W naszym top 10 znajduje się pełen przekrój filmów o wielkich potworach, które burzą całe miasta, a także o tych mniejszych. Wśród tytułów kinowych docenionych przez widzów i krytyków znajdują się piękne opowieści o stworach, które co prawda mają przerażający wygląd, ale tak jak my – są wrażliwe i inteligentne. Ten przegląd gatunkowy jest podróżą w głąb historii kinematografii aż do produkcji z lat 50. i jeszcze wcześniejszych. Dla fanów nowszych tytułów mamy też kilka współczesnych propozycji.
Spis treści:
- Projekt: Monster (2008) – gigantyczny potwór atakuje miasto
- Kształt wody (2017) – film o przyjaźni z tajemniczym stworzeniem
- Pacific Rim (2013) – atak monstrualnych potworów
- Wstrząsy (1990) – seria filmów o ogromnych larwach
- Godzilla (1954) – epicki horror sci–fi o japońskim królu potworów
- King Kong (1933) – filmowy klasyk o potężnym małpoludzie
- Park Jurajski (1993) – najsłynniejszy film przygodowy o wielkich prehistorycznych gadach
- Mucha (1986) – przerażający horror o transformacji człowieka w zwierzę
- Labirynt fauna (2006) – filmowa baśń Guillermo del Toro
- Frankenstein (1994) – dzieło szalonego naukowca
- Inne najlepsze filmy o potworach – lista uzupełniająca ranking
Projekt: Monster (2008) – gigantyczny potwór atakuje miasto
Miejsce dziesiąte: film stylizowany na dokument w reżyserii Matta Reevesa. Piątka młodych Nowojorczyków organizuje imprezę pożegnalną dla swojego kumpla, Roba (Michael Stahl–David). W tym czasie ogromny potwór atakuje miasto. Masowe zniszczenia budzą Nowy Jork. Ludzie wybiegają na ulice, szukając ratunku dla siebie i bliskich.
Niebywałym atutem filmu są efekty specjalne , za które „Projekt: Monster” (in. „Cloverfield”) został nagrodzony na festiwalu Saturny w 2008 r. To dobre kino akcji. W rolach głównych (obok Michaela Stahl–Davida): Lizzy Caplna, Jessica Lucas, T. J. Miller, Mike Vogel i Odette Annable.
Ocena na Filmwebie: 6,4.
Kształt wody (2017) – film o przyjaźni z tajemniczym stworzeniem
Miejsce dziewiąte: „Kształt wody” – to jeden z trzech filmów Guillermo del Toro w tym zestawieniu. Fabuła opowiada o stworzeniu, które zostało w tajemnicy przewiezione do laboratorium w Baltimore. Elisa Esposito (Sally Hawkins) pracuje tam jako woźna. Pewnego dnia nawiązuje kontakt z humanoidalnym płazem (Doug Jones). Dziewczyna porozumiewa się językiem migowym, więc język nie stanowi w tym przypadku bariery. Gdy dowiaduje się, że pracownicy laboratorium planują zabić tę fantastyczną istotę, postawia wywieźć człowieka–płaza poza placówkę badawczą.
Inspiracją do filmu był „Potwór z Czarnej Laguny” z 1954 r. w reżyserii Jacka Arnolda. Legendarny półczłowiek–półryba z amazońskiej dżungli porywa w nim Kay, asystentkę głównego bohatera. Film z 2017 r. nie powtarza w pełni tej historii. Scenariusz został napisany od zera, jedynie nawiązując do postaci mitycznego stworzenia. Akcja rozgrywa się w czasach Zimnej Wojny – na początku lat 60. XX wieku.
W 2018 r. film otrzymał cztery Oscary w kategoriach: najlepszy film, reżyser, muzyka oryginalna i scenografia.
Ocena na Filmwebie: 6,4.
Pacific Rim (2013) – atak monstrualnych potworów
Miejsce ósme: kolejny film w reżyserii G. del Toro. „Pacific Rim” to katastroficzna wizja inwazji wielkich robotów, które wyłaniają się z dna Oceanu Spokojnego. Pierwsze monstrum niszczy San Francisco i trzy okoliczne miasta, po nim pojawiają się kolejne. Do walki z nimi ONZ powołuje mechaniczne jednostki bojowe – olbrzymie mechy, które jako jedyne są w stanie odeprzeć atak. Jednak obcy przybysze po każdej walce rosną w siłę.
Jeden z badaczy Kaijū (z japońskiego: niebezpieczna bestia nieznanego pochodzenia), odkrywa, że wkrótce nastąpi inwazja jeszcze potężniejszych, zmutowanych monstrów. Cały świat zdaje sobie sprawę z tego, że to już koniec.
W 2014 r. „Pacific Rim” otrzymał nagrodę Annie za najlepsze efekty animowane w filmie aktorskim. W rolach głównych: Charlie Hunnam, Idris Elba, Rinko Kikuchi i Charlie Day.
Ocena na Filmwebie: 6,5.
Wstrząsy (1990) – seria filmów o ogromnych larwach
Miejsce siódme: „Wstrząsy” to pierwszy film z serii o monstrualnych larwach (ostatni ukazał się w 2020 r.). Głównymi bohaterami są Val (Kevin Bacon) i Earl (Fred Ward), którzy chcą opuścić nudne małe miasteczko Perfection w stanie Nevada i wyruszyć na poszukiwanie lepszego miejsca do życia. Jednak po raz kolejny zatrzymują ich dziwne zdarzenia. Dochodzi do tajemniczych morderstw, za którymi stoją istoty nieznanego pochodzenia.
Horror utrzymany jest w klimacie westernu, a elementy grozy przeplata pastisz i czarny humor. Reżyseria: Ron Underwood.
Ocena na Filmwebie: 6,7.
Godzilla (1954) – epicki horror sci–fi o japońskim królu potworów
Miejsce szóste: „Godzilla” w reżyserii Ishirô Hondy to początek legendy o wielkim potworze. Monstrum wyglądem przypomina prehistorycznego jaszczura. Rozwścieczony przemierza japońskie wyspy siejąc spustoszenie i nie zważając na kruche istnienia ludzkie.
Tytułowa kreatura jest bogiem morskich potworów. Wychodzi z wody, aby pożywić się ludzkim mięsem. Dawniej składano mu ofiary z młodych dziewcząt, aby zaspokoić jego apetyt i zadbać o obfity połów. Od lat spał w głębinach na dnie morza, jednak teraz został zbudzony przez próbne wybuchy atomowe.
Film uchodzi za ostrzeżenie przed zgubnymi konsekwencjami eksperymentów z bronią jądrową.
Ocena na Filmwebie: 6,9
King Kong (1933) – filmowy klasyk o potężnym małpoludzie
Miejsce piąte: klasyka filmów o potworach w reżyserii Meriana C. Coopera i Ernesta B. Schoedsacka. Ekspedycja amerykańskich badaczy i filmowców wyrusza na Wyspę Czaszek na Oceanie Indyjskim, aby odszukać gatunki, który przetrwały z ery mezozoicznej. Reżyser Carl Denham (Robert Armstrong) i piękna aktorka Ann Darrow (Fay Wray) planują nakręcić film przygodowy.
Odkrywają osadę, którą rządzi wielki goryl. Postanawiają schwytać monstrum i przewieźć je do Nowego Jorku. Tymczasem King Kong zakochuje się w Ann, ucieka z wystawy i wspina się na jeden z największych budynków w mieście – Empire State Building.
Film przeszedł do historii kina jako jedna z pierwszych produkcji wykorzystująca technikę stop motion. Ikoniczna postać olbrzymiego goryla stała się inspiracją do niezliczonej ilości dzieł popkultury.
Ocena na Filmwebie: 7,0
Park Jurajski (1993) – najsłynniejszy film przygodowy o wielkich prehistorycznych gadach
Miejsce czwarte: „Park Jurajski” w reżyserii Stevena Spielberga opowiada o fikcyjnym parku rozrywki, w którym powstają genetycznie wyhodowane dinozaury. Jego właścicielem i pomysłodawcą jest milioner John Hammond (Richard Attenborough), który latami pracował nad tym, aby odtworzyć na wyspie warunki do życia sprzed milionów lat.
Do parku przyjeżdża wycieczka kontrolna, która ma sprawdzić bezpieczeństwo na wyspie. W składzie znajdują się paleontolodzy – dr Allan Grant (Sam Neill) i dr Ellie Sattler (Laura Dern), prawnik Donald Gennaro (Martin Ferrero) i matematyk Ian Malcolm (Jeff Goldblum). Początkowo wszystko przebiega zgodnie z planem, jednak wkrótce systemy bezpieczeństwa zawodzą. W zagrożeniu są nie tylko naukowcy, którzy przybyli na wyspę, ale także wnuki Hammonda – Lex i Timmy.
Hollywoodzki klasyk z lat 90. do dzisiaj zachwyca świetnie rozpisaną fabułą i niesamowitymi efektami specjalnymi. Spektakularna produkcja o wielkich gadach otrzymała kilkanaście nagród na ważnych festiwalach filmowych, w tym trzy Oscary, nagrodę BAFTA, cztery Saturny i Kryształową Statuetkę People's Choice.
W 1997 r. powstał sequel – „Zaginiony świat: Jurassic Park”, ponownie w reżyserii Stevena Spielberga. Ale na tym nie koniec. Fani filmów o dinozaurach mają co oglądać. W kolejnych latach powstały jeszcze trzy części – „Jurassic Park III” (2001) w reżyserii Joego Johnstona, „Jurassic World” (2015) w reżyserii Colina Trevorrowa i „Jurassic World: Upadłe królestwo” (2018) w reżyserii J. A. Bayony.
Ocena na Filmwebie: 7,0.
Zobacz także: Filmy lat 90. – najlepsze tytuły z różnych gatunków
Mucha (1986) – przerażający horror o transformacji człowieka w zwierzę
Czas na podium. Miejsce trzecie zajmuje amerykański horror o eksperymentach naukowych. Główny bohater (Jeff Goldblum) pracuje nad zjawiskiem teleportacji. Na międzynarodowym zlocie badaczy poznaje dziennikarkę, Veronicę (Geena Davis). Dziewczyna wprowadza się do niego, aby prowadzić obserwację do artykułu. Spędzają razem dni i noce – nic więc dziwnego w tym, że zakochują się w sobie podczas gdy Seth kontynuuje badania.
Gdy Veronica wyjeżdża, chłopak upija się i wchodzi do kapsuły teleportacyjnej. Nieopatrznie razem z nim w maszynie znajduje się owad, a komputer łączy dwa organizmy w jeden. Z każdym dniem w organizmie Setha zachodzą coraz większe zmiany.
W 1987 r. film „Mucha” w reżyserii Davida Cronenberga otrzymał Oscara za najlepszą charakteryzację, a także trzy Saturny w kategoriach: najlepszy horror, najlepszy aktor (Jeff Goldblum) i ponownie – najlepsza charakteryzacja.
Ocena na Filmwebie: 7,1.
Labirynt fauna (2006) – filmowa baśń Guillermo del Toro
Miejsce drugie: „Labirynt fauna” to magiczna opowieść, która rozgrywa się w Hiszpanii u schyłku II wojny światowej. Po zwycięstwie w wojnie domowej rząd przejmują nacjonaliści gen. Franco. Jest rok 1944. Główna bohaterka, jedenastoletnia dziewczynka o imieniu Ofelia (Ivana Baquero), przenosi się z matką (Ariadna Gil) na wieś – do ojczyma, rygorystycznego kapitana Vidala (Sergi López).
Wokół toczą się walki. Tymczasem Ofelia podczas spacerów po lesie odkrywa tajemniczy labirynt. Spotyka tam mityczne stworzenie, które widzi w niej swoją księżniczkę. Aby sprawdzić, czy jest nią naprawdę, musi wykonać trzy zadania.
Podczas pokazu premierowego w Cannes (2006) film został przyjęty owacją na stojąco. Krytycy zobaczyli w nim nie tylko uniwersalną opowieść, ale także ważny, antyfaszystowski przekaz. Produkcja otrzymała trzy Oscary (za scenografię, zdjęcia i charakteryzację). W 2019 r. na podstawie scenariusza powstała książka. W jej napisaniu towarzyszyła reżyserowi hiszpańska autorka literatury dziecięcej i młodzieżowej, Cornelia Funke.
Ocena na Filmwebie: 7,3.
Frankenstein (1994) – dzieło szalonego naukowca
Miejsce pierwsze: „Frankenstein” to najbardziej udana filmowa adaptacja gotyckiej powieści Mary Shelley. Podczas rejsu w okolicy Arktyki na pokładzie pojawia się nieznajomy przybysz. Przedstawia się jako Wiktor Frankenstein (Kenneth Branagh). Opowiada historię o tym, jak z ożywionych zwłok ludzkich stworzył potwora. Przerażony wyglądem swojego dzieła porzucił stworzenie.
Jednak okazało się, że potwór (Robert De Niro), pomimo odrażającej aparycji, ma ludzką inteligencję i uczucia. Szuka bliskości, jednak nie jest w stanie zdobyć zaufania ludzi. Rozgoryczony popełnia popełnia zbrodnię. W końcu odnajduje swojego stwórcę i prosi go o stworzenie mu towarzyszki życia.
Film otrzymał liczne nominacje do ważnych nagród festiwalowych. W 1995 r. został nagrodzony Złotą Szpulą za najlepszy montaż dźwięku. Reżyseria: Kenneth Branagh. W pozostałych rolach: Helena Bonham Carter, John Cleese i Ian Holm.
Ocena na Filmwebie: 7,4.
Inne najlepsze filmy o potworach – lista uzupełniająca ranking
Dla tych, którym przypadł do gustu powyższy zestaw filmowy, przygotowaliśmy listę podobnych produkcji. Kolejność chronologiczna:
- Wilkołak (1941) – czarno–biały film w reżyserii George'a Waggnera o ludziach zmieniających się w wilkołaki podczas pełni księżyca,
- Obcy: Ósmy pasażer Nostromo (1979) – film o pająkach z kosmosu, które po zetknięciu się z człowiekiem zagnieżdżają się w jego ciele. Reżyseria: Ridley Scott. Tytuł został opisany również w zestawieniu filmów o kosmitach,
- Coś (1982) – horror sci–fi o przerażającej istocie pozaziemskiej, która obudziła się na Antarktydzie. Reżyseria: John Carpenter,
- Potwory i spółka (2001) – film animowany Pixara o potworach z dziecięcych koszmarów. Reżyseria: Peter Docter i David Silverman,
- The host: Potwór (2006) – koreański film o tajemniczym potworze z Seulu, który porywa córkę głównego bohatera, sklepikarza. Reżyseria: Joon–ho Bong,
- Piękna i Bestia (2017) – filmowa wersji słynnej baśni Disneya w reżyserii Billa Condona z Emmą Watson i Danem Stevensem,
- Ciche miejsce (2018) – film Johna Krasinskiego o potworach polujących na istoty wydające dźwięki. Obsada: Emily Blunt i John Krasinski,
- Troll (2022) – film o norweskim olbrzymie, który wybudził się z tysiącletniego snu w górach nieopodal Oslo. Reżyseria: Roar Uthaug.
