Najlepsze filmy o nauczycielach w historii kina

W rankingu 10. najlepszych filmów o nauczycielach znajdują się znane wszystkim klasyki – takie jak „Młodzi gniewni” czy „Stowarzyszenie Umarłych Poetów”. Tym, którzy nie widzieli tych produkcji, polecamy szybkie nadrobienie zaległości. Ale to nie wszystko! Do śmietanki belferskich tytułów dołączamy mniej znane perełki o nauczycielach – ich problemach i różnych, zazwyczaj niestandardowych, metodach nauczania. To filmy, z których można wyciągnąć niejedną lekcję – historii, literatury, muzyki, życia.

Spis treści:

• Miejsce 10: Carte blanche (2015) – prawdziwa historia nauczyciela historii
• Miejsce 9: Nauczyciel z przedmieścia (1967) – pytanie o powołanie do pracy z młodzieżą
• Miejsce 8: Klub dyskusyjny (2007) – film o nauczycielu, który motywuje
• Miejsce 7: Młodzi gniewni (1995) – genialna rola Michelle Pfeiffer
• Miejsce 6: Wolność słowa (2007) – nauka o tolerancji
• Miejsce 5: Dzień świra (2002) – epizod z życia wypalonego polonisty
• Miejsce 4: Stowarzyszenie Umarłych Poetów (1989) – zakazana wolność myślenia
• Miejsce 3: Pan od muzyki (2004) – nauczyciel od talentów
• Miejsce 2: Buntownik z wyboru (1997) – nauczyciel psychoterapeuta
• Miejsce 1: Whiplash (2014) – nauczyciel perfekcjonista
• Pozostałe najlepsze filmy o nauczycielach

Miejsce 10: Carte blanche (2015) – prawdziwa historia nauczyciela historii

Kacper Bielik (Andrzej Chyra) jest nauczycielem historii z powołania. Uczy w liceum, uwielbia kontakt z młodzieżą i nie wyobraża sobie życia bez pracy. Pewnego dnia odkrywa, że traci wzrok. Po konsultacji z lekarzem okazuje się, że przyczyną jest wada genetyczna.

Na chorobę nie ma lekarstwa, w związku z czym Kacper postanawia ukryć problem. Pracuje dalej, udając, że jest wszystko w porządku. Jednak w miarę jak wada się pogłębia, coraz trudniej jest mu ukryć prawdę.

Scenariusz do „Carte balnche” w reżyserii Jacka Lusińskiego powstał na motywach prawdziwej historii niewidomego nauczyciela z VIII LO w Lublinie. Film zdobył wyróżnienie na Lubuskim Lecie Filmowym w 2015 r. i Nagrodę Specjalną na Off Camera w 2016 r.

Ocena na Filmwebie: 7,3.

Miejsce 9: Nauczyciel z przedmieścia (1967) – pytanie o powołanie do pracy z młodzieżą

Głównym bohaterem filmu jest czarnoskóry nauczyciel, Mark Thackeray (Sidney Poitier). Mężczyzna zdecydował się na pracę w szkole, ponieważ nie mógł dostać zatrudnienia jako inżynier. Trafił do liceum z trudną młodzieżą na przedmieściach Londynu. 

Thackeray z całych sił stara się zmotywować uczniów do nauki, ale nie idzie mu najlepiej. Maturzyści prześcigają się w wymyślaniu kawałów, które sukcesywnie utrudniają mu pracę. Na czele paczki stoją silne osobowości – Denham (Christian Roberts), Pamela (Judy Geeson) i Barbara (Lulu). Nauczyciel nie zamierza się poddawać, ale jednocześnie marzy o pracy w swoim wyuczonym zawodzie. Kiedy w końcu udaje mu się taką dostać, staje przed pytaniem, gdzie naprawdę jest jego miejsce?

Ścieżka dźwiękowa do filmu „Nauczyciel z przedmieścia” w reżyserii Jamesa Clavella była nominowana do nagrody Grammy w 1968 r.

Ocena na Filmwebie: 7,5.

Miejsce 8: Klub dyskusyjny (2007) – film o nauczycielu, który motywuje

„Klub dyskusyjny” to film biograficzny, bazujący na historii czarnoskórego nauczyciela Melvina B. Tolsona (Denzel Washington). W 1935 r. profesor z Wiley Collage zmotywował studentów do utworzenia pierwszego w historii szkoły kółka dyskusyjnego. Jego członkowie wystartowali w mistrzostwach kraju, stając do konkurencji z młodzieżą z Harvardu.

Dramat w reżyserii Denzela Washingtona zdobył Złoty Laur z rąk Amerykańskiej Gildii Producentów Filmowych w 2008 r., a także nagrodę National Board of Review – za wolność ekspresji. 

Ocena na Filmwebie: 7,5.

Miejsce 7: Młodzi gniewni (1995) – genialna rola Michelle Pfeiffer

Louanne Johnson (Michelle Pfeiffer) rezygnuje z etatu w marines, aby pracować w szkole. Zostaje nauczycielką angielskiego w klasie z młodzieżą pochodzenia meksykańskiego i afroamerykańskiego. Jak mówi dyrektor szkoły, klasę tworzą bardzo inteligentne dzieciaki, które po prostu mają gorszy start. 

Młoda nauczycielka nie ma łatwej pracy. Uczniowie testują jej cierpliwość do granic możliwości. Dopiero z czasem zaczynają jej ufać. Jednak na pracy z trudną młodzieżą nie kończą się problemy Louanne. Nauczycielka musi mierzyć się także z podejściem ich rodziców, którzy uważają, że edukacja nie jest ich dzieciom do niczego potrzebna. W grę wchodzą także zamieszki lokalnych gangów.

Film „Młodzi gniewni” w reżyserii Johna N. Smitha powstał na motywach książki autobiograficznej Louanne Johnson. Był nominowany do nagrody MTV w czterech kategoriach. Dużą popularnością cieszy się piosenka ze ścieżki dźwiękowej – „Gangsta's Paradise” w wykonaniu Coolio.

Ocena na Filmwebie: 7,5.

Miejsce 6: Wolność słowa (2007) – nauka o tolerancji

„Wolność słowa” to film, który w szczególny sposób zgłębia temat rasizmu w amerykańskiej szkole. Nauczycielka Erin Gruwell (Hilary Swank) ma duży problem ze zdobyciem szacunku ze strony swoich uczniów. Dorastające dzieciaki nie chcą się przed nią otwierać. W związku z tym Erin sięga po niestandardowe metody. Proponuje swoim uczniom pisanie o swoich uczuciach w dzienniku. Organizuje także wycieczkę do muzeum tolerancji.

Dzięki nauczycielce młodzież ze szkoły spotyka się z osobami, które w czasie II wojny światowej były zamknięte w obozach koncentracyjnych. Punktem zwrotnym jest historia Anne Frank i spotkanie na żywo z kobietą, która ukrywała dziewczynę.

Niestety, zaangażowanie w sprawy szkoły i uczniów sprawia, że Erin ma niewiele czasu dla męża. Ten składa papiery o rozwód.

Film w reżyserii Richarda LaGravenese powstał na motywach powieści Erin Gruwell „The Freedom Writers Diary”.

Ocena na Filmwebie: 7,6.

Miejsce 5: Dzień świra (2002) – epizod z życia wypalonego polonisty

Adam Miauczyński (Marek Kondrat) jest sfrustrowanym nauczycielem języka polskiego. Pewnego dnia budzi się z poczuciem, że w jego życiu wszystko toczy się nie tak, jak powinno. Próbuje pisać wiersz trzynastozgłoskowcem, ale jest zagłuszany przez sąsiada puszczającego głośno Chopina. Próbuje zainteresować uczniów „Stepami akermańskimi” Mickiewicza, ale jego recytacja nie wzbudza w nich oczekiwanych emocji. Odbiera więc wypłatę, która uderza w poczucie godności, i wyjeżdża nad morze, aby odpocząć.

Film Marka Koterskiego w humorystyczny sposób mówi o pracy nauczyciela i wypaleniu zawodowym. Jest to druga część trylogii na temat egzystencjonalnych przygód Adasia Miauczyńskiego. Pierwsza to „Dom wariatów” z 1984 r., a kolejna – „Wszyscy jesteśmy Chrystusami” z 2006 r. (więcej o tym tytule w rankingu filmów o alkoholizmie).

„Dzień świra” zdobył dwa Orły w 2003 r. – za najlepszą główną rolę męską (Marek Kondrat) i najlepszy scenariusz (autorstwa Marka Koterskiego), a także pięć nagród na festiwalu Złote Lwy w Gdyni w 2002 r.

Ocena na Filmwebie: 7,8.

Miejsce 4: Stowarzyszenie Umarłych Poetów (1989) – zakazana wolność myślenia

John Keating (Robin Williams) jest ekscentrycznym nauczycielem języka angielskiego na prestiżowej Akademii Weltona. Jest to szkoła z tradycjami, przygotowująca nastoletnich chłopców z dobrych rodzin do studiów na najlepszych amerykańskich uczelniach. Profesor ma jednak inne priorytety. Chce obudzić w swoich uczniach ducha poezji i nauczyć ich samodzielnego myślenia. 

Jego lekcje wzbudzają zainteresowanie wśród chłopców, czego rezultatem jest wskrzeszenie dawnego stowarzyszenia miłośników poezji. Na sekretnych spotkaniach członkowie tajnego bractwa czytają dzieła wybitnych poetów – Walta Whitmana czy H. D. Thoureau. 

Zgodnie z ideą „carpe diem” Neil Perry (Robert Sean Leonard) łamie zakaz ojca i realizuje swoją aktorską pasję, przygotowując się do spektaklu „Sen nocy letniej” W. Shakespeare'a. John Keating wspiera Neila w podążaniu za swoim talentem, co okazuje się tragiczne w skutkach.

Film „Stowarzyszenie Umarłych Poetów” w reżyserii Petera Weira został nagrodzony Oscarem w 1990 r. za najlepszy scenariusz. Tytuł zajmuje 1. miejsce w naszym rankingu kultowych filmów o szkole. 

Ocena na Filmwebie: 7,8.

Miejsce 3: Pan od muzyki (2004) – nauczyciel od talentów

Pierre Morhange (Jacques Perrin) jest wybitnym dyrygentem. Kiedy przyjeżdża do rodzinnej miejscowości na pogrzeb swojej matki, ożywają w nim wspomnienia z dawnych lat. Po uroczystości kolega z dzieciństwa przynosi mu dziennik prowadzony przez ich dawnego nauczyciela. Z zapisek poznajemy historię Clémenta Mathieu (Gérard Jugnot).

Nauczyciel muzyki rozpoczyna pracę w szkole o surowej dyscyplinie. Aby nieco złagodzić życie zestresowanych chłopców, organizuje lekcje chóru. W ten sposób wyławia niebywały talent jednego z uczniów – Pierre'a. Dzięki niemu chłopiec zdobywa wykształcenie muzyczne, a w dalszym kroku – zostaje znanym i cenionym dyrygentem.

„Pan od muzyki” to film, który porusza serca i emocje – nie tylko za sprawą dobrze nakreślonej fabuły, ale także dzięki niesamowitej oprawie muzycznej. Francuski dramat w reżyserii Christophe'a Barratiera zdobył Europejską Nagrodę Filmową w 2004 r. za ścieżkę dźwiękową, a także dwa Cezary w 2005 r. – za najlepszą muzykę i dźwięk.

Ocena na Filmwebie: 8,0.

Miejsce 2: Buntownik z wyboru (1997) – nauczyciel psychoterapeuta

Głównym bohaterem filmu jest Will Hunting (Matt Damon) – wybitnie uzdolniony chłopak, który nie zamierza podporządkowywać się społecznym normom. Ze względu uczestnictwo w bójkach ma problemy z prawem. Przypadkiem jego talent do matematyki odkrywa profesor Lambeau (Stellan Skarsgård).

Nauczyciel MIT postanawia zresocjalizować chłopaka. Zatrudnia kolejnych terapeutów, jednak żaden nie jest w stanie wpłynąć na zmianę postępowania Willa. Ostatnią deską ratunku jest Sean Maguire (Robin Williams), psychoterapeuta i dawny przyjaciel profesora.

Z początku sesje nie przynoszą oczekiwanych rezultatów. Jednak z czasem chłopak coraz bardziej otwiera się na słowa terapeuty. Zaczyna mówić o swoich uczuciach, których do tej pory nikt nie starał się zrozumieć.

Za scenariusz do filmu „Buntownik z wyboru” Ben Affleck i Matt Damon otrzymali Oscara w 1998 r. Złotą statuetką został nagrodzony również Robin Williams za rolę terapeuty.

Ocena na Filmwebie: 8,1.

Miejsce 1: Whiplash (2014) – nauczyciel perfekcjonista

Andrew Neyman (Miles Teller) jest uczniem szkoły muzycznej. Bardzo zależy mu na tym, aby dostać się do klasy Terence'a Fletchera (J. K. Simmons), wybitnego muzyka jazzowego. Jego marzenia się spełniają, kiedy zasiada za perkusją w gronie innych najlepszych młodych muzyków. Chłopak doskonale wie, że praca z Fletcherem nie będzie łatwa. Jednak to, co następuje, przechodzi jego wyobrażenie.

W imię perfekcjonizmu nauczyciel znęca się na nad uczniami psychicznie i fizycznie. Wie o tym, że stosowane przez niego metody odbiegają od przyjętych standardów. Co więcej, jest dumny z tego, że to dzięki niemu młode talenty przekraczają swoje granice, stając się jednostkami wybitnymi.

„Whiplash” w reżyserii Damiena Chazelle'a zdobył trzy Oscary – za najlepszą rolę drugoplanową (J. K. Simmons), dźwięk i montaż.

Ocena na Filmwebie: 8,1.

Pozostałe najlepsze filmy o nauczycielach

Poniżej kilka innych, świetnych tytułów filmów o nauczycielach i nauczycielkach, które warto obejrzeć:

1. Wszystko albo nic (1988) – film o nauczycielu matematyki i jego pracy z trudną młodzieżą Los Angeles. Reżyseria: Ramón Menéndez,
2. Paragraf 187 (1997) – film o przemocy w szkole amerykańskiej. Reżyseria: Kevin Reynolds, w roli głównej: Samuel L. Jackson,
3. Uśmiech Mony Lizy (2003) – film o nauczycielce historii sztuki (Julia Robert), starającej się przekonać młode kobiety do tego, że wykształcenie jest więcej warte niż małżeństwo. Reżyseria: Mike Newell,
4. Wytańczyć marzenia (2006) – film o nauczycielu tańca (Antonio Banderas) w publicznej szkole w Nowym Jorku. Reżyseria: Liz Friedlander,
5. Szkolny chwyt (2006) – film o młodym nauczycielu (Ryan Gosling), który jest uzależniony od narkotyków, i jego przyjaźni z uczennicą (Shareeka Epps). Reżyseria: Ryan Fleck,
6. Pan Lazhar (2011) – poruszająca opowieść o nauczycielu – imigrancie z Algierii (Mohamed Fellag). Reżyseria: Philippe Falardeau.