Bożena Dykiel, "Viva!" nr 21/2007
Fot. Piotr Porębski/Metaluna
NIEZWYKŁE HISTORIE

Bożena Dykiel: "Dzięki Bogu, że jestem aktorką charakterystyczną, a nie na przykład amantką"

W PRL-u SB poprosiło Bożenę Dykiel o współpracę

Dorota Falkowska 29 marca 2023 11:22
Bożena Dykiel, "Viva!" nr 21/2007
Fot. Piotr Porębski/Metaluna

Jest bezpośrednia, zabawna, charyzmatyczna i nie boi się wyrażać własnego zdania. Jeśli trzeba, to krytykuje władzę, a Polskę nazywa "krajem kołtunów". Bożena Dykiel wielu fanów zjednała sobie nie tylko za swoje role, ale właśnie za podejście do życia. 

Bożena Dykiel: dzieciństwo i początki kariery

W jednym z wywiadów Bożena Dykiel powiedziała, że dzięki Bogu, że jest aktorką charakterystyczną, a nie na przykład amantką. "Jako amantka, w moim wieku nie miałabym już nic do roboty…", wyznała (cytat za zyciorysy.info). I rzeczywiście, zamiast ról uwodzicielek, aktorka od lat zachwyca widzów, grając kobiety tak samo charakterne i temperamentne, jak ona sama.

Bożena Dykiel urodziła się 26 sierpnia 1948 roku. W jej domu rodzinnym się nie przelewało, ale sama aktorka wspomina, że mimo biedy, dzieciństwo miała radosne. W najmłodszych latach mieszkała u babci w miejscowości Grabowo koło Kolna, później dołączyła do matki i dwójki przyrodniego rodzeństwa w Warszawie i tam już została. Stolica była w ruinie, brakowało wszystkiego, ale mimo to aktorka zachowała  z tego okresu wiele szczęśliwych wspomnień.

W szkole na lekcji polskiego nauczycielka dostrzegła w młodej Bożenie talent aktorski. Zapisała uczennicę do szkolnego zespołu teatralnego. Podczas jednej z wycieczek do teatru na Pradze, młoda Bożena miała okazję obejrzeć spektakl Adama Hanuszkiewicza. Już wkrótce drogi reżysera i młodej aktorki miały się połączyć, ale o tym ona sama jeszcze wtedy nie miała pojęcia... 

Bożena Dykiel: kariera, życie rodzinne, największe role
Fot. PAP/Witold Rozmysłowicz

Ta sama polonistka, która odkryła talent aktorski Dykiel, "wypchnęła" ją również do szkoły teatralnej. Mentorka przeczuwała, że taka utalentowana i urodziwa dziewczyna na pewno się tam dostanie i nie pomyliła się. Bożena zdała za pierwszym razem i stała się studentką warszawskiej PWST. To był bardzo płodny czas w jej początkującej karierze aktorki. Otaczała się samymi utalentowanymi nazwiskami. Dołączyła do słynnego Studenckiego Teatru Satyryków, gdzie zdobywała doświadczenie u boku Janusza Głowackiego i Kaliny Jędrusik.

Jako absolwentka szkoły teatralnej, dostała pracę w Teatrze Narodowym, a tam rozpoczęła się jej współpraca ze wspomnianym wcześniej Hanuszkiewiczem, którego sztuki aktorka oglądała jeszcze jako młoda uczennica. Bożena Dykiel dostała wówczas rolę Goplany w "Balladynie" i odniosła ogromny sukces, a to za sprawą pewnej sensacji, którą wywołał wjazd aktorki na scenę na motocyklu. Widzowie wyczuli kontrowersję, co tylko napędziło reklamę. W rezultacie spektakl nie schodził z afiszy przez długie miesiące, a widzowie za każdym razem przychodzili tłumnie, żeby zobaczyć słynną Goplanę.

Zobacz też: Iwona Bielska mogła być zawodową siatkarką. Dwukrotnie podążała za swoim marzeniem o aktorstwie 

Bożena Dykiel: kariera, życie rodzinne, największe role
Fot. PAP/Henryk Rosiak

Polska, 1975. Teatr Narodowy. Spektakl "Wesele"

SB zaproponowało jej współpracę

Podziwiano aktorski talent Bożeny Dykiel, ale również jej słowiańską urodę. Jej czar i wdzięk postanowiło wykorzystać SB. Funkcjonariusze podstępem zaprosili aktorkę na wywiad, podając się za dziennikarzy. W jednej chwili wręczali jej kwiaty w hallu hotelu MDM, a w drugiej próbowali ją zmusić do uwiedzenia niemieckiego dyplomaty, Franka Elbego. Funkcjonariusze wiedzieli, że aktorka zna mężczyznę, dlatego uznali, że współpraca pomiędzy nimi a aktorką będzie owocna.

Chcieli, żeby Dykiel zaciągnęła Elbego do łóżka, które to zajście nagra SB. Film miał być narzędziem do szantażu żonatego funkcjonariusza. Aktorkę ta propozycja ogromnie zbulwersowała. "Na żadną Matę Hari się nie nadawałam. Chcieli mi złamać życie i karierę, choć im nic nie zrobiłam. Jeszcze dziś myślę o tym wszystkim ze wstrętem" - wyznała w tygodniku "Wprost". Jedno powiedzenie "nie" nie wystarczyło; funkcjonariusze nękali aktorkę jeszcze przez kolejne miesiące, ale ostatecznie dali spokój. 

Bożena Dykiel: kariera filmowa

Pierwsza filmowa rola Bożeny Dykiel wydarzyła się w 1971 roku, gdy wystąpiła u Janusza Zaorskiego w "Uciec jak najbliżej". Rok później rolę Kaśki w "Weselu" zaproponował jej już sam Andrzej Wajda, który dostrzegł potencjał aktorki podczas spektaklu w STS-ie. Jak wyznała aktorka, ta produkcja była dla niej onieśmielająca, a sam czas spędzony na planie wspomina wspaniale. Wystąpiła u boku popularnych nazwisk polskiego kina. Było to dla niej niezwykłe wyróżnienie, a o samej pracy z mistrzem opowiadała po latach jako o bardzo owocnej. "Najlepsza szkoła dla młodej aktorki. Coś wspaniałego. Z Wajdą zawsze cudownie mi się pracowało", wyznała (cytat za plotek.pl)

Dykiel i Wajda mieli okazję pracować jeszcze razem przy okazji produkcji "Ziemia Obiecana", gdzie aktorka zagrała Madę Muller. To właśnie w tym filmie odbyła się pamiętna scena, w której aktorka zrzuca doniczkę na głowę Daniela Olbrychskiego. W jednym z wywiadów wyznała, że jest to jeden z jej ulubionych epizodów. "Do dziś pamiętam jego minę po tym, jak oberwał" - opowiadała ze śmiechem. 

Czytaj także: Bożena Dykiel i Krzysztof Wakuliński: to była wielka, studencka miłość. Dlaczego się rozstali?

Bożena Dykiel: kariera, życie rodzinne, największe role
Fot. Akpa

Bożena Dykiel oraz Katarzyna Figura i Daniel Olbrychski w dramacie "Ga Ga. Chwała bohaterom"

Bożena Dykiel: aktorka komediowa

Widzom Bożena Dykiel zdecydowanie przypadła do gustu w rolach komediowych. Pamiętna jest jej rola Miećki Aniołowej z serialu "Alternatywy 4", którą zagrała fenomenalnie. Jak głosi anegdota z planu, Stanisław Bareja dopiero w trakcie zdjęć wymyślił tę postać. Stwierdził nagle, że gospodarz domu, Anioł, powinien mieć żonę. Bożena Dykiel miała wówczas zagrać jedną z lokatorek, ale reżyser z miejsca zobaczył w nowej roli właśnie ją. Kiedy zapytał aktorkę, czy nie chciałaby zagrać nowej postaci, ta nie tylko się zgodziła, ale też sama nadała swojej postaci imię Miećka. 

"A jak byś się chciała nazywać? Pytam: Co przez to rozumiesz? No, jak chcesz mieć na imię jako postać filmowa? Wiesz, Stasiu, mój małżonek, jak chce mnie wkurzyć, to mówi do mnie Miecia. Wspaniale, to niech będzie Mietka" - wspominała Dykiel w książce "Aktorki".

Słynie z ciętego języka

Aktorka z sukcesem wcielała się zarówno w role komediowe, jak i dramatyczne. Zagrała w serialach "Czterdziestolatek" czy "Alternatywy 4" oraz filmach "Awans", "Rozmowy kontrolowane", "Brunet wieczorową porą", "Wyjście awaryjne", "Nic śmiesznego" czy "Dzień świra". Wśród niezapomnianych ról Bożeny Dykiel można wymienić też tę w "Dekalogu Siedem" Krzysztofa Kieślowskiego, "Nocach i dniach" Jerzego Antczaka, "Sztuce kochania" Jacka Bromskiego czy "Kontrakcie" Krzysztofa Zanussiego. Aktorka od lat zachwyca widzów, grając kobiety tak samo charakterne i temperamentne, jak ona sama.

Poza talentem słynie także z ciętego języka i mówienia bez ogródek o tym, co myśli. Obok niektórych jej wypowiedzi wielu nie przeszło obojętnie. W 2015 roku w TVP Bożena Dykiel w ostrych słowach wyraziła się o ówczesnym prezydencie Bronisławie Komorowskim i PO, przez co otrzymała przydomek "pupilki prawicy". Na ten zarzut aktorka jasno odpowiedziała, że nie ma na celu popierania żadnej konkretnej partii politycznej. "Chodzi mi tylko o to, żeby mnie i moich przyjaciół nie robili w bambuko. I tyle. Nie dam się robić w jajo" - tłumaczyła (cytat za plotek.pl)

Bożena Dykiel: kariera, życie rodzinne, największe role
Fot. PAP/reprodukcja

1975r. Scena z filmu "Ziemia obiecana" w reżyserii Andrzeja Wajdy. Nz: (od lewej) Bożena Dykiel, Daniel Olbrychski i Franciszek Pieczka

Bożena Dykiel: rodzina jest dla niej najważniejsza 

Kariera nie jest dla niej najważniejsza, zwłaszcza po tym, co już osiągnęła w swoim zawodzie. Dziś skupia się na rodzinie i na swoich pasjach. A tych ma kilka i realizuje je z taką samą energią, jak niegdyś aktorstwo. Dykiel uwielbia gotować. Niegdyś miała swój program w telewizji pt. "Z Bożeną Dykiel na ostrzu noża". Wydała też książkę kucharską ze swoim poradami: "Moje sekrety kulinarne, czyli jak robić, żeby się nie narobić". 

Aktorka jest również bardzo szczęśliwa i spełniona w swoim życiu rodzinnym. Od niemal 50 lat jest w związku małżeńskim z producentem filmowym Ryszardem Kirejczykiem, którego zdrobniale nazywa "panem Rysiem". Są szczęśliwymi rodzicami dwójki córek i dziadkami dla czwórki wnucząt. Bożena Dykiel wyznała, że to rodzina daje jej największą siłę. Nie ukrywa także, że po pół wieku wspólnego życia wraz z mężem, oboje wciąż czerpią ogromną satysfakcję z małżeństwa. Aktorka wielokrotnie podkreśla, że nadal są w sobie ogromnie zakochani, a ich życie seksualne jest bardzo udane.

Czytaj także: Słynna reżyserka Izabella Cywińska, żona Janusza Michałowskiego, żałuje, że nie miała dzieci

Bożena Dykiel: kariera, życie rodzinne, największe role
Fot. PAP/Witold Rozmysłowicz

Bożena Dykiel z córkami

"Seks po pięćdziesiątce może być lepszy niż po dwudziestce, bo już nie trzeba się niczego bać, wstydzić. Daje tylko radość. Nie należy opowiadać bzdur, że <w pewnym wieku seks nie ma już znaczenia>"- wyznała aktorka dla magazynu "Twój styl".

Bożena Dykiel, Ryszard Kirejczyk, Gala Nagród Stowarzyszenia Filmowców Polskich; 17.12.2018 rok
Fot. Kurnikowski/AKPA

Bożena Dykiel z mężem

W tej samej rozmowie opowiedziała również, na czym polega sekret jej związku: "Lubię widzieć, że mój mąż patrzy na mnie z przyjemnością. To wcale nie przychodzi samo. Codziennie ćwiczę i odpowiednio się odżywiam. Ale najlepszą receptą na młodość jest miłość. Gdy kobieta ma pracę, którą lubi, i dom, do którego chce wracać, bo czeka na nią ukochany mężczyzna, wtedy jest zawsze piękna".

W 2017 Bożena Dykiel przeszła operację serca. Po udanym zabiegu zalecenia lekarzy zmusiły aktorkę, aby zwolniła życiowe tempo. Aktorka nie wycofała się z zawodu kompletnie, wciąż możemy oglądać ją w serialu "Na Wspólnej" jako Marię Ziębę. Nie zrezygnowała również ze swojej pasji do gotowania. Jej dom przez cały czas pachnie czymś smacznym. 

Życzymy pani Bożenie dużo zdrowia! 

Redakcja poleca

REKLAMA

Wideo

Kocha muzykę, ale już podważano jej sukcesy. Córka Aldony Orman o cieniach posiadania znanego nazwiska

Akcje

Polecamy

Magazyn VIVA!

Bieżący numer

KATARZYNA DOWBOR o utracie pracy, nowych wyzwaniach i o tym, czy mężczyźni... są jej potrzebni do życia. JOANNA DARK i MAREK DUTKIEWICZ: dwie dusze artystyczne. W błyskotliwej i dowcipnej rozmowie komentują 33 lata wspólnego życia. SYLWIA CHUTNIK: pisarka, aktywistka, antropolożka kultury, matka. Głośno mówi o sprawach niewygodnych i swojej prywatności. ROBERT KOCHANEK o cenie, jaką zapłacił za życiową pasję – profesjonalny taniec. O TYM SIĘ MÓWI: Shannen Doherty, Christina Applegate, Selma Blair, Selena Gomez, Michael J. Fox łamią kolejne tabu – mówią publicznie o swoich chorobach.