Film dla młodzieży – o szkole, dojrzewaniu, tolerancji, miłości, chorobach i narkotykach

Filmy dla młodzieży to obrazy skierowane do widzów w okresie dorastania. Poruszają tematy i problemy, którymi interesują się lub których doświadczają nastolatki. Najczęściej rozgrywają się na terenie szkoły. Opowiadają o akceptacji społecznej, tolerancji, przyjaźni i miłości, ale nie brak w nich także trudniejszych zagadnień, dotykających problemów zdrowotnych lub uzależnień.

Spis treści:

• Filmy młodzieżowe o szkole
• Problemy okresu dojrzewania
• Filmy dla nastolatków o tolerancji
• Młodzieżowe filmy o miłości
• Filmy o problemach nastolatków
• Filmy dla młodzieży o chorobach
• O nastolatkach i uzależnieniach

Filmy młodzieżowe o szkole

Klasycznym przykładem jest „Stowarzyszenie Umarłych Poetów” (1989) w reżyserii Petera Weira. Pomimo nieco przestarzałych metod nauczania jest to film, który nadal dotyka aktualnych problemów nastolatków. Presja, aby sprostać oczekiwaniom rodziców, i odwaga do realizowania własnych pasji to główne motywy dramatu rozgrywającego się w prestiżowej Akademii Weltona – szkole z internatem dla chłopców.

Wraz z nowy rokiem szkolnym do grona pedagogicznego dołącza absolwent akademii, John Keating (Robin Williams). Nowy nauczyciel postanawia wyjść poza sztywne zasady nauczania oparte na dyscyplinie, honorze, tradycji i doskonałości. Jego motywem przewodnim jest „carpe diem” i zgodnie z tą myślą chce obudzić w swoich uczniach wolnego ducha.

John Keating pobudza wyobraźnię młodych mężczyzn, a dodatkowo intryguje ich opowieścią o dawnych stowarzyszeniu miłośników poezji. Charles Dalton (Gale Hansen), Neil Perry (Robert Sean Leonard), Knox Overstreet (Josh Charles), Todd Anderson (Ethan Hawke) i Richard Cameron (Dylan Kussman) w tajemnicy przed władzami szkoły reaktywują potajemne bractwo.

„Stowarzyszenie Umarłych Poetów” to nasze miejsce pierwsze w rankingu kultowych filmów o szkole.

Pozostałe filmy o szkole dla nastolatków

• The Duff [#ta brzydka i gruba] (2015) – historia nastolatki (Mae Whitman), która na imprezie dowiaduje się, że jest tą „brzydszą” przyjaciółką. Według niepisanych szkolnych zasad jej rolą jest podkreślanie atrakcyjności innych osób, obok których przebywa. Obraz w reżyserii Ariego Sandela zajmuje miejsce dziewiąte w naszym rankingu kultowych filmów o szkole,
• Ósma klasa (2018) – film w reżyserii Bo Burnhama opowiada o trzynastoletniej Kayli (Elsie Fisher), która prowadzi vloga w mediach społecznościowych. Wizerunek, który kreuje nieco odbiega od tego, jak jest postrzegana w szkole. Ten tytuł zajmuje trzecie miejsce w naszym rankingu filmów młodzieżowych o szkole,
• Szkoła melanżu (2019) – historia dwóch przyjaciółek, który uczyły się pilnie przez cztery lata szkoły średniej. Amy i Molly (Kaitlyn Dever i Beanie Feldstein) w ostatniej klasie postanawiają nadrobić imprezowe zaległości. Reżyseria: Olivia Wilde.

Problemy okresu dojrzewania

Dużą popularnością wśród nastolatków cieszą się filmy o dorastaniu – zmianach, które rozgrywają się na poziomie ciała i ducha. Najlepszym przykładem jest „Boyhood” (2014) w reżyserii Richarda Linklatera. Film ukazuje przemianę chłopca w mężczyznę na przestrzeni dwunastu lat.

Akcja rozpoczyna się, gdy Mason (Ellar Coltrane) ma pięć lat. Z każdym kolejnym kadrem chłopiec jest coraz starszy. Zmienia się fizycznie i mentalnie, a uchwycenie przemian w skali czasu pozwala lepiej zrozumieć jego późniejsze wybory i motywacje jako dorosłego człowieka.

Ciekawostką jest to, że proces powstawania filmu również został rozpisany w czasie – aktorzy grali przez 12 lat, więc dorastali równo ze swoimi bohaterami.

Inne filmy o dorastaniu

Problemy związane z czasem dojrzewania przewijają się w tematyce wielu filmów dla nastolatków, jednak w szczególny sposób zostają uwypuklone w następujących tytułach:

• Buntownik bez powodu (1955) – film o chłopaku (James Dean), który zmienia szkołę ze względu na problemy z prawem. Reżyseria: Nicholas Ray,
• Zabiłem moją matkę (2009) – dramat biograficzny w reżyserii Xaviera Dolana opowiada o trudnej relacji dorastającego chłopaka (Xavier Dolan) z matką (Anne Dorval), na której odbijają się wszystkie jego frustracje.

Filmy dla nastolatków o tolerancji

Jedną z najważniejszych potrzeb młodych osób jest potrzeba akceptacji społecznej. Jest to szczególnie trudne w okresie dorastania, czyli w czasie, kiedy kształtuje się tożsamość dorosłego człowieka. Poniższe tytuły zwracają uwagę na poczucie wyobcowanie, problem wykluczenia z grupy rówieśniczej i potrzebę tolerancji:

• Billy Elliot (2000) – opowieść o jedenastolatku (Jamie Bell), który wbrew oczekiwaniom ojca wybrał zajęcia dodatkowe z baletu zamiast boksu. Obraz w reżyserii Stephena Daldry'ego zajmuje miejsce trzecie w naszym ranking najlepszych filmów o balecie,
• Nastolatki (2015) – szwedzki dramat w reżyserii Alexandry-Theresy Keining o trzech nastolatkach, które są wyśmiewane przez równieśników, szykanowane, bywają także ofiarami przemocy. Po wypiciu soku z magicznego kwiatu zmieniają się w chłopców,
• Cudowny chłopak (2017) – dziesięcioletni August Pullman (Jacob Tremblay) urodził się z rzadką chorobą, w wyniku której ma zdeformowaną twarz, co zdecydowanie utrudnia mu kontakty z rówieśnikami. Obraz w reżyserii Stephena Chbosky'ego to miejsce trzecie w naszym rankingu 10. wyjątkowych filmów o chorobach,
• Twój Simon (2018) – film o nastolatku, który wie o tym, że jest gejem, ale nie odważył się jeszcze na coming out. Kiedy dowiaduje się, że nie jest odosobniony w szkole, postanawia się przełamać, aby nie stracić szansy na miłość. Dramat w reżyserii Grega Berlantiego otwiera nasz ranking najważniejszych filmów o gejach.

Młodzieżowe filmy o miłości

Wśród ważnych tematów w filmach dla nastolatków nie może zabraknąć miłości. O tej pierwszej, świeżej, wyjątkowej i uczuciach, które wywołuje, opowiadają:

• Do wszystkich chłopaków, których kochałam (2018) – komedia romantyczna dla nastolatek w reżyserii Susan Johnson. Nieśmiała Lara Jean pisze sekretne listy, do chłopaków, w których się kocha. W pewnym momencie, listy trafiają do adresatów. Obraz plasuje się na trzecim miejscu w rankingu filmów o miłości i szkole.
• Szkoła uczuć (2002) – film autorstwa Adama Shankmana o uczuciu pomiędzy popularnym chłopakiem (Shane West) a córką pastora (Mandy Moore). Miejsce pierwsze w rankingu filmów dla młodzieży o miłości,
• Twój na zawsze (2010) – to propozycja dla starszych nastolatków (16+), melodramat w reżyserii Allena Coultera opowiada o zbuntowanym chłopaku (Robert Pattinson), który w akcie zemsty postanawia uwieść córkę policjanta (Emilie de Ravin jako Ally Craig).

Filmy o problemach nastolatków

Lista problemów, z jakimi borykają się młodzi ludzie, mogłaby nie mieć końca. Z tematów podejmowanych w filmach na uwagę zasługują:

• ciąża nastolatek – o „wpadce”, dojrzałości do macierzyństwa, odpowiedzialności i aborcji w przemyślany sposób opowiada film „Juno” (2008) w reżyserii Jasona Reitmana. Szesnastolatka (Elliot Page) zachodzi w ciążę ze szkolną gwiazdą sportu, Paulinem Bleekerem (Michael Cera),
• reputacja w szkole – w komedii „Łatwa dziewczyna” (2010) autorstwa Willa Glucka prymuska Olive Pendersghast (Emma Stone) traci „dobre imię” w wyniku własnego kłamstwa,
• subkultury młodzieżowe – o ścieraniu się trudnych charakterów różnych młodych ludzi opowiada John Hudges w „Klubie winowajców” (1985). W filmie piątka licealistów z różnych grup społecznych musi za karę spędzić razem sobotę w szkole.

Filmy dla młodzieży o chorobach

Często młode osoby stają w obliczu bardzo dorosłych tematów, jakich jak ciężka, a nawet nieuleczalna choroba, która nie ma szans na wyleczenie. Wizja śmierci zmienia perspektywę patrzenia na świat.

Gwiazd naszych wina (2014) – film o raku, miłości i książkach

Wzruszający film o miłości nastolatków – „Gwiazd naszych wina” (2014) w reżyserii Josha Boone'a podejmuje tematykę nierównej walki z rakiem. Jest to opowieść o miłośniczce książek Hazel (Shailene Woodley) i młodym koszykarzu Gusie (Ansel Elgort), którzy poznali się na grupie wsparcia. Obraz zajmuje trzecie miejsce w rankingu najciekawszych filmów o raku.

Earl, ja i umierająca dziewczyna (2015) – budująca opowieść o przyjaźni w najtrudniejszych chwilach życia

Nastoletni Greg (Thomas Mann) zostaje poproszony przez swoją matkę, aby zajrzał do chorej na białaczkę Rachel (Olivia Cooke). Chłopak do tej pory starał się nie wchodzić w konflikty, wobec czego nie angażował się w relacje mogące zakłócić jego emocjonalny balans. Jednak przypadkowa znajomość z dziewczyną otwiera mu oczy, stając się początkiem niesamowitej przyjaźni.

Aż do kości (2017) – dramat o leczeniu anoreksji

Dwudziestoletnia Ellen (Lily Collins) uważa, że jest w stanie odchudzać się bez ryzyka utraty kontroli nad sytuacją. Jej rodzice zauważają jednak problem i kierują dziewczynę na leczenie do ośrodka. Dzięki specjalistycznej, aczkolwiek niekonwencjonalnej pomocy, Ellen zauważa chorobę, pracuje nad akceptacją siebie i buduje poczucie własnej wartości.

O obrazie w reżyserii Marti Noxon pisaliśmy także w rankingu filmów o anoreksji.

O nastolatkach i uzależnieniach

Tematem ważnym w tematyce filmów dla młodzieży, zwłaszcza dla rodziców nastolatków, są narkotyki i alkohol. Rozmowa o uzależnieniach z dorastającym człowiekiem nie jest łatwa. Na szczęście z pomocą przychodzą filmy, które pokazują dramatyczne skutki nadmiernych eksperymentów:

• My, dzieci z dworca Zoo (1981) – to wyjątkowo wstrząsający film o narkotykach na podstawie pamiętników Christiane F. (Natja Brunckhorst). Dziewczyna bardzo szybko wchodzi w świat imprez i uzależnień. Z dilerami umawia się pod dworcem Zoo w Berlinie. Reżyseria: Uli Edel,
• Przetrwać w Nowym Yorku (1995) – film biograficzny na podstawie pamiętników muzyka i poety Jima Carrolla (Leonardo DiCaprio), który jako nastolatek sięga po heroinę,
• Dzieciaki (1995) – dramat w reżyserii Larry'ego Clarka o nastolatkach jeżdżących na deskorolkach. Dzieciaki bezrefleksyjnie eksperymentują z używkami i życiem erotycznym. Pewnego dnia okazuje się, że jedna z dziewczyn jest chora na AIDS,
• Mój piękny syn (2018) – film autorstwa Felixa Van Groeningena opowiada o relacjach w rodzinie, w której pojawiają się narkotyki.