nagroda Stowarzyszenia Nowojorskich Krytyków Filmowych dla Roberta De Niro w 1990 r. i trzy nominacje do Oscarów w 1991 r.
Ocena na IMDb: 7,8.
Miejsce 2: Wyspa tajemnic (2010) – śledztwo w odizolowanym szpitalu psychiatrycznym
W filmie Martina Scorsese, razem z dwoma agentami federalnymi – Teddem Danielsem i Chuckiem Aulem (Leonardo DiCaprio i Mark Ruffalo), przenosimy się na odizolowaną od świata wyspę w Zatoce Bostońskiej. Z umiejscowionego na niej szpitala psychiatrycznego w tajemniczych okolicznościach zniknęła jedna z pacjentek, Rachel Solando (Emily Mortimer).
Prowadzący śledztwo otrzymują od zaginionej kobiety budzące grozę wiadomości, które prowadzą ich do odkrycia niepokojących wydarzeń dotyczących przeszłości placówki. Tymczasem wichura szalejąca wokół wyspy sprawia, że agenci tracą możliwość powrotu na stały ląd.
Leonardo DiCaprio za rolę w „Wyspie tajemnic” otrzymał nagrodę Teen Choice jako ulubiony aktor horroru/thrillera.
Ocena na IMDb: 8,2.
Miejsce 1: Lot nad kukułczym gniazdem (1975) – zdrowy w ośrodku dla psychicznie chorych
„Lot nad kukułczym gniazdem” to klasyka kina psychologicznego z Jackiem Nicholsonem w roli głównej. Główny bohater trafia do szpitala psychiatrycznego, aby uniknąć więzienia. W placówce stara się wprowadzić trochę życia, co budzi ostry sprzeciw siostry przełożonej (Louise Fletcher)
Kiedy dowiaduje się, że spędzi tu więcej czasu niż zakładał, namawia swoich towarzyszy do ucieczki.
Obraz w reżyserii Miloša Formana zdobył pięć oscarowych statuetek w 1976 r. – jako najlepszy film, za najlepsza rolę pierwszoplanową męską (Jack Nicholson), żeńską (Louise Fletcher), reżyserię i scenariusz adaptowany. Fabuła powstała w oparciu o książkę Kena Keseya z 1962 r.
Ocena na IMDb: 8,7.
