To nie był zwyczajny festiwal. Rok 2023 przyniósł wyjątkową 20. rocznicę Festiwalu Kultury Żydowskiej Warszawa Singera, która została uczczona imponującą skalą i niezmierzoną energią. Trwający ponad tydzień festiwal stał się prawdziwą ucztą dla duszy i zmysłów. Nie był to jednak jedyny jubileusz w tym roku. Gołda Tencer, ikoniczna twórczyni festiwalu i dyrektorka warszawskiego Teatru Żydowskiego, obchodziła 55-lecie swojej fascynującej kariery artystycznej. Rok 2023 zatrzymał się na chwilę, by przyjrzeć się dorobkowi i znaczeniu dwóch fenomenów kultury żydowskiej, których wspólnym mianownikiem jest niezmierzona pasja i zrozumienie dla dziedzictwa.
20. rocznica Festiwalu Kultury Żydowskiej Warszawa Singera
W 2004 roku, kiedy Gołda Tencer z pasją i niebywałą energią oświadczyła: "Kochani, robię wielki festiwal!", czy mogła przewidzieć, że jej wizja przełoży się na jedno z najważniejszych wydarzeń w kulturalnym kalendarzu Polski? Coś, co zaczynało się jako odważny eksperyment, przemieniło się w międzynarodową platformę, gdzie kultura żydowska jest nie tylko eksplorowana, ale i świętowana w całej swojej różnorodności. Od koncertów muzyki klezmerskiej, przez awangardowy teatr, po wystawy sztuki współczesnej i retrospektywy filmowe – program festiwalu wydaje się nie mieć końca.
Nie ma wątpliwości, że festiwal otworzył się w sposób wielce symboliczny. Na deskach Teatru Wielkiego – Opery Narodowej stanęły dwie niesamowite artystki – Noa z Izraela i Anna Maria Jopek. Ich muzyczna harmonia przypominała złożoną, a jednocześnie zrozumiałą tapiserię dziedzictwa żydowskiego, będącej istotą festiwalu. Nie był to jednak jedyny koncert, który zrobił wrażenie. Muzyka różnych gatunków, od jazzu po muzykę klasyczną, popłynęła z różnych zakątków Warszawy, tworząc niezapomnianą atmosferę.
Festiwalowa oferta teatralna była równie bogata - "Pieśni Getta" w reżyserii Gołdy Tencer, "Jentl" w adaptacji Roberta Talarczyka, "Rehab. Wszystkie bitwy Amy Winehouse" według scenariusza i w reżyserii Karoliny Kirsz czy "Podróżnicy" Pawła Mossakowskiego w reż. Gosi Dębskiej, zrealizowany na 55. rocznicę wydarzeń Marca '68. Festiwalowe spektakle obfitowały w różnorodne i często innowacyjne spojrzenia na żydowską kulturę i historię.
Festiwal Singera to więcej niż muzyka i teatr; to również oaza intelektualna. To miejsce, gdzie można poszerzyć swoją wiedzę i zrozumienie kultury żydowskiej. Austriackie Forum Kultury i Synagoga im. Małżonków Nożyków otworzyły swoje sale dla paneli dyskusyjnych, na których znaleźć można było liczne pokolenia naukowców, artystów i zwykłych ludzi pragnących zrozumieć więcej. Były tam również miejsca dla młodszych pokoleń, z warsztatami edukacyjnymi i spotkaniami z artystami.
Gołda Tencer — inicjatorka i twórczyni Festiwalu Singera
Wszystko to wydarzyło się dzięki osobie Gołdy Tencer, która przez 55 lat swojej kariery, nie tylko jako dyrektorka, ale i aktorka oraz reżyserka, odegrała kluczową rolę w popularyzacji kultury żydowskiej w Polsce i za granicą. Dzięki jej nieustannemu zaangażowaniu i wizji, Festiwal Singera stał się jednym z najważniejszych wydarzeń kulturalnych roku.
Gołda Tencer, VIVA! 11/2013
Gołda Tencer, z wieloletnim doświadczeniem jako dyrektorka, aktorka i reżyserka, jest bez wątpienia jednym z najważniejszych ambasadorów kultury żydowskiej w Polsce i na świecie. — Jej rolą nie jest tylko zarządzanie teatrem czy organizowanie festiwalu, ale także bycie nieustannym mentorem dla młodych artystów i liderem w społeczności — podkreśla Remigiusz Grzela, kierownik literacki warszawskiego Teatru Żydowskiego. Jej wpływ jest szeroki i daleko idący, jej pasja i energia są inspirujące.
Ostatecznie, oba jubileusze tego roku, zarówno Festiwal Singera jak i 55-lecie kariery Gołdy Tencer, są czymś więcej niż tylko datami w kalendarzu. One są żywym świadectwem tego, jak istotne są dla nas korzenie i dziedzictwo, jak ważne jest to, aby celebrować różnorodność kulturową i społeczną. Są przypomnieniem, że zrozumienie i odwołanie się do własnych korzeni i tradycji są tym, co na końcu łączy nas wszystkich.
Jest to rok, który zostanie w pamięci jako punkt odniesienia dla przyszłych generacji, zarówno w Polsce jak i na świecie. A to wszystko dzięki niewyczerpanej pasji i wizji jednej kobiety oraz festiwalu, który stał się jej życiowym dziełem. Czekamy z niecierpliwością na kolejne rozdziały tej niezwykłej sagi.
