Bliskie spotkania trzeciego stopnia
(1977)
O filmie
Bliskie spotkania trzeciego stopnia, Close Encounters of the Third Kind (1977) – opis fabuły
Na pustyni Sonora odnalezione zostają samoloty, które zaginęły w Trójkącie Bermudzkim przed ponad trzydziestu laty. Badania w tej sprawie prowadzi francuski naukowiec Claude Lacombe (Francois Truffaut). Samoloty są całkowicie sprawne, jednak nigdzie nie ma ani śladu po ich pilotach. Jedyny świadek ich pojawienia się twierdzi, że w nocy ukazało mu się słońce, które zaśpiewało mu piosenkę. W okolicy zauważono też UFO, które nieomal nie doprowadziło do kolizji dwóch myśliwców. Inną osobą, która doświadczyła bliskiego spotkania pierwszego stopnia z UFO jest mieszkający w Indianie elektryk Roy Neary (Richard Dreyfuss). Od tej pory mężczyzna jest coraz bardziej owładnięty obsesją na temat przybyszy z kosmosu. Nie podoba się to jego żonie Ronnie (Teri Garr). Kobieta nie jest jednak w stanie przemówić mu do rozsądku i jedyne co może, to bezsilnie obserwować jak mąż tworzy skomplikowane budowle przypominające kształtem górę. Podobne wizje ma matka trzyletniego Barry’ego (Cary Guffey) – Jillian Guiler (Melinda Dillon). Nasilają się one, gdy jej synek zostaje porwany przez niewidzialne istoty. Tymczasem Lacombe kontynuuje śledztwo w sprawie coraz większej ilości zanotowanych obserwacji UFO. W raportach powtarza się informacja o pięciodźwiękowej melodii, jaką da się usłyszeć z tych niezidentyfikowanych obiektów latających. Podobna melodia zostaje wysłana przez naukowców w kosmos. W odpowiedzi odesłane zostają geograficzne współrzędne, które wskazują na mieszczącą się w stanie Wyoming Diabelską Wieżę. To właśnie jej kształt od kilku dni pojawiał się w wizjach Roya i Jillian, którzy postanawiają wyruszyć do Wyoming.
„Bliskie spotkania trzeciego stopnia” (ang. „Close Encounters of the Third Kind) w reżyserii Stevena Spielberga odniosły wielki sukces kasowy przynosząc na całym świecie zysk przekraczający 300 milionów dolarów. Nominowane do ośmiu Oscarów zostały nagrodzone za najlepsze zdjęcia (Vilmos Zsigmonda). Film podczas ceremonii rozdania Oscarów otrzymał też nagrodę specjalną za montaż efektów dźwiękowych.
Ciekawostki o filmie „Bliskie spotkania trzeciego stopnia”
Występ debiutującego Cary’ego Guffeya był tak dobry, że każdą jego scenę nagrywano góra w dwóch dublach. Na planie otrzymał przydomek „Jednoujęciowy Cary”. Jego rola tak spodobała się Stanleyowi Kubrickowi, że chciał, aby Guffey zagrał w jego „Lśnieniu” rolę Danny’ego. Ostatecznie do tego nie doszło.
Steven Spielberg przyznał, że montowanie ostatnich 35 minut filmu „Bliskie spotkania trzeciego stopnia” było najtrudniejszym zadaniem, jakie przydarzyło mu się jako filmowcowi.
John Williams skomponował muzykę zanim film został zmontowany. W efekcie, w przeciwieństwie do ogólnie przyjętej zasady, film został zmontowany pod muzykę, a nie na odwrót.
Termin „spotkanie trzeciego stopnia” zostało stworzone przez ufologa J. Allena Hynka. Pierwszy stopnień to zauważenie UFO, stopień drugi to fizyczny dowód na wizytę pozaziemskich gości. Stopień trzeci to spotkanie się z nimi i nawiązanie kontaktu.
Według pisarza Raya Bradbury’ego, „Bliskie spotkania trzeciego stopnia” to najlepszy film science-fiction w historii.
Scenariusz do filmu napisał Paul Schrader. Kiedy Spielberg znacząco go zmienił, Schrader wycofał swoje nazwisko z napisów.
To jeden z pierwszych filmów, do którego później powstała tzw. wersja reżyserska.
Znaleziony na pustyni Gobi statek Cotopaxi oraz odnalezione na meksykańskiej pustyni samoloty wchodzące w skład tzw. Zaginionego Lotu nr 19 to prawdziwe jednostki, które zaginęły w Trójkącie Bermudzkim.
Występ aktorski reżysera Francoisa Truffauta to jedyna taka rola w filmie, który nie został przez niego wyreżyserowany.
Kandydatami do roli Roya Neary byli Steve McQueen, Dustin Hoffman, Jack Nicholson i Gene Hackman.
Kandydatkami do roli Ronnie Neary były Mary Beth Hurt, Meryl Streep i Amy Irving.
Kandydatami do roli Claude'a Lacombe'a byli Gérard Depardieu, Philippe Noiret, Jean-Louis Trintignant, Lino Ventura i Yves Montand.
Kiedy UFO wychodzi zza Diabelskiej Wieży przez krótką chwilę można zauważyć sylwetkę robota R2D2 z "Gwiezdnych Wojen".
Najważniejsze nagrody
Oscary - Wygrana: Nagroda za specjalne osiągnięcia (Frank E. Warner za montaż efektów dźwiękowych), Najlepsze zdjęcia (Vilmos Zsigmond); Nominacje: Najlepsza aktorka drugoplanowa (Melinda Dillon), Najlepszy reżyser (Steven Spielberg), Najlepsza muzyka oryginalna (John Williams), Najlepsza scenografia (Daniel A. Lomino, Joe Alves, Phil Abramson), Najlepsze efekty specjalne (Roy Arbogast, Douglas Trumbull, Matthew Yuricich, Gregory Jein, Richard Yuricich), Najlepszy dźwięk (Don MacDougall, Gene S. Cantamessa, Robert Glass, Robert Knudson), Najlepszy montaż (Michael Kahn).
Złote Globy - Nominacje: Najlepszy dramat, Najlepszy reżyser (Steven Spielberg), Najlepszy scenariusz (Steven Spielberg), Najlepsza muzyka (John Williams).
BAFTA - Najlepsza scenografia (Joe Alves).
Saturny - Najlepsza reżyseria (Steven Spielberg), Najlepsza muzyka (John Williams, także za: Gwiezdne wojny: Część IV - Nowa nadzieja (1977)).
Obsada aktorska
Nagrody
Bliskie spotkania trzeciego stopnia - ścieżka dźwiękowa
-
Main Title and Mountain Visions
-
Nocturnal Pursuit
-
The Abduction of Barry
-
I Can't Believe It's Real
-
Climbing Devil's Tower
-
The Arrival of Sky Harbor
-
Night Siege
-
The Conversation
-
The Appearance of the Visitors
-
Resolution and End Titles
-
Theme from Close Encounters of the Third Kind