Filmy lat 90. – najlepsze tytuły z różnych gatunków

Lata 90. w historii kina zapisały się wieloma świetnymi produkcjami. Starsze pokolenie wraca do nich z sentymentem. Dla młodszych – zyskały rangę kultowych. Wśród najlepszych tytułów należy wymienić filmy Tima Burtona, Quentina Tarantino czy sióstr (a ówczesnych braci) Wachowskich. To także dobre lata dla komedii romantycznych, filmów przygodowych i familijnych. W latach 90. powstała kultowa „Maska” z Jimem Carreyem czy „Stalowy Gigant” – jeden z najlepszych filmów animowanych wszech czasów.

Spis treści:

1. Edward nożycoręki (1990) – kultowy film Tima Burtona z lat 90.
2. Pulp Fiction (1994) – najlepszy film gangsterski z lat 90.
3. Gorączka (1995) – mistrzowski film akcji z lat 90.
4. Bezsenność w Seattle (1993) – komedia romantyczna z Meg Ryan
5. Kosmiczny mecz (1996) – komedia familijna z Michaelem Jordanem i królikiem Bugsem
6. Moja dziewczyna (1991) – popularny w latach 90. dramat obyczajowy
7. Stalowy gigant (1999) – jeden z najlepszych filmów animowanych lat 90.
8. Maska (1994) – zabawna komedia z Jimem Carreyem i Cameron Diaz
9. Robin Hood: Książę złodziei (1991) – film przygodowy z lat 90.
10. Matrix (1999) – kultowy film sci-fi
11. Dług (1999) – najlepszy polski film lat 90.
12. Inne popularne filmy lat 90.

Edward nożycoręki (1990) – kultowy film Tima Burtona z lat 90.

„Edward nożycoręki” to przejmujący dramat o człowieku–androidzie, który jest dziełem szalonego wynalazcy. Po śmierci konstruktora, Edward (Johnny Depp) z nożycami zamiast dłoni samotnie zamieszkuje ponure zamczysko. Pewnego dnia do jego drzwi puka akwizytorka, pani Boggs (Dianne Wiest) i zabiera Edwarda do swojego domu w miasteczku. Android zakochuje się w Kim (Winona Ryder), która z czasem odwzajemnia jego uczucie. Niestety, inni mieszkańcy miasteczka są nieufni wobec niego, widząc w nim zagrożenie dla siebie i swoich dzieci.

Film można przypisać do gatunku dark fantasy, który jest charakterystyczny dla produkcji Tima Burtona. W latach 90. powstały także inne ciekawe filmy tego reżysera, m.in:

• Miasteczko Halloween (1993) – film animowany, którego akcja rozgrywa się w mieście upiorów,
• Ed Wood (1994) – film biograficzny o jednym z najoryginalniejszych amerykańskich reżyserów,
• Marsjanie atakują (1996) – czarna komedia z Jackiem Nicholsonem,
• Jeździec bez głowy (1999) – horror z Johnnym Deppem i Christiną Ricci.

„Edward nożycoręki” otrzymał dwie główne nagrody na międzynarodowych festiwalach filmowych w 1992 r. – BAFTA za najlepszą scenografię, Saturny (najlepszy film fantasy), a także nagrodę Hugo w 1991 r. – za najlepszą prezentację dramatyczną.

Pulp Fiction (1994) – najlepszy film gangsterski z lat 90.

To film o płatnych mordercach, inspirowany kinem francuskim nowej fali, amerykańskimi filmami sensacyjnymi i spaghetti westernami z lat 60. Mistrzowską obsadę stanowią John Travolta (jako Vincent Vega), Samuel L. Jackson (jako Jules Winnfield) i Uma Thurman (jako Mia Wallace). W filmie wystąpił także Bruce Willis w roli Butcha Coolidge – boksera, któremu Wallace wpłacił ogromną sumę za przegranie walki (kasę wziął, ale walki nie oddał) – oraz sam reżyser, Quentin Tarantino w roli przyjaciela Julesa.

„Pulp Fiction” to w rankingu Filmwebu najlepszy film gangsterski lat 90. (ocena 8,3). Biorąc pod w uwagę wszystkie filmy gangsterskie w historii kina, zajmuje wysokie trzecie miejsce, zaraz za filmami „Ojciec chrzestny” (1972) i „Ojciec chrzestny 2” (1974).

Gorączka (1995) – mistrzowski film akcji z lat 90.

To jeden z najlepszych filmów o policjantach i złodziejach wszech czasów. Rolę policjanta, Vincenta Hanna – specjalisty do spraw zabójstw i rabunków – gra Al Pacino. Po drugiej stronie, w roli profesjonalnego złodzieja, Neila McCauleya, występuje Robert De Niro. Taki duet nie mógł nie wypalić, nic więc dziwnego, że „Gorączka” w reżyserii Michaela Manna odniosła kasowy sukces.

W filmie niesamowite wrażenie pozostawiają sceny strzelaniny, które zrealizowane są nadzwyczaj autentycznie. Ich przebieg konsultowano z były specem SAS–u, elitarnej jednostki specjalnej brytyjskiej armii – Andym McNabbem. Najbardziej znaną sceną jest rozmowa dwójki głównych bohaterów w kawiarni, na kilka dni przez planowanym przez Neila napadem na bank.

Bezsenność w Seattle (1993) – komedia romantyczna z Meg Ryan

Meg Ryan i Tom Hanks to jeden z najsłynniejszych duetów filmów romantycznych lat 90. Annie jest dziennikarką, która w wigilijny wieczór wraca samochodem do swojego narzeczonego (Bill Pullman) w Baltimore na wschodnie wybrzeżu USA. Po drodze słucha audycji radiowej, w której 8–letni chłopiec mówi o swoim ojcu, po czym zmusza go do zwierzeń na łamach anteny. Sam Baldwin (Tom Hanks) opowiada o tym, jak stracił żonę.

Annie, poruszona tą historią, postanawia poznać Sama. Pisze do niego list, a wkrótce potem wyrusza do Seattle – na zachodnie wybrzeże Stanów Zjednoczonych.

W latach 90. powstały także niezapomniane komedie romantyczne z Julią Roberts:

• Pretty women (1990) – w parze w Richardem Gerem,
• Notting Hill (1999) – z Hugh Grantem,
• Uciekająca panna młoda (1999) – ponownie u boku Richarda Gere’a.

Zobacz także: Filmy dla dwojga – komedia, dramat, a może thriller?

Kosmiczny mecz (1996) – komedia familijna z Michaelem Jordanem i królikiem Bugsem

Królik Bugs i inne animki porywają Michaela Jordana, aby pomógł im wygrać mecz z przybyszami z kosmosu. Stawką jest wolność animowanych postaci z Looney Tunes. Mecz ma rozstrzygnąć konflikt – jeśli królik Bugs i jego załoga przegrają, zostaną przejęci przez kosmitów, aby stać się atrakcją w kosmicznym parku rozrywki. Nie jest łatwo, bo podstępni kosmici ukradli talent największym gwiazdom. Do drużyny animków udaje się jednak zwerbować legendę koszykówki, Michaela Jordana.

„Kosmiczny mecz” w reżyserii Joego Pytki to doskonała rozrywka dla całej rodziny. Film w 1997 r. zdobył główną nagrodę Annie za najlepsze indywidualne osiągnięcie techniczne, a także nagrodę Grammy w 1998 r. za piosenkę „I believe I can fly” w wykonaniu R. Kelly.

W 2021 r. powstała kontynuacja w reżyserii Malcolma D. Lee pt. „Kosmiczny mecz: nowa era”.

Moja dziewczyna (1991) – popularny w latach 90. dramat obyczajowy

„Moja dziewczyna” to wzruszający film o dorastaniu i pierwszej miłości. Główną bohaterką jest 11–latka, Vada (Anna Chlumsky), która po śmierci mamy mieszka z ojcem (Dan Aykroyd) i babcią (Ann Nelson). Ojciec prowadzi zakład pogrzebowy. W pewnym momencie do pomocy zatrudnia Shelly (Jamie Lee Curtis), której zadaniem jest robienie zmarłym makijażu.

Pomiędzy ojcem dziewczynki a nową pracownicą zawiązuje się głębsze uczucie, co nie podoba się Vadzie. Dziewczynka za wszelką cenę nie chce dopuścić do kolejnego małżeństwa. Próbuje przeszkodzić dorosłym, a w realizacji planu pomaga jej chłopiec o imieniu Thomas (Macaulay Culkin), jej najlepszy i jedyny przyjaciel.

W 1994 r. powstała kontynuacja filmu, „Moja dziewczyna 2”. Rolę Vady ponownie odegrała Anna Chlumsky.

Stalowy gigant (1999) – jeden z najlepszych filmów animowanych lat 90.

„Stalowy gigant” to film o przyjaźni chłopca, Hogartha (Eli Marienthal) z ogromnym robotem, który wpadł do morza u wybrzeży miasteczka Rockwell w Maine. W wyniku upadku, robot traci pamięć. Tymczasem rząd dowiaduje się o zdarzeniu i wysyła agenta, który ma zbadać sprawę. Chłopiec ukrywa giganta na złomowisku.

W oryginalnej wersji stalowy gigant mówi głosem Vina Diesela, popularnego aktora filmów akcji. Film zdobył dziewięć nagród Annie w 1999 r., m.in za najlepszy dubbing (Eli Marienthal), efekty animowane, muzykę, reżyserię (Brad Bird), scenariusz i scenografię.

Maska (1994) – zabawna komedia z Jimem Carreyem i Cameron Diaz

„Maska” to świetna komedia w reżyserii Chucka Russella. Stanley Ipkiss (Jim Carrey) jest zwykłym i nudnym urzędnikiem bankowym, który pewnego dnia znajduje dziwną, brudną maskę. Gdy przykłada ją do twarzy, okazuje się, że maska ma wyjątkowe, a nawet wręcz magiczne, właściwości. Wpływa na osobowość, zamieniając mężczyznę w pewnego siebie faceta z komiksów.

W latach 90. powstały także inne świetne filmy z Jimem Carreyem:

• Głupi i głupszy (1994) – o dwóch przyjaciołach, którzy przemierzają Amerykę, aby oddać pewną zagubioną walizkę,
• Ace ventura: psi detektyw (1994) – o detektywie, który poszukuje skradzionego delfina,
• Kłamca, kłamca (1997) – o adwokacie, który nie może przestać kłamać,
• Truman Show (1998) – w którym główny bohater jest gwiazdą reality show.

Robin Hood: Książę złodziei (1991) – film przygodowy z lat 90.

Robin Hood (Kevin Costner) wraca do Anglii. Okazuje się, że jego rodzinny majątek przepadł. Przyłącza się więc do leśnej bandy dowodzonej przez Małego Johna. Razem wypowiadają wojnę okrutnemu szeryfowi Nottingham (Alan Rickman).

„Robin Hood: Książę złodziei” to dobre kino familijne z trzymającymi w napięciu scenami walki. Dużą popularność zdobyła piosenka z filmu pt. „(Everything I do) I do it for you” w wykonaniu Bryana Adamsa.

Matrix (1999) – kultowy film sci-fi

To pierwszy z serii filmów w reżyserii Laurence i Lilly Wachowskich. Głównym bohaterem jest Thomas A. Anderson (Keanu Reeves) – zawodowy programista, a prywatnie haker komputerowy, który działa pod pseudonimem Neo. W toku niewytłumaczalnych zjawisk Neo poznaje Morfeusza (Laurence Fishburne), który pokazuje mu, czym jest Matrix.

Film trzyma w napięciu. Na brawa zasługują efekty specjalne, montaż i dźwięk, za które w 2000 r. „Matrix” zdobył cztery oscarowe statuetki. Jednak to nie tylko świetnie kino akcji, ale także skłaniający do myślenia film psychologiczny o życiu i śnie, jawie i iluzji.

Kontynuacje:

• Matrix Reaktywacja (2003),
• Matrix Rewolucje (2003),
• Matrix Zmartwychwstania (2021)

Zobacz także: Filmy akcji – rozrywka na wysokich obrotach

Dług (1999) – najlepszy polski film lat 90.

„Dług” to dramat psychologiczny w reżyserii Krzysztofa Krauzego, oparty na prawdziwych wydarzeniach, które miały miejsce w Warszawie w latach 90. Dwóch młodych biznesmenów (Robert Gonera i Jacek Borcuch) staje się ofiarą szantażu ze strony warszawskiego gangstera, Gerarda Nowaka (Andrzej Chyra).

Film odniósł ogromny sukces, zdobywając Złote Lwy na festiwalu w Gdyni w 1999 roku. Rok później, w 2000 r. „Dług” otrzymał pięć Orłów (nagroda Polskiej Akademii Filmowej) w kategoriach:

• najlepszy film – dla reżysera, Krzysztofa Krauzego,
• najlepsza główna rola męska – dla Roberta Gonery,
• najlepsza drugoplanowa rola męska – dla Andrzeja Chyry,
• najlepsza reżyseria,
• najlepszy scenariusz – dla Jerzego Morawskiego i Krzysztofa Krauzego.

Inne popularne filmy lat 90.

Lista tytułów polskich i zagranicznych produkcji z lat 90. w kolejności chronologicznej:

• Szklana pułapka 2 (1990) i Szklana pułapka 3 (1995) – seria filmów akcji z Brucem Willisem,
• Podwójne życie Weroniki (1991) – dramat Krzysztofa Kieślowskiego i Krzysztofa Piesiewicza, powstał w koprodukcji polsko–francusko–norweskiej,
• Rozmowy kontrolowane (1991) – komedia Sylwestra Chęcińskiego ze Stanisławem Tymem w roli Ryszarda Ochódzkiego,
• Psy (1992) – film Władysława Pasikowskiego z Bogusławem Lindą w roli głównej,
• Zabójcza broń 3 (1992) i Zabójcza broń 4 (1998) – kolejne części kultowej serii z Melem Gibsonem,
• Pani Doubtfire (1993) – komediodramat z Robinem Williamsem,
• Trzy kolory (1993–1994) – seria filmów w reżyserii Krzysztofa Kieślowskiego,
• Kiler (1997) – kultowa polska komedia Juliusza Machulskiego, w rolach głównych: Cezary Pazura, Małgorzata Kożuchowska i Jerzy Stuhr,
• Desperado (1995) – film Roberta Rodrigueza z Antonio Banderasem i Salmą Hayek,
• Nic śmiesznego (1995) – polska komedia Marka Koterskiego z Cezarym Pazurą,
• Księżniczka Mononoke (1997) – japoński film anime w reżyserii Hayao Miyazakiego, opisany w zestawieniu filmów o ekologii,
• Faceci w czerni (1997) – komedia sci-fi z Tommym Lee Jonesem i Willem Smithem w rolach głównych,
• Big Lebowski (1998) – komedia kryminalna braci Coen,
• American Pie (1999) – komedia o amerykańskich nastolatkach.