Stan flow – co to jest i jak go osiągnąć?

Szczęście jest stanem, do którego należy się przygotować, a gdy się go osiągnie, trzeba go starannie kultywować. Każdy z nas musi bronić własnego szczęścia. Ludzie, którzy posiądą umiejętność kontrolowania wewnętrznych doświadczeń, będą w stanie sami decydować o jakości swojego życia – a to jest stanem najbliższym szczęściu, jaki możemy osiągnąć – pisał w swojej książce „Przepływ” Mihály Csíkszentmihályi, twórca koncepcji flow. Na czym polega stan flow i jak go osiągnąć?

Stan flow: co to jest?

Stan flow, inaczej określany jako przepływ, uniesienie lub uskrzydlenie jest stanem między satysfakcją a euforią, a wywołuje go całkowite oddaniem się jakiejś czynności. Twórcą koncepcji jest Mihály Csíkszentmihályi, amerykański psycholog węgierskiego pochodzenia. Zagadnienie flow, odnosi się do szeroko pojętego działania, często odczuwane jest podczas takich zajęć jak uczenie się, sport, tworzenie muzyki, kontakt ze sztuką lub naturą, wspinaczka górska, żeglarstwo, joga czy medytacja, a także angażująca praca zawodowa.

Jak rozpoznać stan flow? Oto jego elementy charakterystyczne:
- pełne skupienie na wykonywanej aktywności, skoncentrowanie uwagi na podejmowanej czynności przychodzi tutaj naturalnie i bez najmniejszego wysiłku
- wykonywanie zadania dla czystej przyjemności z niego wypływającej
- utrata autorefleksyjności i samoświadomości, poczucie „stopienia się” z wykonywaną czynnością
- utrata poczucia czasu
- całkowita wolność od strachu i lęku, brak

Stan flow: dlaczego warto do niego dążyć?

Mihály Csíkszentmihályi w swej książce „Przepływ” pisał: Szczęście nie jest czymś, co się wydarza. Nie jest wynikiem uśmiechu losu ani dziełem przypadku. Nie można go kupić za pieniądze ani uzyskać dzięki władzy. Nie zależy od wydarzeń zewnętrznych, ale raczej od naszej ich interpretacji. Stan flow pozwala czerpać znacznie większą satysfakcję z wykonywanych czynności, niezależnie od tego czy dotyczy naszych hobby, czy zadań zawodowych. Oto inne korzyści, które czerpiemy ze stanu przepływu:
- większa kreatywność
- większa produktywność
- radość i satysfakcja, jaką daje praca w stanie flow
- obniżony poziom stresu, lęku i zdenerwowania
- poczucie pewności siebie, dostrzeganie własnego potencjału

Stan flow: jak go osiągnąć?

Twórca pojęcia stanu flow, Mihaly Csikszentmihalyi przyjął, że człowiek wchodzi w stan flow gdy wysoki poziom trudności zadania jest połączony z wysokim poziomem umiejętności danej osoby. W osiągnięciu przepływu mogą przeszkodzić dwa czynniki: niepokój oraz nuda. Niepokój występuje, gdy wykonywane czynności przewyższają umiejętności osoby do jej wykonania, nuda natomiast pojawia się, gdy praca jest zbyt łatwa i nieskomplikowana. O jakie elementy powinniśmy więc zadbać, by doświadczyć flow?

1) Zastanów się, co naprawdę sprawia ci przyjemność, satysfakcję i wyzwanie jednocześnie. Pomyśl o sytuacji, w której doświadczyłeś stanu flow. Mogło to dotyczyć kreatywnego projektu w pracy, wędrówki na łonie natury, malowania lub tańca, nauki czy udziału w rekreacyjnym sporcie. Opisz okoliczności tego zdarzenia tak dokładnie, jak potrafisz sobie przypomnieć. Gdzie i kiedy miało to miejsce, kto był z tobą, jak długo to trwało, a szczególnie, jaki był twój cel?

2) Kiedy myślisz o tym doświadczeniu, czy obejmowało ono kryterium wyzwania w porównaniu z twoim poziomem umiejętności? To znaczy, jak emocjonalnie, intelektualnie lub fizycznie byłeś obciążony? Czy aktywność wymagała maksymalnej ilości twoich zdolności - psychicznych lub fizycznych - stosunkowo dużej czy raczej umiarkowanej?

3) Skoro już zidentyfikowałeś podstawowe cechy swojego doświadczenia stanu flow, teraz zastanów się, jak możesz zwiększyć ich występowanie? Czy przepływ wydaje się bardziej prawdopodobny, jeśli pracujesz, wykonujesz projekt zawodowy, angażujesz się w coś estetycznego, takiego jak sztuka lub muzyka, odkrywasz naturę lub uprawiasz sport? Ponadto, jak ważna jest pora dnia i miejsce w zwiększaniu prawdopodobieństwa przepływu? Czy to ma znaczenie, czy jesteś sam, czy inni są z tobą, czy nie szczególnie? Taka autorefleksja pomoże ci uczynić flow częstym, podnoszącym na duchu wydarzeniem w twoim życiu.