Książę czy diuk, księżna czy księżniczka? Oto najważniejsze tytuły brytyjskiej rodziny królewskiej

Za sprawą wywiadu Meghan i Harry'ego dla Oprah Winfrey powrócił temat książęcych tytułów w brytyjskiej rodziny królewskiej. Dlaczego jedni nazywani są księciem i księżną, a inni diukiem bądź księżniczką? Oto tajemnice królewskich tytułów.

Tytuły w brytyjskiej rodzinie królewskiej

W brytyjskiej monarchii jest wiele tytułów, którymi posługują członkowie rodziny królewskiej. Niektóre z nich Windsorowie otrzymali z urodzenia, a niektóre przyznane zostały im w ramach pełnienia jakichś obowiązków lub by wzmocnić ich rangę w rodzinie królewskiej. Jeśli chodzi o hierarchię tak wygląda kolejność od najważniejszego tytułu do najmniej istotnego tytuły arystokratycznego: Król/Królowa; Książę/księżniczka (jako prince/princess), Książę/Księżna (jako duke/duchess), Markiz/Markiza; Hrabia/hrabina; Wicehrabia/wicehrabina oraz baron/baronessa lub baronowa. Kto posiada jaki tytuł i dlaczego?

Najważniejszy tytuł w brytyjskiej monarchii

Oczywiście najważniejszym tytułem jest tytuł króla bądź królowej. Obecną królową Wielkiej Brytanii jest Elżbieta II, ale zanim zaczęła korzystać z tego odznaczenia, gdy jej ojciec wstąpił na tron zwracano się do niej Jej Królewska Wysokość Księżniczka Elżbieta. Wówczas pojawiły się głosy, że jako następczyni tronu powinna otrzymać także tytuł księżnej Walii. Taki tytuł otrzymuje następca tronu i jego małżonka, dlatego gdy książę Karol wziął ślub stał się księciem Walii.

Zobacz: Otwartość, dobra zabawa i pomoc innym. Tak księżna Diana zmieniła brytyjską monarchię

W przypadku księżniczki Elżbiety uznano jednak, że nie może otrzymać takiego tytułu, ponieważ przysługuje on żonie księcia Walii, a nie samej następczyni tronu. Następny tytuł księżniczka Elżbieta otrzymała po ślubie z księciem Filipem, czyli 20 listopada 1947 roku. Wówczas tytułowana była Jej Królewska Wysokością Księżną Edynburga. Tym tytułem posługiwała się do 1952 roku, kiedy to zmarł jej ojciec. Automatycznie księżniczka została więc Królową Wielkiej Brytanii. Co ciekawe, gdy Brytyjczycy zwracają się do królowej Wasza Wysokość, tak Szkoci tytułują ją Waszą Łaskawością.

Kim jest Królowa Matka?

Ciekawą postacią jest również Królowa Matka, czyli Elżbieta Bowes Lyon, matka królowej Elżbiety II. Taki tytuł przysługuje żonie zmarłego króla. Ma on wyróżnić małżonkę byłego króla od żony panującego w danym momencie króla bądź królowej. Owdowiała matka Elżbiety II otrzymała właśnie taki tytuł. Każda królowa matka jest jednak także z definicji królową wdową, ale częściej używa się pierwszego zwrotu. Co ciekawe, przez niecały rok w Wielkiej Brytanii żyły trzy królowej - panująca: Elżbieta II; Królowa Matka - wdowa po zmarłym królu Jerzym VI oraz królowa Maria - wdowa po królu Jerzy V, którą tytułowano wówczas Królową Babcią.

Zobacz: Kryła romans Karola i Camilli, nienawidziła Diany... Oto nieznane oblicze matki Elżbiety II

Dlaczego książę Filip nie jest królem?

Ciekawie sytuacja rysuje się w przypadku księcia Filipa, który nosi dziś tytuł księcia Małżonka. Dlaczego książę Filip nie jest królem? Królowa Elżbieta II wstąpiła na tron jako najstarsza córka Jerzego VI, a mężczyzna, którego poślubia nie może być nazywany królem z jednego prostego powodu. Zgodnie z angielskim prawem zwyczajowym, mężczyzna poślubiający królową automatycznie otrzymuje tytuł... księcia małżonka.

Zobacz: Dlaczego książę Filip nie jest królem?

Taką zasadę stosuję się, ponieważ w oczy od razu rzuca się, że król jest wyżej rangą niż królowa - samo nazewnictwo i skojarzenie tych dwóch słów sugeruje, że królowa w takim przypadku jest tylko żoną króla, a nie władczynią. Co ciekawe, książę Filip do 1947 roku posiadał tytuły grecko-duńskie, ale zrzekł się ich po uzyskaniu obywatelstwa brytyjskiego, by móc ożenić się z Elżbietą. W dzień ślubu otrzymał jednak nowe tytuły - księcia Edynburga, hrabiego Marioneth oraz barona Greenwich.

Książ Karol jako najstarszy syn panującego monarchy oraz następca brytyjskiego tronu otrzymał tytuł księcia Walii. Tradycyjne tytułowany jest „Jego Królewska Wysokość”. Dodatkowymi tytułami księcia Walii jako następcy tronu Anglii są także takie tytuły jak: książę Kornwalii i hrabia Chester. Książę Karol jest także następcą tronu Szkocji - przysługują więc mu także takie tytuły jak książę Rothesay, hrabia Carrick, baron Renfrew i lord Wysp.

Żona księcia Walii zawsze przyjmuje tytuł księżnej Walii, ale w przypadku rozwodu traci ten tytuł. Taki tytuł otrzymała więc księżna Diana, ale dla niej zrobiono wyjątek - pozostawiono jej tytuł księżnej Walii ze względu na ogromną popularność, a odebrano jedynie tytuł „Jej Królewskiej Wysokości”. Jak więc wygląda sytuacja w przypadku księżnej Camilli?

Czy księżna Camilla jest księżną Walii?

Księżna Camilla po ślubie z księciem Karolem otrzymała tytuł księżnej Kornwalii, a to za sprawą presji, jaką wywierali Brytyjczycy, twierdząc, że jedyną prawdziwą księżną Walii zawsze pozostanie Diana. Co ciekawe, Camilli wciąż przysługuje tytuł księżnej Walii, ale oficjalnie się nim nie posługuje.

W przypadku pozostałych synów królowej sytuacja również nie jest taka oczywista, jak mogłoby się wydawać. Drugi syn królowej, książę Andrzej, od urodzenia nosił tytuł Jego Królewskiej Wysokości, a po ślubie otrzymał także tytuły księcia Yorku, hrabiego Inverness i barona Killyleagh. Z kolei książę Edward od urodzenia również nosił tytuł Jego Królewskiej Wysokości, ale po ślubie otrzymał tylko tytuł hrabiego Wesseksu oraz wicehrabiego Severn. W 2019 roku monarchini wręczyła mu dodatkowy tytuł hrabiego Forfar.

Obecnie tytułowany jest Jego Królewską Wysokością hrabią Wesseksu” (His Royal Highness The Earl of Wessex), a jego małżonka Sophie „Jej Królewską Wysokością hrabiną Wesseksu. Dodatkowo po śmierci ojca, księcia Filipa, kiedy jego tytuł księcia Edynburga wygaśnie, Edward zostanie nowym księciem Edynburga. Choć oficjalnie więc księciem nie jest, wielu wciąż go tak tytułuje. Edward i Sophie zdecydowali, że ich dzieci nie będą miały tytułów książęcych i tak jego dzieci tytułowane są Jakub wicehrabia Severn oraz lady Ludwika.

Jedyna córka królowej, księżniczka Anna jest Jej Królewską Wysokością Księżniczką Królewską. Wraz z mężem Markiem Philipsem zdecydowali, że ich dzieci również nie będą nosiły królewskich tytułów. Peter Philips, pierwsze dziecko Anny by pierwszym wnukiem brytyjskiego monarchy, bez tytułu szlacheckiego. Drugie dziecko Anny, córka Zara ze związku z Timothym Laurencem również nie posiada królewskich tytułów. To oznacza, że byli wychowani jako zwykli obywatele.

Oficjalne tytuły księcia Williama i księcia Harry'ego

Synowie księcia Karola noszą następujące tytuły - Wilhelm książę Cambridge potocznie zwany Williamem oraz Henry książę Sussex potocznie zwany Harrym. Książę William nosi tytuł księcia Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Gdy jego ojciec wstąpi na tron, otrzyma tytuł księcia Walii oraz tytuł księcia Kornwalii.

Jeśli jednak Karol umrze przed królową, to William otrzyma jedynie tytuł księcia Walii. Tytuł księcia Cambridge William otrzymał z okazji dnia ślubu i tłumaczony jest on jako tytuł The Duke of Cambridge. Wraz z tym tytułem książę otrzymał również tytuł hrabiego Strathearn oraz barona Carrickfergus. W styczniu 2020 roku królowa przyznała wnukowi również tytuł Lorda i Wysokiego Komisarza Zgromadzenia Ogólnego Kościoła w Szkocji.

Żona księcia Williama po ślubie również otrzymała zaszczytne tytuły. Znana jest więc jako Księżna Cambridge, Hrabina Strathearn oraz Baronowa Carrickfergus.

Dzieci książęcej pary również noszą królewskie tytuły po rodzicach - mamy więc księcia Cambridge George’a, księżniczkę Cambridge Charlotte oraz książę Cambridge Louis.

Książę Harry od urodzenia nosił tytuł Jego Królewskiej Wysokości Księcia z Walii, a w dniu ślubu otrzymał od królowej takie tytuły: księcia Sussexu, hrabiego Dumbarton i barona Kilkeel. Jego żona Meghan Markle w dniu ślubu otrzymała tytuły księżnej Sussexu, hrabiny Dumbarton i baronessy Kilkeel.

Gdy zrezygnowali z pełnienia królewskich funkcji podjęto decyzję o pozbawieniu ich tytułów Ich Królewskich Wysokości, ale oboje wciąż posiadają tytuły księcia i księżnej Sussex, hrabiego i hrabiny Dumbarton oraz barona i baronowej Kilkeel. Warto zaznaczć różnicę między tytułem Diuk a książę - Choć oba są tłumaczone jako książę, to trochę się różnią - Prince - Harry i William posiadają od urodzenia w rodzinie królewskiej i nie mogą z niego zrezygnować. Mogą z nich nie korzystać, ale taki tytuł zawsze do nich należy. Z kolei Diuk to tytuł przyznawany przez królową jako forma wyróżnienia, najcześciej nadawany z okazji ślubu.

Jaki tytuł nosi Archie i Lilibet?

Meghan i Harry tłumaczyli w wywiadzie, że chcieli, żeby Archie był księciem, bo chcieli, żeby miał zapewnioną ochronę, a nie po to jest tytuł królewski. tytuł ma podkreślać pełnioną funkcję, a nie zapewniać "bezpieczeństwo". Faktycznie jest zasada mówiąca, że dzieci monarchy oraz wnuki monarchy w linii męskiej otrzymują książęce tytuły, ale para twierdzi, że Archiego pozbawiono tytułu, ale taki po prostu mu nie przysługiwał. Archie w chwili narodzin był prawnukiem władcy, a nie wnukiem. Gdy książę Karol zostanie królem, wówczas taki tytuł księcia będzie przysługiwał Archiemu. Królowa zrobiła jednak wyjątek dla dzieci Williama, nadając im tytuły książęce, ponieważ są kolejno 3,4,5 w kolejce do tronu. Syn Harry’ego obecnie zajmuje siódme miejsce w kolejce do tronu, więc tytuł książęcy w rzeczywistości nie jest mu potrzebny, szczególnie, że para zrezygnowała z pełnienia królewskich funkcji. POdobnie jest w przypadku Lilibet, która nie ma tytułuk książęcego.

Warto dodać, że jest jeszcze tytuł księżniczki, którym posługują się m.in. księżniczka Beatrice czy księżniczka Eugenia, córki księcia Edwarda i księżnej Sarah Ferguson. Obie jednak częściowo utraciły swoje tytuły - 0d urodzenia nosiły tytuł Jej Królewskiej Wysokości Księżniczki Yorku. Eugenia po ślubie w 2018 utraciła część tytułu „z Yorku” i przyjęła tytuł Pani Jack Brooksbank, a Beatrice w 2020 roku przyjęta tytuł Pani Edoardo Mapelli-Mozzi.