On był dyrektorem warszawskiego zoo, ona jego żoną i opiekunką zwierząt. W czasie II wojny Jan i Antonina Żabińscy puste klatki po zwierzętach wykorzystywali do przemycania Żydów z terenów getta - uratowali w ten sposób setki osób. Tą prawdziwą historią sprzed 70 lat zainteresowało się Hollywood, które o odważnej Polce zaczyna kręcić film "The Zookeeper’s Wife".
- Była piękną, wysoką blondynką, podobno nawet ktoś się jej oświadczył, proponując za nią owce i wielbłądy. Po latach mój ojciec śmiał się z tej anegdoty, żartując, że tak marnie skończyła - Teresa Żabińska-Zawadzki, córka Antoniny i Jana Żabińskich wspominała z uśmiechem w jednym z wywiadów. Jej matka wyszła za mąż za wybitnego zoologa i twórcę warszawskiego zoo, a w 1929 roku jego pierwszego dyrektora - Jana Żabińskiego. Razem tak sprawnie zarządzali ogrodem, że uchodził za jeden z najlepiej zorganizowanych w ówczesnej Europie.
Ukrywali Żydów i Polaków w zoo
Wybuch wojny w szczególny sposób dotknął zoo - ze względu na bliskość jednej z artylerii obrony przeciwlotniczej Warszawy, mocno ucierpiało w bombardowaniach. Sporo zwierząt zginęło, część uciekło. Cenniejsze okazy Niemcy przewieźli do swoich ogrodów zoologicznych, m.in. w Królewcu, Hanowerze i Wiedniu, a resztę zamordowali - urządzili sobie polowanie w Sylwestra 1940 roku, a potem w ich pomieszczeniach utworzyli hodowlę świń.
Na zdjęciu: Jan Żabiński był dyrektorem warszawskiego zoo od 1929 do 1951 roku, którym zarządzał razem z żoną Antoniną
Korzystając z prawa wstępu do getta w celu zbierania odpadów restauracyjnych dla świń, Żabiński pomagał Żydom wydostać się na zewnątrz. Przeszmuglowanych Żydów Żabińscy, mieszkający z kilkuletnim synem, ukrywali w zoo. Wykorzystywali do tego opustoszałe pomieszczenia i klatki (np. bażanciarnię), ponadto niektórzy z nich mieszkali w piwnicy willi Jana i Antoniny, znajdującej się na terenie ogrodu.
Byli to nie tylko Żydzi, ale i Polacy związani z podziemiem. Wśród nich m.in. rzeźbiarka Magdalena Gross, pisarka i dziennikarka Rachela Auerbach i ceniony mikrobiolog, współorganizator Polskiej Akademii Nauk Ludwik Hirszfeld. Przewijały się całe rodziny, wielu dziś bezimiennych. Antonina dbała o ich bezpieczeństwo i wyżywienie, Jan organizował dokumenty i nową tożsamość.
Na zdjęciach: Daniel Brühl zagra Lutza Hecka, naczelnego hitlerowskiego zoologa, który przejął kontrolę nad zoo Żabińskich i zakochał się w Antoninie
Odważną Polkę zagra gwiazda nominowana do Oscara
Para uratowała w ten sposób setki osób. W 1965 roku obydwoje zostali uhonorowani przez Instytut Yad Vashem - nadano im tytuł Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Prezydent Lech Kaczyński pośmiertnie odznaczył ich Krzyżami Komandorskimi Odrodzenia Polski (para spoczywa na warszawskich Powązkach).
W 2007 roku ich historia doczekała się książki “The Zookeeper’s Wife” (w Polsce wydana pod tytułem “Azyl. Opowieść o Żydach ukrywanych w warszawskim zoo”) - amerykańska pisarka, Diane Ackerman, opierała się głównie na pamiętnikach Antoniny Żabińskiej.
I to właśnie ta książka posłużyła jako scenariusz filmu. W Antoninę Żabińską wcieli się dwukrotnie nominowana do Oscara 38-letnia Jessica Chastain. Zaś w Lutza Hecka, naczelnego hitlerowskiego zoologa, który przejął kontrolę nad zoo Żabińskich i zakochał się w Antoninie, zagra Daniel Brühl.
Film ma być gotowy na przyszłoroczny festiwal filmowy w Cannes.
Na zdjęciu: Antonię Żabińską zagra Jessica Chastain, nominowana do Oscara m.in. za film "Wróg numer 1"
