Świat przyszłości, sztuki zakazane i John Wayne w najciekawszych muzeach roku

"Spalić muzea!" - nawoływał futurysta Filippo Marinetti ponad 100 lat temu. Dziś możemy odetchnąć z ulgą, że tak się nie stało. Instytucja muzeum ma się świetnie, a wystawom i przestrzeniom, w których są prezentowane, daleko jest od skostniałego tradycjonalizmu, przeciwko któremu buntowali się wyznawcy awangardy. Widać to w środku - na muzealnych salach i na zewnątrz - w nowoczesnej architekturze.

Przyjrzyjmy się najciekawszym nowym muzeom z całego świata wg zestawienia z magazynu "The Guardian" i portalu Designboom.

Nowy budynek Whitney Muzeum of American Art został zaprojektowany przez sławnego włoskiego architekta Renzo Piano. Mieści się między parkiem High Line a rzeką Hudson w Nowym Jorku i zawiera ponad 15 kilometrów kwadratowych powierzchni galeryjnej, przeznaczonej na ekspozycję ogromnej kolekcji współczesnej sztuki amerykańskiej. W skład stałej wystawy wchodzą dzieła takich artystów jak Donald Judd, Jeff Koons, Jean-Michel Basqiat, Kara Walker czy Lee Karsner. Teraz w Whitney można zobaczyć imponującą rozmiarem retrospektywę pioniera ekspresjonizmu abstrakcyjnego, Franka Stelli.

Budynek według projektu Santiago Calatravy jest tak imponujący, że sam jego wygląd wystarczy, by przyciągnąć gości. To Museu do Amanhã, czyli Muzeum jutra, z Rio de Janeiro w Brazylii, które ma ponad 5 kilometrów kwadratowych powierzchni, na której znajduje się olbrzymi basen, ogrody i ścieżki rowerowe. Stała ekspozycja to dzieło Luiza Alberto Oliveria'y. Fizyk i kosmolog podzielił ją na pięć części: "Kosmos", "Ziemia", "Antropocen", "Jutro" i "Dziś". Wiedzę przekazuje poprzez eksperymenty, dzięki którym zachęca zwiedzających do zgłębiania fundamentalnych kwestii egzystencjalnych i próby wyobrażenia sobie świata przyszłości. Oficjalne otwarcie Muzeum jutra odbyło się 19 grudnia.

Jak przyciągnąć uwagę turystów, którzy są w trakcie podróży? Odpowiedź na to pytanie znają władze lotniska w egipskim Kairze. Na Terminalu 3 na początku grudnia otworzono tam muzeum sztuki starożytnej. Prace nad ekspozycją jeszcze trwają, ale już wiadomo, że ma ona zawierać 38 obiektów. Wiele z nich będzie wypożyczona z Egipskiego muzeum w Kairze, jak na przykład znana na całym świecie figura siedzącego skryby, która powstała około 2450-2325 roku p.n.e.

Muzeum sztuki współczesnej The Broad w centrum Los Angeles otworzono zaledwie trzy miesiące temu. Zostało zaprojektowane przez studio architektoniczne Diller Scofidio + Renfro. Futurystyczna forma budynku łączy dwie funkcje - publicznej przestrzeni wystawienniczej i archiwum the Broad Art Foundation. Wbrew pozorom ta druga wcale nie jest mniej ważna - to ona zajmuje największą, centralną część budynku. Bryła muzeum jest pokryta "woalką" - podobną do egzoszkieletu strukturą, która przepuszcza światło i dodaje jej wizualnej lekkości. W nowoczesnej przestrzeni można obejrzeć kolekcję 2 tys. prac z kolekcji fundacji Broad, zawierającej dzieła artystów takich jak Jean-Michel Basquiat, Joseph Beuys, czy Alexander Calder.

XVI-wieczny wenecki pałac to idealne miejsce na muzeum szkła. Ekspozycja Vitraria Glass +A nie skupia się jednak na witrażach, z których słynie Wenecja, tylko na współczesnej sztuce i projektowaniu. Wystawa, którą możemy oglądać od września 2014 ukazuje cechy charakterystyczne szkła, takie jak kruchość czy przezroczystość i śledzi jak były one wykorzystywane do celów dekoracyjnych. W tym roku można było obejrzeć ekspozycję "Skarb: od Picassa do Jeffa Koonsa", biżuterii projektu artystów, takich jak Louise Bourgeois czy Anish Kapoor.

Eksponat Bruna Romanelliego pt. "Zosma" z wystawy "Skarb: od Picassa do Jeffa Koonsa"

Garage Museum of Contemporary Art, czyli "garażowe muzeum sztuki współczesnej" w Moskwie mieści galerię prac z kolekcji Rosjanki Darji Żukowej, kolekcjonerki sztuki i żony miliardera Romana Abramowicza. Budynek powstał według projektu jednego z najsławniejszych architektów na świecie Rema Koolhaasa, który postanowił wykorzystać pawilon ponad 80-letniej zajezdni autobusowej. Na 5,4 tys. m2 znajdziemy dwie galerie, centrum kreatywne dla dzieci, sklep, kawiarnię, biura i przestronny taras. Projekt uwzględnia oryginalne elementy konstrukcji i wystroju sowieckiego budynku, takie jak mozaika i cegły, które zgrabnie łączy z najnowocześniejszymi rozwiązaniami.

W Winterset w stanie Iowa, mieście z którego pochodzi jedna z największych gwiazd Hollywood John Wayne, mieszka tylko 5 tys. ludzi. Nie przeszkadza to fanom aktora, którzy od dziesięcioleci urządzali do niego pielgrzymki. W tym roku specjalnie dla nich stworzono muzeum John Wayne Birthplace Museum, gdzie można obejrzeć największą prywatną kolekcję pamiątek, takich jak plakaty, kostiumy, podpisane umowy, siodła czy nagrody.

Muzeum sztuk zakazanych, które można zwiedzać od 8 grudnia, składa hołd malarzom, rzeźbiarzom, pisarzom i muzykom, który byli określani "zdegenerowanymi" przez nazistów albo prześladowani przez reżimy komunistyczne. Mieści się w budynku Kunstmuseum w Solingen, pochodzącym z początku XX wieku. Wystawa umieszcza "zakazane dzieła" w kontekście życiorysów artystów, takich jak Carl Rabus, który był aresztowany przez Gestapo i ostatnie lata wojny spędził w więzieniu, czy członek grupy Die Brücke - Ernst Ludwig Kirchner.

Obraz Kirchnera, który zobaczymy na wystawie w Solingen

Imponujący rozmiarem budynek (ma ponad 12 km kwadratowych powierzchni) powstał, by pomieścić kolekcję sztuki współczesnej Libańczyka Tony'ego Salamé, stojącego na czele odzieżowego imperium Aïshti. Oficjalne otwarcie muzeum Aishti Foundation w Bejrucie odbyło się w październiku. Teraz w nowoczesnych wnętrzach możemy obejrzeć wystawę "New Skin" ("Nowa skóra"), której kuratorem jest dyrektor artystyczny New Museum w Nowym Jorku i Fondazione Nicola Trussardi w Mediolanie. Na czterech piętrach budynku pokazane są dzieła takich artystów, jak Manzoni, Pistoletto, Willem de Rooil czy Tauba Auerbach.

W tym roku w malowniczym Plan de Corones we włoskich Alpach ukończono szóste i ostatnie muzeum poświęcone karierze podróżnika Reinholda Messnera, najlepszego himalaisty świata i pierwszego człowieka, który stanął na wszystkich ośmiotysięcznikach. Autorem projektu MMM Corones jest, legendarne już, biuro architektoniczne Zaha Hadid Architects. Ekspozycja jest poświęcona wspinaczce wysokogórskiej i zawiera kolekcję zdjęć i rzeczy, które Messner zgromadził na swoich wyprawach.