Generał Zbigniew Ścibor-Rylski, odznaczony Krzyżem Virtuti Militari bohater Powstania Warszawskiego, zmarł trzeciego sierpnia 2018 roku, w wieku 101 lat. Kilka lat temu, w trakcie obchodów rocznicy wybuchu tego wielkiego zrywu, we wzruszającej przemowie żegnał się z Polakami... Na cześć generała odsłonięto dwa lata temu pomnik w warszawskim Parku Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego.
Generał Zbigniew Ścibor-Rylski, bohater Powstania Warszawskiego
Przyszły generał Zbigniew Ścibor-Rylski przyszedł na świat w miejscowości Browki na Kresach Wschodnich. W roku wybuchu II wojny światowej ukończył szkołę wojskową, zaś po agresji III Rzeczy na Polskę w 1939 r. zyskał stopień podporucznika i brał czynny udział w walkach na froncie, m.in. pod Łęczną. Gdy niedługo później próbował przedrzeć się do Rumunii, dostał się do niewoli niemieckiej.
W trakcie okupacji angażował się w Warszawie w szereg działań, razem ze Związkiem Walki Zbrojnej. Jako żołnierz Armii Krajowej włączył się również w walkę przeciwko UPA na Wołyniu (w 1943 roku doszło tam do masowego ludobójstwa na Polakach) pod pseudonimem „Motyl”.
Gdy w 1944 roku wybuchło Powstanie Warszawskie, Zbigniew Ścibor-Rylski dowodził kompanią „Motyl”, należącą do batalionu „Czata 49”. Wraz z nią przebijał się z Woli na Stare Miasto, później do Śródmieścia, na Górny Czerniaków i na Mokotów. Jego odwagę doceniono najpierw awansem na stopień kapitana, zaś później wręczeniem Krzyża Virtuti Militari.
Po zakończeniu działań wojennych Zbigniew Ścibor-Rylski zaprzestał działań konspiracyjnych, jednak przez długi czas, w związku z represjami wobec żołnierz Armii Krajowej w czasach komunizmu, nie ujawniał swojej militarnej przeszłości i podjął pracę m.in. w Zjednoczonych Zakładach Gospodarczych INCO.
Po obaleniu komunizmu, od 1990 roku, Zbigniew Ścibor-Rylski pełnił funkcję prezesa Związku Powstańców Warszawskich, przyczynił się również do powstania Muzeum Powstania Warszawskiego. W latach 2004-2014 był sekretarzem Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari.
Śledztwo IPN: generał Zbigniew Ścibor-Rylski współpracował z SB?
Jak przypomina portal gazeta.pl, w 2012 roku prokurator IPN oskarżył generała o współpracę z SB w czasach komunizmu. Zbigniew Ścibor-Rylski nie wypierał się tego, ale podkreślał, że miało to związek z jego działalnością na rzecz państwa podziemnego. Wersja ta została potwierdzona przez wiceprezesa Związku Powstańców Warszawskich Zbigniewa Galperyna.
„Podtrzymywanie kontaktów generała, jako oficera wywiadu AK z Urzędem Bezpieczeństwa, odbywało się na rozkaz i za wiedzą jego przełożonych z konspiracji. Nie była to współpraca z UB. Było to realizowanie rozkazu, a celem było pozyskiwanie informacji ważnych dla byłych żołnierzy AK”, wyjaśnił w trakcie obchodów 72. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego.
Zobacz też: Przejmujące wspomnienia Wandy Traczyk-Stawskiej: „Wiedziałam, ze zaraz granat mnie rozerwie”
Pożegnanie generała Zbigniew Ścibora-Rylskiego z Polakami
Do wzruszającego i przejmującego momentu doszło w 2017 roku podczas obchodów rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego... „Żegnam Was, na pewno jest to moje ostatnie spotkanie z Wami. Sto lat to wielkie przeżycie. To wielka, największa, jaką człowiek może otrzymać od Boga, radość”, wyznał wówczas wyraźnie wzruszony Zbigniew Ścibor-Rylski przed Muzeum Powstania Warszawskiego.
Wiele osób dziękowało generałowi za bycie świadkiem tak makabrycznych czasów, za mądrość, którą dzielił się przy każdym spotkaniu i kultywowanie pamięci o tym ważnym zrywie narodowym. Podkreślano również, że to niesamowity zbieg okoliczności, że generał Zbigniew Ścibor-Rylski zmarł dzień po obchodach 74. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego.
