W filmach fabularnych o autyzmie poznajemy wiele niesamowitych historii. Wśród nich są opowieści o dzieciach i ich rodzicach, edukacji, akceptacji i miłości. W rankingu znajdują się także filmy o dorosłych osobach w spektrum. Te z kolei dostarczają cennych wskazówek odnośnie komunikacji – nie tylko z osobami neuroatypowymi, ale także z każdym innym człowiekiem.
Spis treści:
- Miejsce 7: Śubuk (2022) – historia matki dziecka z diagnozą autyzmu
- Miejsce 6: Adam (2009) – jak kochać człowieka w spektrum autyzmu?
- Miejsce 5: W kosmosie nie ma uczuć (2010) – film o poczuciu bezpieczeństwa u osób neuroatypowych
- Miejsce 4: Droga po marzenia (2004) – edukacja osób ze spektrum autyzmu
- Miejsce 3: Strasznie głośno, niesamowicie blisko (2011) – o chłopcu wyjątkowym
- Miejsce 2: Nazywam się Khan (2010) – historia muzułmańskiego mężczyzny ze spektrum autyzmu
- Miejsce 1: Rain Man (1988) – otwarcie na różnorodność
- Inne świetne filmy opowiadające o spektrum autyzmu
Miejsce 7: Śubuk (2022) – historia matki dziecka z diagnozą autyzmu
Główną bohaterką tej opowieści jest Marysia (Małgorzata Gorol), mama neuroatypowego chłopca. Marysia zachodzi w ciążę jako młoda dziewczyna z dużo starszym od siebie mężczyzną. Kiedy postanawia urodzić dziecko, zostaje z tym sama. Kilkuletni chłopiec wyraźnie odstaje od rówieśników. Jest wycofany i zamknięty w sobie. Panie w przedszkolu nie są w stanie go zrozumieć, wobec czego zostaje wyrzucony z placówki. Chwilę później pada diagnoza o autyzmie.
Film „Śubuk” w reżyserii Jacka Lusińskiego pokazuje historię Marii i jej syna, Kuby, a czytając od tyłu – Śubuka, w dłuższym czasie. Chłopak dorasta, a Maria walczy z dyrektorem szkoły i politykami o prawo do edukacji syna. Miewa też chwilę słabości, w których ma ochotę rzucić to wszystko. Ale zbiera w sobie resztki sił i gromadzi społeczność kobiet, mierzących się z podobnymi problemami.
W roli sąsiada Marii, Feliksa, wystąpił Andrzej Seweryn, co zaowocowało Orłem za najlepszą rolę drugoplanową w 2023 r. Scenariusz napisany przez Jacka Lusińskiego i Szymona Augustyniaka otrzymał Nagrodę Indywidualną na festiwalu Złote Lwy w 2022 r.
Ocena na Filmwebie: 7,3.
Miejsce 6: Adam (2009) – jak kochać człowieka w spektrum autyzmu?
Adam jest dorosłym młodym mężczyzną z zespołem Aspergera, co przejawia się trudnościami w kontaktach społecznych. Pewnego dnia poznaje Beth. Dziewczyna zwraca uwagę na to, że jego zachowanie nieco odbiera od ogólnie przyjętej normy, ale nie ucieka od znajomości. Co prawda jest zagubiona i wystraszona, ale przede wszystkim ciekawa tego, co robi i czym interesuje się Adam. Obydwoje wkraczają na ścieżkę, której nie znali do tej pory.
Obraz Maxa Mayera pozornie wydaje się zwykłą komedią romantyczną. Jednak pod płaszczem historii miłosnej kryje się wnikliwa opowieść o tolerancji i otwartości na drugiego człowieka. Film „Adam” otrzymał Nagrodę Specjalną im. Alfreda P. Sloana na festiwalu Sundance w 2009 r.
Ocena na Filmwebie: 7,3.
Miejsce 5: W kosmosie nie ma uczuć (2010) – film o poczuciu bezpieczeństwa u osób neuroatypowych
Simon (Bill Skarsgård) jest 18-latkiem z zespołem Aspergera. Mieszka z bratem i jego dziewczyną. Każdy jego dzień ma swój stały rytm, który gwarantuje chłopakowi poczucie bezpieczeństwa. Porządek burzy odejście dziewczyny brata. Simon popada w depresję. Aby wyjść z dołka, postanawia znaleźć bratu nową dziewczynę.
Szwedzki film Andreasa Öhman pokazuje problemy osób w spektrum autyzmu w zabawny, ale dający do myślenia sposób. Obraz był szwedzki kandydatem do Oscara w 2011 r.
Ocena na Filmwebie: 7,4.
Miejsce 4: Droga po marzenia (2004) – edukacja osób ze spektrum autyzmu
„Droga po marzenia” w reżyserii Gregga Championa to film oparty na faktach. Opowiada o dwóch chłopcach – bliźniakach w spektrum autyzmu. Ich matka, Corrine (Mary-Louise Parker) wyprowadza się do nowego miasta i szuka szkoły, w której dzieciaki mogłyby kontynuować edukację. Nie jest to łatwe, ponieważ dla nauczycieli dziecko ze spektrum to dodatkowy problem.
Okazuje się jednak, że chłopcy są wszechstronnie utalentowani. Corrine zakłada fundację, aby pomagać innym neuroatypowym dzieciom w rozwijaniu swoich talentów. Poznaje też Aidana (Douglas Thomas), który jest dla nich ogromnych wsparciem.
Ocena na Filmwebie: 7,5.
Zobacz także: Kultowe filmy o szkole – TOP 10: ranking najlepszych filmów młodzieżowych wszech czasów
Miejsce 3: Strasznie głośno, niesamowicie blisko (2011) – o chłopcu wyjątkowym
Oscar (Thomas Horn) widzi i słyszy więcej niż przeciętne dzieci w jego wieku. Dzięki ojcu (Tom Hanks) życie jest dla niego jedną wielką przygodą. Thomasowi nie kończą się pomysły na wymyślanie kolejnych scenariuszy kreatywnych zabaw i misji, w których chłopiec musi wykazać się inteligencją i sprytem.
Niestety, pewnego dnia wszystko się kończy. Ojciec ginie podczas ataku na World Trade Center. Na szczęście zdołał w tym czasie zaszczepić w dziecku to, co najważniejsze – wiarę w to, że z każdej sytuacji jest wyjście. Oscar wyrusza więc na wyprawę w celu odnalezienia klucza. Porusza się pieszo po Nowym Jorku, wypatrując wskazówek, które zostawił mu ojciec.
Film w niesamowity sposób opowiada o wyjątkowym dziecku, a także o wydarzeniach z 11 września, zmieniających bieg wielu prywatnych historii.
W 2012 r. Thomas Horn zdobył nagrodę Critics' Choice w kategorii: najlepszy młody aktor.
Ocena na Filmwebie: 7,5.
Miejsce 2: Nazywam się Khan (2010) – historia muzułmańskiego mężczyzny ze spektrum autyzmu
Rizvan Khan (Shah Rukh Khan) jest muzułmaninem, próbującym ułożyć sobie życie w USA. Dodatkowo ma spektrum autyzmu, więc nie jest mu łatwo komunikować się w społeczeństwie. Pomimo przeszkód udaje mu się poznać piękną kobietę (Kajol). Biorą ślub i żyją jak w bajce.
Niestety, dotkliwe nieporozumienie sprawia, że bajka się kończy. Podczas podróży samolotem z San Francisco do Waszyngtonu, Khan zostaje zatrzymany z podejrzeniem o terroryzm. Jednak nie zamierza się poddawać. Z determinacją prosi o spotkanie z samym prezydentem w celu wyjaśnienia sytuacji.
Film powstał w reżyserii Karana Johara, autora bollywoodzkiego hitu pt. „Czasem słońce, czasem deszcz” (2001). Obraz „Nazywam się Khan” otrzymał trzy nagrody czasopisma Filmfare w 2011 – za reżyserię, główną rolę żeńską i męską.
Ocena na Filmwebie: 7,7.
Miejsce 1: Rain Man (1988) – otwarcie na różnorodność
„Rain man” to zdecydowanie najbardziej znany film, który podejmuje tematykę spektrum autyzmu. Jeden z dwóch głównych bohaterów, Charlie Babbit (Tom Criuse), dowiaduje się, że jego ojciec przed śmiercią zapisał cały majątek placówce psychiatrycznej. Wyrusza tam, aby odzyskać spadek. Okazuje się, że mieszkańcem domu opieki jest jego starszy brat, Raymond (Dustin Hoffman), o którego istnieniu nie miał pojęcia.
Raymond jest wybitnie uzdolnionym człowiekiem. Z łatwością rozwiązuje skomplikowane działania matematyczne, ale jednocześnie nie ma pojęcia, do czego służą pieniądze. Charlie porywa go z domu opieki, aby wyłudzić od brata chociaż część spadku. Jednak ich wspólna podróż sprawia, że mężczyzna diametralnie zmienia swoje podejście do życia.
Film Barry'ego Levinsona został nagrodzony czterema Oscarami w 1989 r. w kategoriach: najlepszy film, najlepszy aktor pierwszoplanowy (Dustin Hoffman), najlepszy reżyser i najlepszy scenariusz oryginalny.
Ocena na Filmwebie: 8,0.
Zobacz także: Filmy akcji – rozrywka na wysokich obrotach
Inne świetne filmy opowiadające o spektrum autyzmu
Filmy o autyzmie zdecydowanie otwierają oczy na drugiego człowieka. Jednak nie wszystkie dobre produkcje na ten temat zmieściły się w naszym rankingu, dlatego proponujemy listę uzupełniającą:
- Molly (1999) – film o 28-latce w spektrum autyzmu, która – po zamknięciu ośrodka psychiatrycznego – wraca pod opiekę brata. Reżyseria: John Duigan,
- Zaklęte serca (2005) – komedia romantyczna o parze z zespołem Aspergera. Reżyseria: Petter Næss,
- Ben X (2007) – historia nastolatka w spektrum autyzmu i jego przygodach w wirtualnej rzeczywistości. Reżyseria: Nic Balthazar,
- Latarnia na wybrzeżu orek (2016) – piękny film o neuroatypowym chłopcu, jego mamie i ich podróży do Patagonii. Mieszkające tam orki mają pomóc dziecku w funkcjonowaniu w społeczeństwie. Reżyseria: Gerardo Olivares,
- Pan Mądraliński (2018) – francuski komediodramat o trenerze piłkarskim i jego uzdolnionym szachowo siostrzeńcu. Reżyseria: Stéphan Archinard, François Prévôt-Leygonie,
- Do smaku (2018) – włoska komedia o szefie kuchni i jego niespodziewanej przyjaźni z chłopcem w spektrum autyzmu. Reżyseria: Francesco Falaschi.
