Władysław Warneńczyk nie zginął pod Warną? Tropy prowadzą na Maderę

Wokół tragicznej śmierci króla Polski Władysława Warneńczyka od początku było dużo niejasności. Ciała monarchy nigdy nie odnaleziono, więc pojawiły się sugestie, że przeżył i ukrył się gdzieś przed światem. Najpopularniejsza z teorii o cudownym ocaleniu głosi, że żył na Maderze jako… Henryk Niemiec.

Władysław Warneńczyk: inwazja samozwańców

„Król Polski i Węgier Władysław Warneńczyk zginął 10 listopada 1444 r. w bitwie z Turkami pod Warną w wieku zaledwie dwudziestu lat” – taką informację znajdziemy w większości publikacji historycznych bez jakiegokolwiek znaku zapytania. W krajach, w których rządził, długo nie wierzono jednak w tragiczną śmierć monarchy. Ciała Warneńczyka nie odnaleziono, a jego domniemana głowa zaprezentowana w Stambule weneckiemu wysłannikowi nie przypominała głowy króla. Zaczęto więc mówić, że przeżył bitwę i wiedzie nowe życie gdzieś na odludziu. Według różnych opowieści miał uciec do Konstantynopola, Wenecji, na Wołoszczyznę lub do Siedmiogrodu, a może nawet do Albanii. Młodszy brat Władysława, Kazimierz Jagiellończyk, wierząc w jego cudowne ocalenie, przez dwa i pół roku zwlekał z koronacją na króla Polski, lecz w końcu pod wpływem szlachty zgodził się na objęcie tronu.

Pogłoski o tym, że Warneńczyk przeżył, wykorzystywali żądni władzy samozwańcy, którzy podszywali się pod monarchę. W 1451 r. rycerz Jan z Wilczyny opowiadał – najpierw na terenie Niemiec, a potem Polski – że jest cudownie ocalałym polskim monarchą. Chociaż w przeciwieństwie do króla, który cechował się wysokim wzrostem i atletyczną sylwetką, Jan był „mały i niepokaźny”, zdołał zdobyć pewną grupę zwolenników. Już jednak po kilku miesiącach został aresztowany i przyznał się do oszustwa, licząc na to, że w ten sposób otrzyma od króla Kazimierza Jagiellończyka niższy wymiar kary. Rycerz już wcześniej miał skłonności do podszywania się pod zmarłych – w 1447 r. udawał, że jest księciem Lwem Ostrogskim, bratankiem księżnej mazowieckiej Anny, który… również zginął w bitwie pod Warną.

W 1459 r. za Władysława Warneńczyka podawał się z kolei Mikołaj Rychlik, który był niegdyś jego dworzaninem. W udawaniu zmarłego monarchy nie przeszkadzał mu nawet fakt, że był od niego ponad dziesięć lat starszy. Zdemaskował go wojewoda poznański Łukasz Górka, a następnie matka Władysława, Zofia Holszańska. Rychlika spotkała za jego oszustwo dotkliwa kara. „Kazano mu zatem zrobić koronę papierową, stać w niej pod pręgierzem i dwa razy na dzień smagać go rózgami, a potem chowali go w więzieniu poczciwie aż do śmierci, aby nikt o nich nie mówił, że króla swego umorzyli” – pisał o nim czeski kronikarz Paweł Żydek z Pragi.

Czytaj też: Wielka Brytania. Ze złości Diana zepchnęła ją ze schodów. Kim była macocha księżnej?

Władysław Warneńczyk, według obrazu Marceli Bacciarelli, reprodukcja

Władysław Warneńczyk: nowe życie na Maderze?

Jedna z ciekawszych legend na temat cudownego ocalenia Władysława Warneńczyka krąży wśród mieszkańców… Madery. To właśnie tam polski monarcha miał znaleźć schronienie po bitwie pod Warną, przyjmując miano Henryka Niemca (Henrique Alemão). W 1452 r. Henryk Niemiec otrzymał od infanta portugalskiego Henryka Żeglarza ziemię na Maderze i od tego czasu zajmował się na tym terenie uprawą trzciny cukrowej. Z małżeństwa z pochodzącą z lokalnej szlachty Anną miał dwoje dzieci, Zygmunta i Barbarę, których imiona nawiązywały najprawdopodobniej do cesarza Zygmunta Luksemburskiego i jego żony Barbary Cylejskiej.

Domniemany Warneńczyk nie zdołał jednak uciec przed nieuchronnym przeznaczeniem – na początku lat 70. XV wieku zginął w czasie podróży z Portugalii na Maderę, kiedy żaglowiec, którym płynął, roztrzaskała spadająca z klifu skała. Ponure fatum nie ominęło również jego syna Zygmunta. Poniósł on śmierć po tym, jak przygniótł go złamany w czasie burzy maszt.

Warto dodać, że w 1466 r. w czasie podróży do Hiszpanii czeski rycerz Jarosław Lew z Rožmitálu spotkał pustelnika, który przypominał Warneńczyka z wyglądu i podobnie jak on miał sześć palców u prawej stopy. Kiedy zawołał „Ty jesteś naszym panem i królem, który został pokonany przez Turków!”, pustelnik odpowiedział tylko: „Dziwię się, że klękasz przede mną i obejmujesz moje kolana, aczkolwiek wiesz, iż nie jestem tego godzien. Jestem człowiekiem grzesznym, zapomnij o mnie. Może Bóg mi przebaczy”. Na tym rozmowa się skończyła, lecz Jarosław Lew z Rožmitálu był pewien, że widział polskiego i węgierskiego króla, który po bitwie postanowił pokutować za swoje grzechy z dala od ojczyzny.

Zobacz także: Wielka Brytania. Ulubienica królowej Elżbiety II niedawno skończyła 18 lat. Kim jest Lady Louise Windsor?

Władysław Warneńczyk, obraz Jana Matejki, reprodukcja

Władysław Warneńczyk: Krzysztof Kolumb i oddychający grobowiec

O tym, że opowieść o cudownym ocaleniu króla Władysława Warneńczyka cały czas pobudza wyobraźnię badaczy, mogą świadczyć choćby publikacje portugalskiego pisarza i historyka amatora Manuela da Silvy Rosy, twierdzącego z całą stanowczością, że polski władca był… ojcem odkrywcy Ameryki Krzysztofa Kolumba. Uważa on, że to właśnie Kolumb był owym Zygmuntem, synem Henryka Niemca, który – podobnie jak niegdyś Władysław pod Warną – miał przeżyć tragiczną burzę na morzu i zmienić swoje personalia.

Rosa chciał nawet udowodnić swoją teorię, porównując DNA Kolumba z DNA spokrewnionej z Jagiellonami rodziny Sanguszków, lecz nie chciała ona współpracować z autorem kontrowersyjnej teorii spiskowej. Jeszcze dziwniejszą hipotezę wysunął zaś dziennikarz Zbigniew Święch, który przypuszcza, że symboliczny grób władcy na Wawelu… „oddycha”, a Warneńczyk stał się astralem, czyli ciałem zawieszonym między światem żywych a umarłych.

Teoria o tym, że Krzysztof Kolumb był synem Warneńczyka, wydaje się zbyt naciągana, by można ją było traktować poważnie, lecz nie można całkowicie wykluczyć, że polski monarcha faktycznie uciekł z pola bitwy i spędził resztę życia gdzieś na odludziu. Kto wie, może po ponad pięciuset latach wyjdą jeszcze na jaw nowe fakty, które pomogą rozwiązać zagadkę historii...

Czytaj również: Księżna Kate i książę William jakich nie znaliśmy. Ujęcia z imprez stały się hitem sieci

Władysław Warneńczyk, reprodukcja