Kim była Ida Kamińska, jedyna Polka, która otrzymała nominację do Oscara? Jej życie nie było usłane różami

Przed nami 96. gala organizowana przez Amerykańską Akademię Sztuki i Wiedzy Filmowej. Nie każdy jednak pamięta, że w przeszłości Polka — Ida Kamińska — otrzymała nominację do tej samej nagrody w kategorii: najlepsza aktorka pierwszoplanowa. Jak wyglądała jej droga do kariery? Okazuje się, że z powodu żydowskiego pochodzenia musiała na stałe zostać w Stanach Zjednoczonych. Co wiemy na jej temat?

Artykuł aktualizowany 10.03.2024 r.

Ida Kamińska — jedyna polska aktorka, która została nominowana do Oscara

Ida Kamińska zapisała się na kartach historii jako jedyna Polka, która otrzymała nominację do Oscara w kategorii: najlepsza aktorka pierwszoplanowa. Był to rok 1967. Na ceremonię w Santa Monica Civic Auditorium zabrała ze sobą wnuczkę Erikę. Przypomnijmy, że o statuetkę walczyła również Elizabeth Taylor, która ostatecznie wygrała.

Dzień przed galą, 67-letnia wówczas artysta pojawiła się na przedoscarowym przyjęciu. Została powitana owacjami. Co ciekawe, amerykańska telewizja zorganizowała plebiscyt, w którym widzowie najwięcej głosów przyznali Polce... Była faworytką. Zdawało się, że to dopiero początek jej wielkiej kariery, jednak życie napisało jej inny scenariusz.

Aktorka zachwyciła członków jury swoim niezwykłym talentem w czechosłowackim filmie – Sklep przy głównej ulicy w reżyserii Jana Kadara. Ida Kamińska wcieliła się wówczas w postać żydowskiej sklepikarki o imieniu Rozalia. Co więcej, za tę kreację aktorską otrzymała również nagrodę na festiwalu w Cannes oraz nominację do Złotego Globa za najlepszą główną rolę żeńską.

ZOBACZ: 95 lat temu przyznano pierwsze Oscary. Oto Polacy, którzy mieli szansę na statuetkę!

Po nominacji do Oscara Ida Kamińska dostawała więcej propozycji filmowych. Ubiegali się o nią najsłynniejsi reżyserzy z całego świata, jednak Polka odrzucała wiele ofert. Powodem był powrót do kraju, w którym czekało na nią wielkie rozczarowanie...

Kim była Ida Kamińska?

Ida Kamińska przyszła na świat 4 września 1899 roku w Odessie. To właśnie tam wyemigrowali jej rodzice. Aktorka dorastała w żydowskiej artystycznej rodzinie. Jej mama – Ester Rachel Kamińska z zawodu była aktorką, natomiast jej tata – Abraham Izaak Kamiński reżyserem.

Po wielkim sukcesie w Hollywood wróciła do ojczyzny, jednak nasilający się w Polsce antysemityzm sprawił, że artystce postawiono ultimatum: powrót do USA, w zamian za zrzeczenie się polskiego obywatelstwa. Nie miała wyboru. Oddała swoje dokumenty oraz mieszkanie w Warszawie na rzecz państwa. Gdy to zrobiła, otrzymała zaświadczenie, w którym napisano, że nie jest już obywatelką Polski. Dlatego też w 1968 roku wyjechała. Na początku wsiadła do pociągu, który zawiózł ją do Wiednia, następnie udała się do Izraela. Chciała założyć tam własny teatr, jednak w Nowym Jorku otrzymała ofertę pracy. Wróciła do USA, gdzie zagrała w jednej produkcji: The Angel Levine. „Nie wszystko, co chciałabym powiedzieć, może teraz zostać powiedziane, ale w tych trudnych chwilach dla narodu żydowskiego czujecie dobrze, co ja czuję, i nawet jeśli powiem niewiele, zrozumiecie bardzo dużo", wyznała niedługo po gali Oscarowej podczas jubileuszu 50-lecia pracy scenicznej.

Za oceanem powitano ją po królewsku. Zaproszono ją również do „The Tonight Show" Johnny'ego Carlsona. Tam układała sobie życie. Do ojczyzny wróciła na chwilę w 1975 roku, jednak nie była tu mile widziana. „Władze obawiały się tej wizyty i dyskusję o wydaniu Kamińskiej wizy trafiły nawet do Biura Politycznego KC PZPR. Odmowa wywołałaby jednak skandal międzynarodowy, więc w końcu pozwolono na jej przyjazd", czytaliśmy w Dzienniku Teatralnym.

„Żydzi Warszawy! Nie wiem, kto lepiej zrobił: ja, która wyjechałam, czy wy, którzy zostaliście. To wy macie swój dom, a ja tego domu nie mam", grzmiała na gali zorganizowanej na cześć Estrey Racheli Kamińskiej. Do końca podkreślała, że nie jest szczęśliwa. Czuła się Polką...

Ida Kamińska: życie prywatne, pochodzenie, kariera, mężowie, dzieci

A jak wyglądało jej życie prywatne? Miała dwóch mężów. Pierwszym z nich był Zygmunt Turkow, z którym miała córkę, Ruth. Drugim partnerem aktorki był Marian Melman. Razem powitali na świecie syna Wiktora.

Przypomnijmy, że Ida Kamińska zagrała w aż 124 rolach teatralnych. Co więcej, wyreżyserowała 65 spektakli oraz napisała dwa dramaty (Ogniś był król i Zasypać bunkry) i dwie książki (Nie brakuje mi niczego oprócz pracy i swoją biografię zatytułowaną — Moje życie, mój teatr). Nie każdy też wie, że przetłumaczyła 58 sztuk na język jidysz.

SPRAWDŹ RÓWNIEŻ: Zofia Kucówna przez całe życie miała słabość do Zbigniewa Cybulskiego. Zdradziła prawdę ćwierć wieku po jego śmierci

Pod koniec życia Ida Kamińska zapragnęła, aby w Nowym Jorku został zbudowany Yiddish Theater. Niestety, nie udało jej się spełnić tego marzenia. Wybitna artystka zmarła w 1980 roku w Nowym Jorku na atak serca. Jej ciało zostało pochowane na cmentarzu Mount Hebron Cemetery.