Filmy o wirusach – 7 wnikliwych dokumentów

W zestawieniu filmów o wirusach opowiadamy o dwóch zupełnie różnych obliczach epidemii. Na pierwszy ogień wrzucamy produkcje o wirusie HIV, który od wykrycia i zdiagnozowania w latach 80. XX wieku doprowadził do śmierci ok. 40 mln ludzi na całym świecie. Drugi, bardziej aktualny temat to Koronawirus i liczne kontrowersje związane z naszą ostatnią pandemią. W liście uzupełniającej – najlepsze filmy fabularne o wirusach i epidemiach.

Spis treści:

1. Eksperyment Donata (2005) – polski film o wirusie HIV
2. Jak przetrwać epidemię (2012) – dokument o aktywistach z grupy ACT UP
3. 120 uderzeń serca (2017) – film quasi–dokumentalny o wirusie HIV
4. Unseen enemy (2017) – film o przyczynach epidemii
5. 76 dni (2020) – film dokumentalny o walce medyków z COVID–19
6. Rok, który odmienił świat (2021) – film o przyrodzie w czasach epidemii Koronawirusa
7. Wuhan Wuhan (2021) – życie w epicentrum pandemii
8. Najlepsze filmy fabularne o epidemiach i wirusach

Eksperyment Donata (2005) – polski film o wirusie HIV

Krótkometrażowy film dokumentalny opowiada o ośrodku dla chorych na AIDS w Wandzinie koło Człuchowa. Przebywają tam osoby uzależnione od narkotyków, bezdomni i chorzy na Alzheimera. Jest razem z nimi Donat Kuczewski, który zainspirowany życiem Marka Kotańskiego, nieodpłatnie pomaga w chorym. Razem z pacjentami tworzy miejsce wsparcia i pomocy dla osób zarażonych wirusem HIV.

Film powstał w reżyserii Hanny Kramarczuk. autorki wielu dokumentów, takich jak: „Życie zamknięte na kłódkę", „Kto wybiera samotność" i „Dwa światy artysty Zagajewskiego",

Jak przetrwać epidemię (2012) – dokument o aktywistach z grupy ACT UP

W Stanach Zjednoczonych w latach 80. wirus HIV w zatrważającym tempie mutował w nieuleczalne AIDS i dla wielu był wyrokiem śmierci. Według retoryki republikańskiego rządu ofiary same ponosiły odpowiedzialność za swój los, a choroba była postrzegana jako kara za grzechy.

Dokument Davida France'a opowiada o młodych ludziach, którzy w 1987 r. powołali organizację ACT UP. Jej celem było wymuszenie na firmach farmaceutycznych wprowadzenia w ogólny obieg leków i szczepionek na HIV. Walka trwała latami i była pełna emocjonujących wydarzeń, takich jak protest w katedrze św. Patryka w Nowym Jorku czy wrzucanie prochów ofiar AIDS na teren Białego Domu.

Film podejmuje próbę rekonstrukcji przeszłości na podstawie licznych materiałów wideo z tamtych czasów. Jest wspomnieniem pierwszych ofiar AIDS, którzy umierali w nieludzkich warunkach – w poczuciu wstydu i odizolowaniu od rodziny oraz bliskich. To jedna z najważniejszych produkcji dla osób LGBT+.

Dokument zdobył liczne nagrody w 2012 r. – Gotham, AFF, BSFC – oraz GLAAD MEDIA w 2013 r.

Zobacz także: Filmy o gejach – 10 najważniejszych tytułów

120 uderzeń serca (2017) – film quasi–dokumentalny o wirusie HIV

O działalności organizacji ACT UP opowiada także głośny film biograficzny w reżyserii Robina Campillo. Mamy wczesne lata 90. Świadomość AIDS jest coraz większa, ale media i wielkie koncerny farmaceutyczne nadal prowadzą zmowę milczenia. Uważają, że problem nie ma charakteru globalnego i nie dotyczy porządnych obywateli. Młodzi ludzie – nie tylko geje i lesbijki – wychodzą na ulice, aby walczyć o równe prawa do opieki medycznej.

Film „120 uderzeń serca” nie jest czystym gatunkowo dokumentem. To świetnie napisana fabuła, która powstała w oparciu o osobiste doświadczenia autorów, którzy byli członkami ACT UP we Francji. Poruszający obraz zdobył Grand Prix Festiwalu w Cannes w 2017 r., Nagrodę Specjalną – Palmę Queer, 6 Cezarów w 2018 r. i wiele innych.

Zobacz także: Najlepsze filmy o lesbijkach – TOP 10

Unseen enemy (2017) – film o przyczynach epidemii

Dokument Janeta Tobiasa opowiada o tym, co stoi u podstaw najgroźniejszych plag XXI wieku, takich jak wirus Eboli i grypy. Porusza szereg ważnych tematów – takich jak zmiana klimatu, urbanizacja czy migracje. Opowiada o mutacjach wirusów i tempie ich rozprzestrzeniania.

Główną przesłaniem filmu jest to, że jeśli nie zrobimy niczego, to nie będzie pytania o to, czy wybuchnie kolejna pandemia, tylko kiedy. Produkcja powstała w 2017 roku, czyli tuż przed wybuchem pandemii COVID–19.

76 dni (2020) – film dokumentalny o walce medyków z COVID–19

Epidemia COVID-19 rozpoczęła się 17 listopada 2019 r. w chińskim mieście Wuhan. Cztery miesiące później, 11 marca 2020 r. została uznana za pandemię przez Światową Organizację Zdrowia. Amerykański dokument w reżyserii Weixi Chen i Hao Wu przybliża rozwój wydarzeń z pierwszych dni pandemii w Chinach.

Dzień pod dniu widzimy pracę chińskich medyków z Wuhan. Poznajemy jednostkowe historie – narodzin i śmierci w sterylnych, szpitalnych warunkach. Widzimy wszystkie emocje, które towarzyszyły początkom pandemii, takie jak niedowierzanie, strach, złość i panika.

Produkcja została nagrodzona przez Emmy (Amerykańską Akademię Telewizyjną) w 2021 r. za wyjątkowe zasługi w tworzeniu filmów dokumentalnych.

Rok, który odmienił świat (2021) – film o przyrodzie w czasach epidemii Koronawirusa

W dokumencie przyrodniczym w reżyserii Toma Bearda zmieniamy perspektywę. Z opowieści o ludzkich dramatach przenosimy się do świata roślin i zwierząt, dla których rok 2020. również był wyjątkowy.

Kiedy została ogłoszona pandemia, ludzie zostali w domach. Wtedy zwierzęta powoli zaczęły wychodzić z ukrycia, co udało się zarejestrować w pięknych zdjęciach i nagraniach przyrodników.

Narratorem opowieści o przyrodzie w czasie pandemii jest słynny brytyjski biolog, David Attenborough – autor wielu książek i produkcji przyrodniczych oraz popularyzator wiedzy o zagrożeniach dla środowiska naturalnego.

Wuhan Wuhan (2021) – życie w epicentrum pandemii

To kolejny film, który przenosi nas do epicentrum epidemii COVID–19. W pierwszych dniach rozwoju wirusa trudno było zdobyć najważniejsze informacje, o tym, co dokładnie wydarzyło się w Wuhan. Świat zamarł w oczekiwaniu na dalszy rozwój epidemii. Tymczasem Yung Chang, który jest autorem dokumentu, postanowił udokumentować to, jak zmieniało się życie w mieście, od którego wszystko się zaczęło.

Film przenosi nas na ulice Wuhan, do odizolowanych stref dla zakażonych i przepełnionych szpitali polowych. Przyglądamy się pracy medyków, którzy próbują ratować życie pacjentów, a także obostrzeniom, które mają na celu ograniczenie zasięgu rozprzestrzeniania się wirusa.

Najlepsze filmy fabularne o epidemiach i wirusach

O wirusach i epidemiach powstało wiele świetnych obrazów fabularnych, o których pisaliśmy w zestawieniu filmów o pandemii. Dla osób zainteresowanych tematem, podajemy listę 10 najlepszych tytułów z krótkim opisem. Filmy w kolejności chronologicznej:

1. Tajemnica Andromedy (1971) – thiller sci–fi o obcym wirusie, który został sprowadzony na Ziemię z kosmosu. Reżyseria: Robert Wise,
2. 12 małp (1995) – w filmie główny bohater, James Cole (Bruce Willis), zostaje wysłany w przeszłość, aby zbadać przyczyny wybuchu epidemii, która w 2035 r. doprowadziła do zakażenia 99% populacji Ziemi. Reżyseria: Terry Gilliam,
3. 28 dni później (2002) – film o przetrwaniu po epidemii wirusa zombie w Wielkiej Brytanii. Reżyseria: Danny Boyle. Tytuł został opisany także w rankingu filmów o zombie,
4. Ludzkie dzieci (2006) – film rozgrywający się w czasach epidemii bezpłodności. Reżyseria: Alfonso Cuarón. Tytuł został opisany również w zestawieniu filmów o końcu świata.
5. Pontypool (2008) – kanadyjski horror o rozprzestrzeniającej się epidemii zombie. Reżyseria: Bruce McDonald,
6. Miasto ślepców (2008) – film na podstawie powieści Saramago o epidemii ślepoty. Reżyseria: Fernardo Meirelles,
7. Kwarantanna (2008) – amerykański remake kultowego horroru hiszpańskiego „REC” o epidemii groźnego wirusa, który zamienia ludzi w krwiożercze bestie. Reżyseria: John Erick Dowdle,
8. Zabójczy wirus (2009) – film o ucieczce przed wirusem do bezpiecznego miejsca. Reżyseria: David i Àlex Pastor,
9. Contagion. Epidemia strachu (2011) – film w reżyserii Stevena Soderbergha, który ukazuje różne aspekty walki ze śmiertelnym wirusem – naukowe i polityczne. W rolach głównych wystąpili: Gwyneth Paltrow, Laurence Fishburne, Kate Winslet i Marion Cotillard,
10. Zombie express (2016) – o przerażającej podróży pociągiem zaatakowanym przez zombie. Reżyseria: Sang–ho Yeon.