Nie taka zwykła pokrzywa… Poznaj jej właściwości, zastosowanie i działanie!

Pokrzywa – kłująca, chwastowata, dla większości po prostu kłopotliwa. Są jednak tacy, którzy nad jej wszechstronnymi właściwościami się rozpływają. Czy słusznie? Do czego można wykorzystać pokrzywę i czy w ogóle warto poświęcać jej uwagę?

Czym jest pokrzywa?

Rośnie niemal w każdym ogrodzie, na każdej łące, pastwisku czy w lesie. Pokrzywa lubi miejsca zacienione i zapomniane. W zasadzie im bardziej dziko tym lepiej. Kłuje i parzy, może osiągać nawet 1,5 metra wysokości!

Pokrzywa zwyczajna jest byliną, która znajduje szerokie zastosowanie w lecznictwie, kosmetyce i ogrodnictwie. Można wykorzystywać ją także w kuchni, czy przygotowywać z niej paszę. Lubi gleby żyzne, zacienione i wilgotne. Choć w naszym klimacie rośnie niekontrolowanie jako chwast, są regiony, w których prowadzi się profesjonalne uprawy pokrzywy do wykorzystania przemysłowego.

Właściwości pokrzywy

Pokrzywa, choć niepozorna, jest niezwykle zdrowa. Zawiera potężną dawkę witamin – w tym witaminy C, K, B2, B5 oraz składniki mineralne – żelazo, magnez, potas. Pokrzywa bogata jest w lipidy, sterole, lignany, krzemionkę, antyoksydanty, flawonoidy. Dzięki właściwościom leczniczym, uważana jest za złoty środek na różnorodne dolegliwości.

Przede wszystkim pokrzywę można wykorzystywać jako środek wzmacniający odporność – działa przeciwbólowo i przeciwzapalnie, wspomaga walkę z alergenami, a do tego oczyszcza nerki i wątrobę. Reguluje procesy trawienne, pobudzając wydzielanie soków żołądkowych. Ze względu na wysoką zawartość kwasu foliowego, żelaza i witaminy K, pokrzywa może być wykorzystywana w zwalczaniu anemii.

Po napary z pokrzywy powinny sięgać osoby osłabione, zestresowane, pozbawione energii – roślina ta, dzięki wysokiej zawartości krzemu, korzystnie wpłynie na poprawę samopoczucia, szczególnie w okresie jesienno-zimowym. Pokrzywa wzmacnia kości i przyspiesza ich zrastanie się – idealnie nadaje się dla osób starszych oraz po urazach. Działa moczopędnie, wyraźnie zmniejszając opuchliznę kończyn górnych i dolnych.

Pokrzywa wykazuje także właściwości bakteriobójcze, przez co znajduje zastosowanie w kosmetyce. Wzmacnia włosy, zapobiega ich wypadaniu i leczy łojotok skóry głowy.  

Zastosowanie pokrzywy

Pokrzywa od lat wykorzystywana jest w wielu gałęziach gospodarki – można używać jej do użyźniania gleby, znajduje zastosowanie w kosmetyce i ziołolecznictwie, stanowi doskonałą paszę dla zwierząt. Na jakie dolegliwości warto stosować pokrzywę i po jakie kosmetyki z pokrzywą sięgać?

Pokrzywa – zastosowanie lecznicze

• przyspiesza gojenie ran – hamuje krwawienie i obkurcza naczynia krwionośne;
• wzmacnia odporność – pomaga zwalczyć infekcje i uporać się z przeziębieniem;
• reguluje pracę układu pokarmowego  - stymuluje wątrobę, trzustkę, nerki;
• wykazuje działanie moczopędne – pokrzywa pomaga usunąć toksyny z organizmu;
• pomaga leczyć anemię – prowadzi do wyraźnego zwiększenia ilości czerwonych krwinek i hemoglobiny.

Pokrzywa – zastosowanie kosmetyczne

• wzmacnia cebulki włosów – pokrzywa hamuje proces wypadania włosów;
• dodaje pasmom blasku;
• pomaga zwalczyć łupież i łojotok;
• regeneruje i wzmacnia nawet mocno osłabione włosy;
• pomaga leczyć trądzik;
• poprawia wygląd skóry i wyrównuje koloryt cery;
• poprawia wygląd cery tłustej, wyraźnie zmniejszając aktywność gruczołów łojowych.

Wykorzystanie pokrzywy

Jeśli urzekły Cię zdrowotne właściwości pokrzywy i chciałabyś przyrządzić z niej tonik, napar, nalewkę, to koniecznie wybierz się na łowy! Gdzie najlepiej zbierać pokrzywę? Teoretycznie wystarczy, że wyjdziesz z domu i prawdopodobnie tuż za rogiem znajdziesz co najmniej kilka skupisk pokrzywy, jednak warto wybrać się trochę dalej – najlepiej za miasto, by zebrać czystą i świeżą pokrzywę, która wzrastała w oddaleniu od dróg i miejskich zanieczyszczeń.

Pokrzywę warto zbierać wiosną – w okolicach kwietnia, maja – gdy przekwitnie, nie ma już tak silnych właściwości leczniczych. Pokrzywę można z powodzeniem zasuszyć, by korzystać z niej jesienią. Można też w sklepie zielarskim kupić gotowy susz.

Co warto przyrządzić z pokrzywy?

Oto kilka sprawdzonych przepisów:

1. Sok z pokrzywy – wzmacnia organizm, uzupełnia niedobory witamin. Kilogram młodych, świeżo zerwanych pokrzyw dokładnie umyj pod bieżącą wodą i osusz na suszarce do naczyń. Łodygi dokładnie posiekaj, a następnie przekręć przez maszynkę do mięsa. Powstałą masę przecedź przez sitko. Sok przelej do szklanej, najlepiej ciemnej butelki i przechowuj w lodówce przez ok. 2 tygodnie.
2. Napar z pokrzywy – łagodzi stany zapalne dróg moczowych, przyspiesza przemianę materii, ułatwia usuwanie toksyn z organizmu. Świeże, najlepiej młode pokrzywy opłucz z piasku i kurzu. Roślinę podziel na mniejsze części i przełóż do garnka. Zalej pokrzywę wrzątkiem i pozostaw na kilka minut. Napar odcedź, przelej do filiżanki i wypij. Dla lepszego smaku możesz dosłodzić go brązowym cukrem lub miodem.
3. Płukanka do włosów z pokrzywy – przyciemnia kolor, nadaje pasmom blask, hamuje proces wypadania. Jak płukać włosy pokrzywą? To proste! Wystarczy zebrać kilka łodyg pokrzywy, zalać je wrzątkiem i odstawić na 15 minut. Napar powinien mieć ciemny kolor, jeśli jest zbyt jasny, oznacza to, że pokrzyw było zbyt mało. Chłodnym płynem z pokrzyw (zanim go użyjesz, odcedź i ostudź) płucz umyte przed chwilą włosy. Teraz pasma zawiń w ręcznik i pozostaw na kilka minut. Pasm nie musisz już płukać, wystarczy, że je rozczeszesz i poczekasz, aż naturalnie wyschną.
4. Nalewka z pokrzywy – łagodzi stany przeziębienia, odtruwa organizm, wzmacnia odporność. Do przyrządzenia nalewki będziesz potrzebowała 0,5 litra wódki i 5 garści liści pokrzywy. Pokrzywę dokładnie umyj i powciskaj do szklanych butelek, a następnie zalej je wódką. Odstaw w ciepłe miejsce na minimum 2 tygodnie. Po tym czasie przelej roztwór przez sito i rozlej do docelowych buteleczek – możesz wybrać np. ozdobne krachelki. Nalewkę po rozlaniu odłóż na kolejne 3 miesiące – po tym czasie będzie z pewnością gotowa do spożycia.

Pokrzywa – jak wykorzystać ją w kuchni?

W Polsce pokrzywa traktowana jest jak najzwyczajniejszy chwast, ale francuzi zdecydowanie wiedzą jak wykorzystać ją z głową. Poznaj przepisy na doskonałe dania z pokrzywy i już dzisiaj wprowadź tę niezwykłą roślinę do swojego jadłospisu.

1. Pesto z pokrzywy

Składniki:
    •    3 ząbki czosnku
    •    2 łyżki posiekanych orzeszków (np. piniowych)
    •    2 łyżki startego sera
    •    szczypta soli
    •    oliwa z oliwek
    •    ok. 7 łyżek wcześniej posiekanych i zblanszowanych liści pokrzywy

Przygotowanie:
Orzeszki wsyp do moździerza i delikatnie je ugnieć. Czosnek posiekaj i dodaj do orzeszków, dołóż sól, ser i pokrzywę – wszystko dokładnie ugnieć i wymieszaj na jednolitą masę. Do przygotowania pesto możesz z powodzeniem użyć blendera. Pesto dodawaj do kanapek, mięs, ryb, makaronów.

2. Omlet z pokrzywą

Składniki:
    •    4 garście pokrzywy
    •    3 jajka
    •    1 ząbek czosnku
    •    2 łyżki mąki
    •    kilka pomidorków koktajlowych
    •    masło klarowane.

Przygotowanie:
Pokrzywę umyj, sparz wrzątkiem i odsącz. Białka ubij na sztywną pianę, dodaj przyprawy, żółtka, starty czosnek, mąkę i delikatnie wymieszaj. Na patelni rozgrzej łyżkę masła klarowanego i wylej masę. Na wierzchu ułóż pomidorki koktajlowe i liście pokrzywy. Patelnię przykryj pokrywką i trzymaj na wolnym ogniu do ścięcia masy.

3. Kluseczki z pokrzywą

Składniki:
    •    szklanka posiekanych liści pokrzywy
    •    1 jajko
    •    150 g twarogu
    •    6 łyżek mąki pszennej
    •    1 łyżka mąki ziemniaczanej

Przygotowanie:
Pokrzywę umyj, sparz wrzątkiem, odsącz i przełóż do dużej miski. Dodaj jajko i całość zmiksuj blenderem. Dołóż twaróg, obie mąki i z podanych składników zagnieć ciasto. Teraz uformuj z porcji wałeczek (tak jak na kluski leniwe) i pokrój na cząstki. Kluski gotuj w lekko osolonym wrzątku aż do wypłynięcia na powierzchnię. Podawaj np. z sosem pieczarkowym lub ze śmietaną.

Pokrzywa – niepozorna i pospolita, a taka doskonała! Zawiera cały szereg witamin i mikroelementów, wspomaga regenerację organizmu, buduje odporność, oczyszcza organizm, pomaga pozbyć się trądziku, wzmacnia włosy, a do tego można wykorzystać ją w kuchni. Jeśli do tej pory patrzyłaś na pokrzywę z obojętnością, to po przeczytaniu naszego artykułu z pewnością zechcesz mieć ją w swojej kolekcji roślin ogrodowych.