Filmy Jacka Bromskiego to przede wszystkim komfortowa rozrywka, która wywołuje uczucie nostalgii, nie wchodząc na patetyczne tony. W jego dorobku prym wiodą komedie obyczajowe z wątkami sensacyjnymi, które wkradają się nawet w pozornie beztroski i sielankowy krajobraz polskiego Podlasia.
Spis treści:
Skrócony życiorys Jacka Bromskiego
Jacek Bromski urodził się w 1946 roku we Wrocławiu. W 1965 roku rozpoczął studia malarskie na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Następnie studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim, a od 1974 roku – reżyserię na akademii filmowej w Łodzi.
W 1988 roku założył Zespół Filmowy „Zebra” (razem z Juliuszem Machulskim i Jackiem Moczydłowskim), który w późniejszych latach przyjął nazwę Studia Filmowego „Zebra”. To tu powstały takie produkcje jak „Kroll” (1991) i „Psy” (1992) Władysława Pasikowskiego czy „Kiler” (1997) i „Kiler-ów 2-óch” (1999) w reżyserii Juliusza Machulskiego.
W 1996 roku Jacek Bromski objął stanowisko prezesa Stowarzyszenia Filmowców Polskich, które pełnił do 2024 roku. Przy Stowarzyszeniu założył Związek Autorów i Producentów Audiowizualnych, aby zadbać o regulacje praw autorskich twórców filmowych na arenie międzynarodowej – nie tylko w Europie, ale także w Azji i obydwu Amerykach.
Życie prywatne reżysera
- Jacek Bromski był mężem Anny Zielińskiej.
- W 1972 roku urodził się ich syn Łukasz, który jako dorosły mężczyzna został grafikiem komputerowym.
- W latach 80. miał miejsce jego głośny romans z aktorką Ewą Błaszczyk, którą poznał podczas kręcenia filmu „Alicja” (1982) – współpraca reżyserska z Jerzym Gruzą. Więcej na ten temat w historii miłości Jacka Bromskiego i Ewy Błaszczyk.
- Następnie wziął ślub z aktorką Anną Romantowską, która była świeżo po rozwodzie z Krzysztofem Kolbergerem. Chociaż wydawało się, że Jacek Bromski i Anna Romantowska są dla siebie stworzeni, ich małżeństwo zakończyło się cichym rozwodem.
- Oficjalnie od 2011 roku reżyser jest w związku z Moniką Smoleń-Bromską, która była wiceministrem kultury w rządzie Donalda Tuska. Więcej w artykule o Jacku Bromskim i Monice Smoleń.
- Mają córkę Zosię – dziewczynka pojawiła się w jego filmie „Solid Gold” z 2019 roku.
Najważniejsze filmy Jacka Bromskiego
Jacek Bromski znany jest z lekkich filmów, które nie mają ambicji rozstrzygania głębokich dylematów moralnych. Największą popularność zdobyły jego obrazy z serii „U Pana Boga...” rozgrywające się na Białostocczyźnie i komedie gangsterskie. Reżyser współpracował między innymi z Januszem Gajosem, Zbigniewem Zamachowskim, Bogusławem Lindą, Cezarym Pazurą, Anną Romantowską, Krystyną Feldman i Anną Przybylską.
Alicja (1982) – debiut we współpracy z Jerzym Gruzą
Musical jest adaptacją książki Lewisa Carrolla pt. „Alicja w krainie czarów”. Dziewczyna (Sophie Barjac) poznaje Białego Królika (Jean-Pierre Cassel) i zakochuje się w nim. Jednak ich miłości zagraża zazdrosna Królowa Kier (Susannah York).
Królik, chcąc ocalić ukochaną przed gniewem kapryśnej monarchini, ucieka za granicę. Dziewczyna popada w rozpacz myśląc, że została odrzucona.
Ceremonia pogrzebowa (1984) – dramat obyczajowy o relacjach rodzinnych
Do wsi pod Warszawą zjeżdżają się bliscy zmarłego profesora etyki Jana Nepomucena Tarnowskiego (Andrzej Szalawski). Wśród nich jest jego starszy syn Stefan (Bogusław Linda), który w młodości uciekł z domu rodzinnego, aby podjąć studia malarskie wbrew woli ojca. Z czasem staje się cynicznym człowiekiem. Na pogrzebie pojawia się z byłą żoną Anną (Jadwiga Jankowska-Cieślak) i ich synem Pawłem (Paweł Gruza).
Jan (Piotr Machalica) jest drugim synem profesora i prowincjonalnym nauczycielem historii – z kompleksami i apodyktyczną żoną (Anna Romantowska). Na pogrzeb przyjechali razem z córką Joasią (Julia Kolberger).
Film otrzymał Brązowe Lwy Gdańskie w 1985 roku jako najlepszy debiut telewizyjny.
Zabij mnie, glino (1987) – film gangsterski
Skazany za kradzieże i napady z bronią Jerzy Malik (Bogusław Linda) wydostaje się z więzienia dzięki pomocy szefa gangu (Jerzy Zass). Na wieść o jego ucieczce milicjant Popczyk (Piotr Machalica) natychmiast przerywa urlop i wraca na posterunek, aby ścigać zbiegłego.
Udaje mu się ponownie osadzić przestępcę w więzieniu, ale i tym razem gangster wkrótce odzyskuje wolność. Tym razem dzięki pomocy Seweryna (Zbigniew Zamachowski), który terroryzuje zgromadzonych na sali sądowej.
Aby przetrwać, Malik musi zmienić tożsamość. Poznaje Dorotę (Anna Romantowska), która zakochuje się w nim, nie wiedząc, kim jest naprawdę.
Film otrzymał Brązowe Lwy Gdańskie w 1988 roku w kategorii najlepszy montaż.
Sztuka kochania (1989) – komedia erotyczna
Seksuolog Olgierd Pasikonik (Piotr Machalica) odpowiada na list czytelniczki Anny (Joanna Trzepiecińska), która ma wątpliwości odnośnie planowanego małżeństwa z Piotrem (Piotr Polk). Dziewczyna ucieka sprzed ołtarza, po czym pijana zjawia się w domu doktora.
Chwilę wcześniej pojawia się tam także jego wielbicielka Eliza (Ewa Ziętek), a jej wizyta ujawnia problemy seksuologa z własną impotencją.
W filmie erotycznym w reżyserii Jacka Bromskiego wystąpili także: Anna Romantowska, Wiktor Zborowski i Zbigniew Zamachowski.
U Pana Boga za piecem (1998) – pogodna komedia umiejscowiona na pograniczu
W Królowym Moście na Białostocczyźnie niespodziewanie pojawia się Marusia (Ira Łaczina). Kobiecie udało się uciec z autobusu napadniętego przez ukraińską mafię. Zgłasza sprawę na policję i znajduje tymczasowe schronienie na parafii.
Marusia stopniowo osadza się w mieście. Poznaje organistę Witka (Jan Wieczorkowski) i zaprzyjaźnia z miejscową ludnością. Wkrótce okazuje się, że nawet kiedy udaje się odzyskać jej pieniądze zabrane przez „Gruzina” (Władimir Abramuszkin), nie ma potrzeby wracać do domu.
Film zdobył cztery nagrody indywidualne i nagrodę Złoty Klakier dla najdłużej oklaskiwanego filmu na festiwalu w Gdyni, a także Brązowe Grono na Lubuskim Lecie Filmowym w 1998 roku.
W kolejnych latach powstały kontynuacje opowieści, która skradła serca Polaków:
- U Pana Boga w ogródku (2007) – do miasteczka pod Białymstokiem zostaje skierowany nieudolny policjant Marian Cielęcki (Wojciech Solarz), tymczasem okazuje się, że trzeba zapewnić ochronę przebywającemu nieopodal świadkowi koronnemu,
- U Pana Boga za miedzą (2009) – w Królowym Moście zbliżają się wybory na burmistrza, co zbiega się z powrotem Stasia z USA (Grzegorz Heromiński) i cieszącego się złą sławą „Gruzina”. W mieście pojawia się także doświadczona inspektor Marina Chmiel (Agnieszka Kotlarska), która ma przeszkolić policję z komputerów.
To ja, złodziej (2000) – komedia sensacyjna o młodocianych przestępcach
Szesnastoletni Piotrek (Jan Urbański) pracuje jako mechanik samochodowy u Romana Wyskocza (Janusz Gajos). Po godzinach kradnie radia samochodowe razem z jedenastoletnim Frankiem zwanym „Szczurkiem” (Zbigniew Dunin-Kozicki).
Aby zaimponować prawdziwemu złodziejowi Maksowi (Maciej Kozłowski), postanawia ukraść luksusowe auto kompozytora Seweryna (Daniel Olbrychski).
W filmie wystąpiły także Kinga Preis jako matka „Szczurka” i Krystyna Feldman w roli babci Piotrka.
Janusz Gajos i Krystyna Feldman za role w komedii Jacka Bromskiego otrzymali Orły na gali w 2001 roku. Młody wówczas Jan Urbański otrzymał nagrodę w konkursie Ale Kino.
Kariera Nikosia Dyzmy (2002) – współczesna adaptacja kultowej powieści
Film luźno nawiązuje do książki „Kariera Nikodema Dyzmy” autorstwa Tadeusza Dołęgi-Mostowicza i serialu, który w latach 80. bił rekordy popularności. Imię „Nikoś” przywołuje także pamięć o trójmiejskim gangsterze Nikodemie Skotarczaku.
W rolę szarej eminencji wcielił się Cezary Pazura. Po tym, jak publicznie naubliżał wicepremierowi Maciejowi Terkowskiemu (Lew Rywin), o jego względy biją się dyrektorzy potężnych spółek, politycy i wpływowe kobiety, w tym król branży spożywczej Roman Kiliński (Andrzej Grabowski) i senator Anna Walewska (Ewa Kasprzyk).
Bilet na księżyc (2013) – wyprawa przez Polsce w końcówce lat 60.
Jest 1969 rok. Antek (Mateusz Kościukiewicz) postanawia odwieźć swojego młodszego brata Adama (Filip Pławiak) do jednostki wojskowej nad morzem. Czeka ich podróż przez całą Polskę, a podczas niej starszy brat chce pokazać młodszemu najlepsze strony życia.
W ten sposób trafiają do klubu Albatros, gdzie Antek poznaje tancerkę Roksanę (Anna Przybylska). Niestety nowa znajomość, choć pełna ekscytujących wrażeń, zamiast happy endu powoduje szereg kłopotów.
Komedia obyczajowa w reżyserii Jacka Bromskiego została uhonorowana Nagrodą Project London i indywidualną za najlepszy scenariusz (napisany przez Jacka Bromskiego) na festiwalu w Gdyni w 2013 roku.
